7.4 büyüdük, 200 dolar fakirleştik

2017’nin üçüncü çeyreğinde yüzde 11.3 büyüyen Türkiye ekonomisi, dördüncü çeyrekte yüzde 7.3 büyüdü. 2017’nin tamamında büyüme hızı yüzde 7.4 oldu ve son dört yılın en yüksek oranına ulaşıldı. Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH), 2017’de bir önceki yıla göre yüzde 19 artarak 3 trilyon 104 milyar 907 milyon TL oldu. Ancak TL’deki değer kaybı nedeniyle 2016’da 863 milyar dolar olan GSYH, 2017’de 851 milyar dolara, kişi başına GSYH ise 10 bin 883 milyar dolardan 10 bin 597 dolara geriledi.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) dün açıkladığı verilere göre, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış büyüme hızı dördüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 1.8 oldu. Üçüncü çeyrekte, bir önceki çeyreğe göre büyüme hızı yüzde 1.3 olmuştu.

Kaynağı tüketim

Dördüncü çeyrekte yüzde 6.6 artan hanehalkı tüketimi, 4.1 puan katkıyla büyümenin sürükleyicisi oldu. Devletin tüketim harcamaları son çeyrekte hızlandı ve yıllık yüzde 7.4 artışla büyümeye 1.1 puan katkıda bulundu. Makine-teçhizat yatırımları son çeyrekte yüzde 8.3 arttı ancak yılın tamamında oran yüzde 0.7’de kaldı. İnşaat yatırımlarında yıllık artış ise yüzde 12 oldu. 2017’de yatırımların büyümeye katkısı 2.2 puan oldu. Yılın son çeyreğinde ithalatın hızlanması, büyümeyi olumsuz etkiledi. Üçüncü çeyrekte yüzde 17.3 olan ihracat artışı, son çeyrekte yüzde 9.9’a gerilerken, aynı dönemde ithalat artışı yüzde 15’ten yüzde 22.7’ye yükseldi. Yıllık büyümeye üçüncü çeyrekte 0.4 puan katkı yapan dış talep son çeyrekte büyümeyi 3.1 puan aşağı çekti. 2017 genelinde net dış talep büyümeye 0.1 puan gibi çok küçük bir katkı yaptı. Dördüncü çeyrekte sanayi yüzde 8.8, imalat sanayi yüzde 8.2 büyüdü. Sanayinin büyümeye katkısı 1.8 puan oldu. Aynı çeyrekte tarım sektörü yüzde 6 büyümeyle 0.3, hizmet sektörü ise yüzde 9 büyümeyle 2.3 puanlık katkı sağladı. Finans ve sigorta sektörü yüzde 1.8, inşaat yüzde 5.8 büyümeyle genel büyüme oranının altında kaldı. 2017’nin tamamında sanayi yüzde 9.2, inşaat yüzde 8.9, hizmetler yüzde 10.7 büyürken tarımda bu oran yüzde 4.7’de kaldı. Türkiye 2017’deki yüzde 7.4’lük büyüme performansıyla Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nde (OECD) ikinci sırada yer aldı. İlk sırayı yüzde 7.8 büyüme oranıyla İrlanda, üçüncü sırayı yüzde 5’lik oranla Slovenya aldı.

Faturası ağır

Kredi Garanti Fonu aracılığıyla sağlanan krediler ile vergi indirimleri ve teşvikler, büyümenin temel kaynağını oluştururken, yüksek büyüme beraberinde enflasyonda son 14 yılın rekorunu getirdi. Kasım 2017’de enflasyon yüzde 12.98’e çıktı ve yılı yüzde 11.92 ile tamamladı. Tüketim odaklı büyüme, ithalatı da kamçılarken cari açıkta 47.1 milyar dolara ve cari açığın milli gelire oranında yüzde 5.5’e ulaşıldı.