Halep ve Musul'dan büyük kaçış

Suriye’nin incisi Halep’in Temmuz 2012’de cihatçıların kontrolündeki Doğu ve hükümetin kontrolündeki Batı olarak ikiye ayrılmasından beri ilk kez tümüyle hükümete geri dönmesinin yolu açıldı. Suriye hükümet güçleri, 15 Kasım’dan beri yürüttükleri yeni taarruzda Doğu Halep’in kuzey yarısını aldı. Böylece Nusra liderliğindeki cihatçıların mevzileri ikiye bölündü.

Binlerce sivil, kış ayazında taşıyabildikleri eşyaları yanlarına alıp cihatçı bölgelerini terk ediyor. BM’ye göre 10 bini hükümetin kontrolündeki Batı Halep’e, 6 bini Kürtlerin kontrolündeki Şeyh Maksud’a sığındı. Yüzlercesi silahlı grupların kontrolündeki Halep’in güney kırsalına geçti. Askerler tarafından tahliye edilirken çoğunu kadın ve çocukların oluşturduğu sivillere cihatçıların arkadan ateş açmalarının görüntüleri sosyal medyaya yansıdı.

Rus Savunma Bakanlığı sözcüsü İgor Konaşenkov, “Halep'in yıllardır militanların denetiminde olan doğu mahallelerinin neredeyse yarısı tamamen özgürleştirildi. En önemlisi, bu bölgelerin geri alınmasıyla on binlercesi çocuk olmak üzere 80 binden fazla sivil kurtarıldı. Pek çoğu ilk kez Rus insani yardım merkezlerinden su, gıda ve tıbbi yardım aldı” açıklaması yaptı. ABD, Britanya ve Fransa Dışişleri’nin hükümetin taaruzunda büyük sivil can kayıpları verildiğine dair ortak açıklama yayımlaması ve Alman milletvekillerinin Rusya’ya yönelik yeni yaptırım çağrısı yapmasına tepki gösteren Konaşenkov, “Batılı muhataplarımız, sıra Halep’teki gerçek durumu değerlendirmeye gelince şaşırtıcı bir körlük sergiliyor” derken hükümet güçlerinin çok dikkatli eylem yürüttüğünü savundu.

BM’nin İnsani Yardımlardan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Stephen O'Brien ise Doğu Halep’ten kaçan 16 binden fazla sivilin “belirsiz ve riskli durumda” olduğunu söyledi. “Çatışmalar şiddetlenmeye ve yayılmaya devam ederse binlercesinin daha kaçmaktan başka seçeneği olmayacak” ifadesini kullanan BM yetkilisi, Halep’in tamamında “derinden alarm verici ve tüyler ürpertici bir durumun oluştuğunu” kaydetti. Doğu’da çalışan hastane kalmadığını ve gıda stoklarının tükendiğini, militanların Batı’ya açtığı top-roket ateşinde de sivillerin öldüğünü ve 20 bin kişinin evini terk etmek zorunda kaldığını söyledi. UNICEF, kuşatma altındaki 16 bölgede 500 bin çocuğun kapana kısılmış halde olduğunu duyurdu.

Önceki gün hükümet güçleri Sahur, Haydariya, Şeyh Hodr bölgelerini ve cihatçıların Batı Halep’e su akışını kestiği Süleyman Halabi su pompasını, Kürt güçleri de Şeyh Fares bölgesini aldı. 507 militanın silah bırakıp orduya teslim olduğu, çoğunun af kapsamına alındığı iddia edildi Suriye hükümetine yakın Vatan gazetesi, bundan sonraki aşamada cihatçıların ellerinde kalan bölgeleri parça parça bölerek kolaylıkla alacaklarını yazdı.

2012’den beri en büyük yenilgiyi yaşayan cihatçıların Halep’ten atılmaları halinde bir daha toparlanamayabileceği yorumları yapılsa da Suriyeli muhaliflerin üst düzey müzakerecisi George Sabra “Halep'in kaybı, devrimin sonu değil. Esad'a karşı savaş devam edecek” dedi. Sabra “Şu anda Özgür Suriye Ordusu'nun kontrolü altında daha çok alan var” iddiasında bulundu.