8 milyon kişinin geleceği yok

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemeye göre, Şubat ayında istihdam edilen toplam nüfus 21 milyon 267 bin olurken, bunun 8 milyon 874 bin kişisini herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayanlar oluşturdu. Şubat 2009'da yüzde 40.8 olan kayıtdışı istihdam oranı 2010 yılının ikinci ayında 0.9 puanlık artışla yüzde 41.7'ye çıktı. Şubat ayı itibariyle son bir yıllık dönemde kayıtdışı çalışanların sayısında 804 bin kişilik artış yaşandı.

Şubat ayı itibariyle bir önceki yılın aynı dönemine göre erkek istihdamında kayıtdışılık oranı 0.1 puan artarken, 15 milyon 348 bin erkek çalışanın 5 milyon 551 binini kayıtdışı çalışanlar oluşturdu. Bu dönemde kadın çalışanlar içinde kayıtdışılık oranı 2 puan artışla yüzde 54.1'den 56.1'ye çıktı. 5 bin 919 kişilik kadın istihdamından 3 milyon 323 bininin kayıtdışı istihdam ettiği belirlendi. Şubat sonu itibariyle son bir yıllık dönemde istihdam edilen kadın sayısı 731 bin kişilik artış gösterirken, aynı dönemde kadın istihdamındaki kayıtdışı sayısı da 517 bin kişi arttı. Şubat 2010 itibariyle son bir yıllık dönemde erkek istihdamındaki artış 757 bin olurken, yine bu dönemde kayıtdışı çalışan erkek sayısında 287 bin kişilik artış yaşandı. Böylece son bir yılda istihdam edilen kadınların yüzde 71'i kadar kadın işgücü, erkeklerin ise 38'i kadar erkek işgücü kayıtdışı istihdam ettirilmiş oldu.


Kendi adına çalışanlarda kayıtdışılık yüzde 68.6

Kayıtdışı oranının artışında kendi adına çalışanlar etkili oldu. Şubat 2009'da kendi hesabına çalışan 4 milyon 358 bin kişiden yüzde 66.8'ini oluşturan 2 milyon 911 bini kayıtdışı çalışıyorken, 2010 yılının aynı döneminde kendi hesabına çalışan 4 milyon 542 bin kişiden yüzde 68.6'sı kayıtdışı istihdam etti. Böylece bir yıllık dönemde kayıtdışı istihdam edenlerin sayısı 204 bin kişilik artışla 3 milyon 115 bine çıktı. Ücretli ve yevmiyeli olarak çalışan toplam 12 milyon 927 bin kişiden yüzde 23.5'ini oluşturan 3 milyon 40 bin kişinin kayıt dışı çalıştığı belirlendi. İşveren olarak faaliyet gösteren 1 milyon 141 bin kişiden yüzde 24.9'unu oluşturan 284 bin kişinin de sosyal güvenlik kaydı bulunmadığı tespit edildi.


Aile işçilerinin yüzde 91.6'sı kayıtdışı

Kayıt dışı "çalışanlar" içinde en büyük grubu ücretsiz aile işçileri oluşturdu. Büyük bölümü tarım kesiminde bulunan ve standart bir istihdamdan farklı olarak tarım ya da ticaretle uğraşan ailesine yardım eden bu kişilerin toplam sayısı 2 milyon 658 bin kişi. Bunların yaklaşık yüzde 91.6'sı oranındaki 2 milyon 435 bininin sosyal güvenlik sistemine kayıtlı olmadığı görüldü. Normal bir istihdam olanağı elde edemediği için mevcut konumda yer alan bu kişilerin, ücretsiz aile işçisi şeklinde tanımlanması, Türkiye'deki işsizliğin boyutlarını da olduğundan küçük gösteriyor. Kayıt dışı çalışanlar toplamının 4 milyon 315 bini tarımda, 4 milyon 559 bini ise tarım dışı sektörlerde bulunuyor. Tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı Şubat 2009'da yüzde 83.9 iken, bu oran 2010 Şubat'ta yüzde 85.6'ya yükseldi. Tarım dışı sektörlerde istihdam edenler içinde sosyal güvenlikten yoksun olanların oranı ise 2009 Şubat'taki yüzde 28.6'lık seviyesinden yüzde 28.1'e geriledi.