3 bin kişiye istihdam imkanı

İzmir'de, aralarında ABD otomotiv yan sanayi devi Gates, Türk-Hollanda ortaklı Kapadokya Tekstil ve İtalyan otomotiv elektroniği şirketi Eldor'un da bulunduğu 5 firma, fabrika kurma kararı aldı. Yatırımların 2010 yılına kadar 3 bin yeni istihdam yaratacağı belirtildi.

Açıklamalarda bulunan ESBAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Tuncer, 2004 yılında kaldırılan serbest bölgelere vergi avantajlarının yeniden sağlanması ve yurt dışında yaptıkları tanıtım çalışmalarının bir sonucu olarak uzun süredir görülmeyen büyüklükte yatırımlar almaya başladıklarını dile getirdi.

Tuncer, bölgede halen 75'i yabancı 300'e yakın firmanın 14 bin 500 kişi istihdam ederek yıllık 3,8 milyar dolarlık ticaret hacmi yarattığını, bu firmalardan 8'inin 2008 yılı içinde kapasite artırma yatırımlarına başladığını bildirdi.

Bölgeye yatırımcı çekmek amacıyla ABD, Avrupa ve Çin'de uzun süredir tanıtım çalışması yürüttüklerini, bu çalışmalara Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı'nın yaptığı çalışmaların da eklenmesiyle somut sonuçlar almaya başladıklarını dile getiren Tuncer, bölgede 2009 ve 2010 yılları için yatırım hareketliliği beklediklerini söyledi.

Tuncer, bölgede yatırım yapması kesinleşen şu anda 5 firmanın bulunduğunu, yakın dönemde yeni firmaların da buna ekleneceğini, sıcak takipte olan 217 şirketle yazışmaların sürdüğünü ifade etti.

Yatırımı kesinleşen firmalar hakkında bilgi veren Tuncer, şöyle konuştu:
''ABD'li otomotiv şirketi Gates, uzun bir süredir yatırım alanı arıyordu. Bizden önce değişik ülkeleri ve Türkiye'de başka bölgeleri incelemişler. Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı'nın yönlendirmesiyle ESBAŞ'ı inceledikten sonra hemen yatırım kararı aldılar. Dünyada 11 ülkede yatırımı bulunan Gates, İzmir'deki fabrikasında motor gömleği ve piston üretimi yapacak, üretimini Avrupa, Ortadoğu ve ABD'ye ihraç edecek. Firma ilk etapta 500 kişiyi istihdam edeceğini belirtti.
Bölgede iki yıl önce küçük bir yatırım yapan Türk-Hollanda ortaklı Kapadokya Tekstil de katma değeri yüksek bir üretim gerçekleştirmek üzere yatırım kararı aldı. Yeni yatırımla 250 olan istihdamını binin üzerine çıkarmayı planlıyor.
Otomotiv kablo sistemlerini üreten İtalyan Eldor ise üretim alanını geliştirmek üzere yeni makine parkı kuruyor. Halen 500 çalışanın bulunduğu Eldor'un yeni yatırımla bunu iki katına çıkaracağı hesaplanıyor. Bölgede ayrıca makine sektöründen Keller Vardarcı, mobilya sektöründen Baykal Mobilya şirketleri yatırım yapacak. Bu yatırımlarla 5 firma 3 bin kişilik yeni istihdam yaratacak. Geçen yıl kapasite artıran firmalarla birlikte 2010 yılı ortalarında 20 bin çalışan sayısına ulaşmayı umuyoruz. Bölge içinde 35 bin kişiyi istihdam edebilecek yatırımlara imkan veren arazi var. Bunu mümkün olan en kısa sürede doldurmaya çabalıyoruz.''

"Krize rağmen"

Tuncer, doğrudan yabancı yatırım çekme açısından en başarılı bölge olduklarını, ülkedeki 20 serbest bölgede istihdam edilen 40 bin çalışanın yaklaşık üçte birini Ege Serbest Bölgesi'nin karşıladığını ifade etti. Tuncer, krize rağmen son dönemde artan yabancı yatırımcı ilgisini iyi yönetmeye çalıştıklarını dile getirdi.

Bölgede istihdam yaratmayan bazı yatırımları geri çevirdiklerini, yüksek teknolojiye dayanan ve katma değeri yüksek üretimleri çekebilmek için özel çaba sarf ettiklerini dile getiren Tuncer, Çin'den bazı firmaların yatırım için geldiğini, ancak krizin bu ülkeyi etkilemesi nedeniyle şu anda bu konuda mesafe alınamadığını dile getirdi.

Tuncer, Türkiye'nin krizde fırsat arayan yatırımcılar için artık bir ''fırsatlar ülkesi'' olduğunu, ancak bunun için sabırlı ve istikrarlı biçimde kendini tanıtmaya devam etmesi gerektiğini dile getirerek, ''Yabancı yatırım çekme yarışında daha önce geride olduğumuz Doğu Avrupa ülkelerine göre son dönemde daha avantajlı hale geldik'' dedi.

Krizin etkisiyle artık Avrupa ülkelerinin, fabrikaların başka ülkelere taşınmasını engellemeye çalıştığına dikkat çeken Tuncer, ''Hollandalı bir firma ülkesindeki fabrikayı söküp bölgemize taşımak istiyordu. Ancak hükümet aldığı bir kararla, fabrikaların sökülmesini devlet iznine bağladı. Almanya'da da teşvikle yapılmış fabrikaların taşınması halinde devlet teşvikleri geri isteme kararı aldı'' diye konuştu.

İzmir'in avantajı

İzmir'de yetişmiş insan gücünün bulunması, ulaşım olanaklarının iyi olması ve altyapının yeterliliğinin büyük avantaj teşkil ettiğini dile getiren Tuncer, ''Yeni dönemde bu avantajlarımızı kullanarak ön plana çıkacağız. Serbest bölgelerde yatırım yapan şirketlere sağlanan vergi muafiyetleri 2004 yılında kaldırılmamış olsaydı şu anda çok daha iyi seviyede olacaktık. Yatırımcı şirketlere vergi avantajı getiren yasal düzenleme Kasım ayında çıktı. Yönetmeliklerin henüz çıkmaması nedeniyle bunu tanıtımlarımızda kullanamıyoruz'' dedi.

Tuncer, çalışanların gelir vergisi muafiyetinden yararlanabilmesi için şirketlerin en az yüzde 85 ihracat yapma şartı arandığını, yeni yasal düzenlemeyle bu oranın Bakanlar Kurulu kararıyla yüzde 50'ye düşürülebileceğini ifade ederek, yasa çıkalı 4 ay olmasına rağmen bu konuda bir düzenleme yapılamadığını kaydetti.

Yatırım çekebilmek için siyasi ve ekonomik istikrarın yanında bürokratik istikrara da ihtiyaç duyulduğunu dile getiren Tuncer, ''Bir genel müdür değişince tüm kurallar değişiyor. Bunu yatırımcılara anlatmamız çok zor'' diye konuştu.