Son dönemde artan talep ‘arsadan ev’ konseptine dönen şirket sayısını patlattı

Türkiye’de konut fiyatları son dört yılda yüzde 915 arttı. Bu durum hanehalkının yüzde 28’ine yakınının kiracı olduğu Türkiye’de, on milyonlarca insanın ev sahibi olma umudunu yitirmesine neden oldu. Alım gücü ev almaya yetmeyen insanlar önce küçük de olsa bir arsa veya araba alarak yatırım yapmaya çalıştı. Araç fiyatları düşüşe geçince de birikim yapmak isteyen insanların elinde tek çare arsa kaldı. Arsa fiyatları da bu taleple birlikte yüzde 200’leri aşan oranlarda arttı. 

TARIM ARAZİSİ YASAK

Türkiye’de arsa satışı yıllık 15 milyar TL civarında. Arsa satışına talebin artması üzerine markalı konut üreticisi de dahil “arsadan ev” konsepti ortaya çıktı. Bu sistemde önce taksitle arsa satılıyor ardından ödemeler bitince oraya site yapılıyor ve bu kez de arsa üstündeki evin ödemeleri başlıyor. Arsa maliyetini düşürmek amacıyla gündeme gelen bu sistem büyük sorunlar da barındırıyor. En önemli sorun inşaat ruhsatı konusunda ortaya çıkıyor. Yeni başlayan bu sistemde henüz biten bir proje yok. Örnek olmaması da yurttaşı korkutuyor. Son günlerde sektörde “ruhsatları iptal edilen alanlar” konusunda çıkan bazı söylentiler de bu korkuyu artırıyor.  

Ege Bölgesi’ndeki gelişmeleri İzmir Emlakçılar Odası Başkanı Mesut Güleroğlu ile konuştuk. Yurttaşın ev sahibi olma ve birikim yapma isteğini kaybetmediğini vurgulayan Güleroğlu, konuttaki durgunluğun aksine arsa satışlarında talebin hâlâ diri olduğunu söylüyor. Ancak “fiyatlar artacak” beklentisi ile arsayı araştırmadan satın alma eğiliminin yükseldiğini aktaran Güleroğlu, özellikle tarım arazileri konusunda uyarıyor. Güleroğlu şunları söylüyor: 

‘KAMU EL ATMALI’

“Tarım niteliği olan arsaya imar çıksa bile sonradan iptal edilebiliyor. Buna dikkat edin. Kooperatifler kurarak bundan kaçınılmaya çalışıyor ama değişen bir şey olmaz. Gayrimenkul yatırımı faizden daha fazla getiri sağlar. Toprak almaya devam edin ama lütfen ince eleyip sık dokuyun.” 

İstanbul’a yakın bölgelerden Çerkezköy Emlakçılar Odası Başkanı Daimi Tavan ise yurttaşın tek başına araştırmasının yeterli olmayacağını, emlakçıların uyarılarının ise ciddiye alınmadığını söylüyor. Tavan, konuya kamunun el atması gerektiğini düşünenlerden. Tavan, şu yorumu yapıyor:

“Bir teminat şartı getirilmeli. Böylece işi yarım bırakma veya uzatma şansı kalmaz. Şimdi herkes ucuz bulduğu arsayı alma peşinde. Satana dikkat edilmeli. Bunun için bakanlıklar bir kamu spotu hazırlayabilir. Yarın bir gün eski müteahhit mağdurları gibi yeni arsa mağdurları doğmasın.”

RUHSATLAR ASKIYA ALINIYOR

Arsadan ev satan şirketler yorum yapmak istemedi. ArsaVev Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Öztürk, bir toplantıda yaptığımız sohbette ruhsat iptallerinden ziyade askıya alma olayları yaşandığını belirtiyor ve “Seçim sonrası el değiştiren belediyelerde son yıllarda verilen ruhsat ve iptaller bir usulsüzlük olup olmadığının araştırılması amacıyla incelenmeye alındı. Birçoğu sorunsuz bulunup normale dönüyor. Güvenilir isimlerle bu işler devam etmeli. Köy imamından, al-satçılardan alınmamalı. Biz bu sebeple dernekleşmeye gitmeyi planlıyoruz. Bu işe bir standart getireceğiz” diyor.

NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

• Satıcıdan tapu kayıt örneği ya da takyidat belgesi istenmeli.
• Arazi üzerinde devletin ve ilgili belediyenin öngördüğü bir proje çalışmasının olup olmadığı araştırılmalı.
• Arsanın kadastrol yola cephesinin bulunup bulunmadığı öğrenilmeli.
• İmar durumunu sormalı. 
• Markalı arsa denilen gayrimenkul satışlarında vaat edilen projenin yapılıp yapılamayacağı ve konuyla ilgili ruhsat çalışması olup olmadığı belediyeden öğrenilmeli
• Satıcı emlakçı, lisansı yetkili kurumlara danışılarak sorgulanmalı.
• Şirketin ticaret odalarının bilgilerinden güvenilirliği tespit edilmeli.