2500 dil yok olma tehlikesiyle karşı karşıya

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu UNESCO, Paris'te açıklanan, tehlike altındaki dillere ilişkin son atlasında, 200 dilin son 3 kuşakta (60-70 yıl) kaybolduğunu, 538'sinin kritik durumda, 502'sinin ciddi biçimde tehlike altında, 623'ünün tehlike altında ve 607'sinin hassas durumda olduğunu vurguladı.

Atlasın son sayısını hazırlayan 25 araştırmacının başındaki Avustralyalı dilbilimci Christopher Moseley, dil çeşitliliği ne kadar çoksa yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan dillerin de o kadar fazla olduğunu ifade etti.

1996'da yapılan ilk atlasta 600, 2001'deki ikinci atlasta ise 900 dilin tehlike altında olduğunun belirtildiğini hatırlatan UNESCO Genel Müdür Yardımcısı Françoise Riviere de sayının artmasının durumun vahimleştiği anlamına geldiğine dikkati çekti.

Atlasa göre yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan dil sayısının en fazla olduğu yerlerin başında Hindistan geliyor. 196 dilin tehlike altında olduğu Hindistan'ı 192 dille ABD, 147 dille Endonezya, 144 dille Çin ve Meksika, 136 dille Rusya izliyor. Atlasta sadece çok küçük insan gruplarının konuştuğu dillere de yer veriliyor.

Dillerinin yok olma tehdidinin, bir grubun dünya görüşünün yok edilmesi niyetiyle "askeri", bir grubun baskın dilin egemenliği altına girme isteğiyle "psikolojik" etkenlerden kaynaklandığı belirtiliyor.

Dilleri bu tehditlerden korumanın en iyi yolunun ise eğitim politikaları uygulanmasının yanı sıra bu dilleri konuşmak olduğu vurgulanıyor.