İşçilerin 1 Mayıs'ta Taksim Meydanı'nda olması için 15 neden

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR), 1 Mayıs'a giderken kapsamlı bir rapor hazırladı. Raporda işçilerin 1 Mayıs'ta Taksim Meydanı'nda olması için 15 neden sıralandı. Raporda iş kazalarından çalışma sürelerine, asgari ücretten sendikalaşmaya, işsizlikten kadın istihdamına ve taşeronlaşmaya kadar pek çok sorun alanı ortaya konuluyor.

TÜRKİYE'DE HER SAAT 80 İŞ KAZASI OLUYOR: Rapora göre Türkiye'de her saat 80 iş kazası oluyor. Yılda 706 bin işçi ise iş kazası gerçeği ile yüzleşiyor. Her 10 iş kazasından yalnızca 1 tanesi SGK kayıtlarına yansıyor.

Son yayınlanan SGK istatistiklerinde 2012 yılı için iş kazası sayısı sadece 74 bin 871 iken TÜİK 2013 verilerine göre bu rakam 706 bin olarak görülüyor. İki veri arasında zamansal uyumsuzluk bulunsa da aradaki devasa fark kayıt dışı iş kazalarının ne kadar yüksek olduğunu ortaya koyuyor.

HER ÜÇ İŞ CİNAYETİNE BİR YENİSİ EKLENDİ: Raporda TÜİK verilerine göre iş kazalarının sayısı SGK verilerinin yaklaşık 9.5 katı. Aynı veriye göre her 100 kayıtlı iş kazasının yaklaşık 1'i ölümlü olarak gerçekleşiyor. Söz konusu oran TÜİK verilerine yansıtıldığında 2002 yılı için iş kazalarında hayatını kaybedenlerin sayısı 7 bine ulaşıyor.

Buna göre her gün 20, yaklaşık her saat bir işçi hayatını kaybediyor. 2002-2005 yıllarında ortalama kayıtlı iş cinayeti sayısı 898 bin iken 2006-2012 yıllarında bu sayı 3'te 1 oranında artarak bin 223'e ulaştı. Rapora göre her üç kayıtlı iş cinayetine bir yenisi eklenmiş durumda.

FİZİKSEL VE RUHSAL SAĞLIĞIMIZ RİSK ALTINDA: Rapora göre işe bağlı sağlık problemi yaşayanların sayısı 895 bin kişi. Çalışanların yüzde 80'i fiziksel sağlığını, yüzde 9'u ruhsal sağlığını olumsuz etkileyecek etmenlerle birlikte çalışıyor.

Yüzde 19 kaza riski ile çalışırken, yüzde 14 kimyasal madde, toz duman veya zararlı gazlara muhatap kalıyor. Yüze 15 ise zor duruş şekline veya harekete maruz kalıyor. Her yüz çalışandan 7'si zaman baskısı ve aşırı çalışma yükünün basıncı altında ruhsal sorunlar yaşıyor.

ÖLÜMLÜ İŞ KAZALARININ YÜZDE 94'Ü TAŞERONDA: Rapora göre, Türkiye'de resmi rakamlara göre kayıtlı taşeron işçi sayısı 2002-2011 yılları arasında 387 binden 1 milyon 687 bine yükseldi. Taşeron işçi sayısı 2002-2007 yılları arasında yaklaşık 3 kat, 2007-2011 döneminde ise yüzde 50 oranında artış gösterdi.

Sektörde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Kazası İnceleme Raporlarına göre incelenen ölümlü iş kazalarında asıl işveren işçilerinin sayısı 2, alt işveren işçilerinin sayısı 30'dur. Bu verilere göre alt işveren işçilerinin toplam iş cinayetlerindeki ölüm oranı yüzde 94'e ulaşıyor.

9 MİLYON 622 BİN KİŞİ 500 SAAT ÇALIŞIYOR: Raporda 50 saat ve üzerinde haftalık çalışma süresine sahip olanların sayısının 9 milyon 622 bin olduğu ifade ediliyor. Bu kişiler toplam iş başındaki çalışanların yüzde 40'ını oluşturuyor. Her dört kişiden biri ise haftalık 60 saatin üzerinde çalışıyor.

Çalışmak haricinde bir şey yapma imkanı olmayan ve 72 saatin üzerinde çalışma süresine sahip olanların sayısı 1 milyon 611 bini, oranı ise yüzde 7'yi buluyor. Bu kişiler haftada 7 gün çalıştığı takdirde günlük en az 10 saat çalışmak durumunda.

EN AZ HASTALIK İZNİ ALAN İŞÇİLERİN ÜLKESİ: Raporda 99 Dünya ülkesi üzerinden yapılan hesaplamaya göre Türkiye 14 günlük asgari yıllık ücretli izin hakkı ile en düşük ücretli izin hakkının bulunduğu 35 ülke arasında. Rapora göre Türkiye 4,6 gün ile, Avrupa ülkeleri dikkate alındığında en az hastalık izni alan işçilerin ülkesi.

İŞSİZLİK ORANI ARTTI: Rapora göre AKP öncesi 11 yıllık dönemde ortalama geniş tanımlı issizlik oranı yüzde 10,1, AKP'li dönemde geniş tanımlı işsizlik oranı ortalama yüzde 16,7'dir. Bu ciddi bir artışa denk gelmektedir. AKP öncesi 11 yıllık dönemde işsiz sayılmayanların sayısı ortalama 509 bin iken AKP'li dönemde işsiz sayılmayanların sayısı ortalama 1 milyon 760 bine ulaşmıştır.

İŞSİZİN PARASI HÜKÜMET VE SERMAYE İÇİN KAYNAK: Rapora göre 5 milyon geniş tanımlı, 3 milyona yakın resmi işsizin varlığına rağmen, işsizlik fonundan sadece 255 bin kişiye ödeme yapılıyor. Mart 2014 tarihinde yapılan bu ödemelerin toplamı 129 bin TL. Buna karşın fonun toplam varlığı 73 milyar TL'ye ulaştı. Fondan aktif işgücü programları için ödenen para işsizlere ödenen paranın üstünde.

Rapora göre Fonda biriken parayla, fona yeni ilave olmaksızın, 2,5 milyon işsize beş yıl işsizlik bedeli ödenebilir. Buna karşın fonda biriken paranın yağmalanması, sermaye kesimleri ve hükümet için kaynak haline gelmesi temel hedef haline getiriliyor.

KREDİ BORÇLARI SABİT FİYATLARLA 19 KART ARTTI: Rapora göre Şubat 2014 tarihinde Tüketici kredileri toplam 332 milyar TL seviyesine yükseldi. Bu rakam devletin 2014 yılında yapmayı hedeflediği "askeri ve faiz dışı" harcamalara denk. AKP döneminde halkın kredi borçları sabit fiyatlarla 19 kat artış gösterdi.

Raporda AKP döneminde Asgari ücret yaklaşık 3 kat artarken, asgari ücretlinin kira ve konut harcamaları 3,4 kat, ulaştırma harcamaları 6,5 kat artış gösterdi.

GENİŞ TANIMLI İŞSİZLİK KADINLAR İÇİN YÜZDE 23 ORANINDA: Rapora göre kendisine gelir sağladığı bir faaliyette çalışan kadınların oranı ise toplam çalışabilir çağdaki kadınların sadece yüzde 18,6'sı. Ekonomik bir faaliyette çalışan kadınları yüzde 30'u ücretsiz aile işçisi ve yaptıkları çalışmanın karşılığında bir ücret almıyorlar. Geniş tanımlı işsizlik kadınlar için yüzde 23 oranında.