10 yavaş şehire gezi

SEFERİHİSAR

• 2009’dan beri yavaş şehir. 
• İzmir’e bağlı Seferihisar’da 
• 11 mavi bayraklı plaj var. 
• Sığacık Kalesi, Kaleiçi Pazarı, Teos Antik Kenti, Lebedos, Akarca, Ürkmez, Ulamış ve Doğanbey Kadın Emeği Evleri görülebilecek yerlerden.  
• Sığacık, Seferihisar’ın turistik açıdan en dikkat çeken noktalarından. Kaleiçi bu sene sokak sağlıklaştırması çalışmasıyla güzelleşti. 
• Pazar günleri Sığacık Kaleiçi’nde düzenlenen pazarda, Seferihisar’da üretilen ürünler aracısız olarak satılıyor.
• Bir söylentiye göre Osmanlı zamanı padişahların sofrasına giden yemekler en iyi oldukları bölgeden gidermiş, Sığacık’tan da barbun balığı gönderilmiş. Seferihisar’ın da ekmek dolması, armolası, yuvalaçası ve mandalina tatlısı meşhur. 

PERŞEMBE

• 2011’de yavaş şehir oldu. 
• Ordu’nun ilçesi Perşembe’de Karadeniz’in bakir koy ve plajları var. Çaka Kumsalı henüz mavi bayraklı değil ancak çalışmalar sürüyor. İlçenin 15 km kadar batısında yer alan Yason Burnu birinci derece arkeolojik, ikinci derece doğal bir sit alanı. Yaz aylarında gündoğumu ve günbatımı izlemek için ideal. Fransızlar tarafından yapılmış Çam Burnu Feneri de görülecek yerlerden. 
• Pontus Krallığı’ndan kalma Kral Yolu, diğer adıyla Oçboynuzu Yolu, ilçe merkezine yakın Aktaş ve Efirli plajları uzun yürüyüşlere müsait. 
• Perşembe’nin hamsili pilavı, melocan (diken ucu) kavurması, mısırlı pancar sarması, sakarca (bir tür ot) kayganası meşhur.

GÖKÇEADA 

• 2011’den beri yavaş şehir. Ada olarak yavaş şehir unvanı alan dünyada tek yer. 
• Eski adıyla İmroz, Homeros’un İlyada destanında deniz tanrısı Poseidon’un adası olarak geçiyor. 
• Yukarı Kaleköy’den gün batımını seyredebilir, 15 Ağustos’ta Tepeköy’de yapılan Meryem Ana Şenlikleri’ne katılabilirsiniz. 
• Türkiye’nin ilk sualtı milli parkı da Gökçeada’da. Dalış dersi alınabiliyor. 
• Deniz kestanesi, bamyalı levrek, ebegümeci yemeği, efibadem kurabiyesi ve cicirya tatmayı unutmayın. 
• Adanın bağlarında üretilen üzümlerin şaraplardan da almadan dönmek olmaz. 

AKYAKA

• 2011’den beri yavaş şehir. 
• Muğla’nın ilçesi Akyaka’nın denizi sahilden 200 metre boyunca sığ.
• Kıyılarında kır kahvelerinin sıralandığı Azmak’ın da sığ suları tekne ve kano gezileri için de ideal. Sakar Dağı’nda uzun yürüyüşler, sörf ve yelken yapılabiliyor. Bahar aylarında farklı kuş türlerinin uğrak yeri. 
• Akyaka’da rüzgar ve uçurtma sörfü yapmak da mümkün. 
• Yaklaşık 2 bin 500 yıllık bir geçmişi olan Antik İdyma kentine ev sahipliği yapıyor. Ahşap oymacılığı işçiliği ve pembe begonvilleriyle, bahçeli, beyaz Akyaka Evleri mimarinin en göze çarpan unsurlarından. 
• Akyaka’da elbette çeşitli otlar ve balıkların peşine düşmek lazım. 

TARAKLI

• 2011’den beri yavaş şehir. 
• Sakarya’nın ilçesi Taraklı’nın tüm sokak ve caddeleri bisiklet yolu. 
• Taraklı’da Küçükhan, Çakırlar Konağı, Kadirler Konağı görülecek yerleri arasında. Taraklı’ya bağlı Hacıyakup Paşar Köyü’nde kil hamamı kaplıcaları var. 
• Taraklı’ya 20 km uzaklıktaki Karagöl Yaylası’nda yamaç paraşütü yapılabiliyor, Hark Kanyonu ve mağarası da görülmesi gereken yerlerden. 
• Taraklı köyleri, ismiyle müsemma, ahşap tarak ve kaşıklarıyla da ünlü. Yavaş şehir olduktan sonra bu üretime özellikle ağırlık vermişler. 
• Hammaddesi buğday olan Uhut adında bir tatlısı, köpük helvası meşhur.  

HALFETİ

• 2013’ten beri yavaş şehir. 
• 2000 yılında yapılan Birecik Barajı’ndan sonra sular altında kalan Halfeti’de Rumkale, Aziz Nerses Kilisesi görülesi yerlerden. Sular altında kalan eski konakları ve sokakları dalış sporu için muhteşem. Halfeti’de ayrıca 13 ayrı kuş türü için kuş evleri bulunuyor. 
• Eski Memluk yerleşimi Çekem Mahallesi, Norhut Kilisesi, Kanneci ve Bey konağı, Değirmendere kanyonu, kanyon girişindeki asma köprü, Ermeni bir ustanın (Adır) yaptığı etekleri sular altındaki Merkez Cami, tarihi ve mimari açıdan görülmesi gereken yapılardan. 
• Halfeti karagülün dünyada yetiştiği tek yer. Mart, nisan, eylül ve ekim aylarında görebilir, alabilirsiniz de. 
• Erik tavası, incir kebabı, şabut balığı, haşhaş, patlıcan ve domates kebapları, mukaşerli (bir tür nohut) pilav, sargı burma tatlısı tadılacak lezzetlerden. 

YALVAÇ

• 2012’den beri yavaş şehir. 
• Isparta’nın ilçesi Yalvaç, Roma döneminde büyük öneme sahip olan Pisidia Antiocheia antik kentine ev sahipliği yapıyor. Kudüs’ten Roma’ya yaptığı yolculuklarla Hıristiyanlığın yayılmasına öncülük eden St. Paulus’un Antiocheia'da ilk vaazını verdiği biliniyor.
• Pisidia Antiokheia Antik Kenti, Hoyran Gölü ve ayın gücüyle şifa dağıttığına inanılan Ay Tanrısı Men’in kutsal alanı görülebilecek yerlerinden. 
• Sadece süt ve süt ürünlerinin satıldığı bir yoğurt pazarı var. Boranisi meşhur.

YENİPAZAR 

• 2012’den beri yavaş şehir. 
• Aydın’a 40 km uzaklıktaki Yenipazar, Aydın’ın yüzölçümü en küçük ve nüfusu en az olan ilçesi. Kentte bulunan Bizans yapıları ve Karya yerleşimleri hiç bozulmadan günümüze kadar ulaşmış. Karya uygarlığından kalma mozaikler var. Bir kısmı Aydın Arkeoloji Müzesi'nde sergileniyor. 
• Yörük Ali Efe Müzesi gezilebilecek yerlerden. Büyük Menderes nehrinin yatak değiştirmesiyle oluşan Aşağı Dip Gölü Tabiat Parkı’nda kuş gözlemi yapmak ve balık tutmak mümkün. 
• Yenipazar’ın ekmek dolması, Yenipazar pidesi, et lelengisi ve karnabahar mücveri ünlü. 

ŞAVŞAT

• Geçen aydan beri yavaş şehir. 
• Artvin’in ilçesi Şavşat, Gürcistan’a çok yakın. Ki ismi Gürcüce kara orman anlamına geliyor. Uçsuz bucaksız ormanlarıyla biliniyor. Geleneksel ahşap Şavşat Evleri’nin sayısının artması yavaş şehir seçilmesine de katkıda bulundu. 
• Şavşat Kalesi, Arsiyan, Sahara ve Bilbilan yaylaları, Tibeti Kilisesi görülecek yerlerden. 
• Tüm evlerde yapılan hınkal (bir çeşit mantı), cadi (mısır ekmeği), haçapur ve peynir eritmesi meşhur. 

VİZE

• 2012’de yavaş şehir unvanı aldı. 
• Kırklareli’nin ilçesi Vize, İstanbul’a 1,5 saat mesafede. Vize Antik Tiyatro, Ferhat Bey Hamamı, Ferhat Bey Çeşmesi, Yenesu Mağarası görülecek yerlerinden. 
• Vize’de M.S 6’ncı yüzyıla ait Gazi Süleyman Paşa Camii, Vize Ayasofyası olarak biliniyor. 
• Yakınında Kıyıköy var, uzun kumsallarında oltayla balık avlanabiliyor. 
• Deniz bisikleti ve kayıkla Kazandere ve Pabuçdere’de turlamak da mümkün. 
• Kızılağaç Köyü yakınlarında yer alan Cehennem Şelaleleri fotoğrafçılar için cennet. 
• Vize’nin köylerinde üretici pazarlarında tarhana, kuskus, erişte, salça satılıyor. 

TÜRKİYE YAVAŞ ŞEHİR SIRALAMASINDA DÖRDÜNCÜ

Cittaslow hareketi 2009’da Seferihisar’ın dahil olmasıyla Türkiye'ye girmişti. Geçen ay Artvin Şavşat'ın da kabul edilmesiyle birlikte sayı 10’a yükseldi. Türkiye şu anda dünyada en çok yavaş şehri olan ülkeler sıralamasında dördüncü. Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer, aynı zamanda Cittaslow’un uluslararası komitesi başkan yardımcısı. Soyer, Türkiye’nin yavaş şehir olmak için en çok başvuran ülkelerden biri olduğu bilgisini veriyor. Şu an bile onlarca hazır aday var. Ancak ilk zamanlarda ilçe halkları yavaş şehir olmaya pek de sıcak bakmıyormuş. Hem isminin yabancı olması hem de logosunun salyangoz olmasını kabul ettirmek çok da kolay olmuyormuş. Zamanla yavaş şehir olmanın getirileriyle, giderek halkın kabullenmesinin daha kolay hale geldiğini ve son zamanlarda çok büyük bir ilginin olduğunu söylüyor Soyer. En son yavaş şehir unvanı alan Şavşat’ta yapılan ilk toplantıda, yerel halkın salonu tıklım tıklım doldurduğunu, son derece araştırmış ve meraklı bir biçimde geldiklerini anlatıyor. 

YAVAŞ ŞEHİR OLMAK İÇİN 

Cittaslow ağına dahil olmak için 70 farklı kriter var. Bu kriterlerin her birinin en az yüzde 50 seviyesinde gerçekleştirilmiş olması gerekiyor. Halkın bu konuyu sahiplenmiş olması da şart. Kent içinde yapılması gereken değişiklikler için de taahhüt veriliyor. Daha sonra dosya İtalya’ya merkeze gidiyor. Tüm bu süreç en az altı ay ile bir yıl arası sürüyor. O yıl yapılan başvurular arasında, puana bağlı olarak komite tarafından seçiliyor. Cittaslow’un tüzüğü gereği Seferihisar başkent konumunda. Cittaslow olduğunuzda pazarlarda satılan baklavalarda kullanılan glikoz şurubuna kadar denetimden geçiyorsunuz. Yavaş şehir olmanın temel şartları nüfusun 50 binin altında olması, temiz enerjinin ve yerel üreticilerin desteklenmesi, yerel mimarinin kullanılması ve büyük binaların olmaması.

NELER DEĞİŞİYOR? 

Son altı yılda yavaş şehir unvanı alan ilçelerde yerel üreticilerin desteklenmesi, ilçeye özgü mimarinin ön plana çıkarılarak eski yapıların restore edilmesi önemseniyor. Örneğin Yalvaç Evleri restore edildi ve pansiyon olarak hizmete açıldı. Seferihisar Sığacık’ta da yerel pansiyonculuk başladı. Pazarlarda satılan ürünlerde GDO’ların kullanılması yasaklanıyor. Büyük merkezlerden alışveriş yapmak yerine yerel üreticiden alışveriş desteklenmeye başlanıyor. Kriterlerin tamamını yerine getirmek için çalışmalar kesintisiz devam ediyor. Şu anda Seferihisar’da yeni bir bilim kurulu oluşturulmuş. Özellikle denetim ve aday kentlerin raporlarını hazırlamak için çalışacaklar. Tabii ki ilçelere en önemli katkısı turizm. Seferihisar Belediye Başkanı ve dünya yavaş şehirler hereketi Cittaslow başkan yardımcısı Tunç Soyer, Seferihisar’da altı yılın sonunda gözle görülür bir turizm artışı olduğunu, bu yaz tüm otel ve pansiyonların dolu yaşandığını, özellikle de yerli turistin geldiğini söylüyor.