ABD’deki müzayedede Atatürk imzalı fotoğrafa büyük ilgi

Özer Dindjer, Amerikan finans sektöründe finans analisti olarak çalışıyor; vakti ve bütçesi el verdiği ölçüde kültürel ve sanatsal değere sahip eserleri satın alarak kendi koleksiyonunu oluşturuyor. Bu bağlamda uluslararası müzayede kuruluşlarını da yakından takip ediyor.

Dindjer geçen günlerde, Mustafa Kemal Atatürk’ün, New York’ta yaşayan 10 yaşındaki bir hayranına gönderdiği imzalı bir fotoğrafını müzayedede, açık artırma yoluyla satılacağı haberini alınca soluğu derhal Iowa’daki müzayede evinde aldı.

BİR FOTOĞRAFIN HİKAYESİ

Dindjer’e göre, müzayedede satışa sunulan fotoğrafın sahibi Curtis LaFrance, 1924 yılında henüz 10 yaşındayken Atatürk’e hitaben bir mektup kaleme aldı. LaFrance mektubunda, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk ve Türk Devrimi ile ilgili düşüncelerini açıkladıktan sonra Atatürk’ten, kendisi için küçük bir not yazmasını, bir de imzalı resmini göndermesini rica etti. Atatürk de 10 yaşındaki Curtis’in ricasını kırmayarak mektubuna verdiği nazik yanıtın yanına bir de imzalı fotoğrafını iliştirdi.

LaFrance’in mektubunda şu ifadeler yer aldı:

“Sayın efendim, ben on yaşında Amerikalı bir çocuğum. Türkiye’ye ve yeni hükümetine büyük bir ilgi duyuyorum. Siz ve Bayan Kemal hakkında bir röportaj okudum. Türkiye hakkında bir defterim var ve şimdiden siz ve Bayan Kemal hakkında birçok yazı ve resim topladım. Lütfen Amerikalı bir çocuğa, bir küçük not ve bir imzalı fotoğrafınızı gönderin. Bir gün, Türkiye’yi görebileceğimi umut ediyorum. Saygılarımla, Curtis LaFrance”

Curtis LaFrance'in Atatürk'e mektubunun kopyası (Fotoğraf: Özer Dindjer)

ATATÜRK’ÜN YANITI

Mektubu alan Atatürk’ün bir hayli duygulandığı söylenir, zira modern Türkiye Cumhuriyeti’nin olağanüstü başarısı Atlantik’in öbür ucundaki bir ülkede yaşayan on yaşında bir çocuk tarafından bile bilinmekte ve takdir edilmektedir. Atatürk, aynı ciddiyet ve sevecenlikle LaFrance’in mektubunu yanıtlar. Mektupta şu ifadeler yer alır:

“Bay Curtis LaFrance, mektubunuzu aldım. Türk yurdu hakkındaki ilgi ve iyi dileklerinize teşekkür ederim. İsteğiniz üzere bir fotoğrafımı gönderiyorum. Amerika’nın zeki ve çalışkan çocuklarına biricik öğüdüm; Türkler hakkında her işittiklerine gerçekmiş gibi bakmayıp, kanılarını bilimsel ve esaslı incelemelere dayandırmaya önem vermelidir. Başarılar ve mutluluklar dilerim, Türkiye Reisicumhuru Gazi Mustafa Kemal.”

Dindjer’e göre, 11 Kasım 2012’de 99 yaşında hayata veda eden Curtis LaFrance, 1988 yılında Türkiye’ye davet edildi ve LaFrance ile Atatürk’ün yazışmaları bugün Ankara’daki Atatürk müzesinde sergileniyor. Müzayede evinde ise dönemin Amerikan gazeteleri ve yerel basının konuyla ilgili gazete kupürleri sergilendi ve Atatürk imzalı fotoğraf, tahmin edilenden çok daha büyük bir ilgiyle karşılaştı.

Here are some accompanying newspaper articles from 1920s, 50s and 90s, both American and Turkish ???? ???? pic.twitter.com/KaoaCqTwCh

— Red&Yellow (@Ataqoz) June 25, 2020

Konuya ilişkin Türk ve Amerikan basınında çıkan haberlerin kupürleri

ÖNGÖRÜLEN DEĞERİN ÇOK ÜSTÜNDE ALICI BULDU

Dindjer’e göre, “Atatürk'ün imzasını taşıyan fotoğraf ve buna eşlik eden gazete kupürlerinin, açık artırmada ilk olarak, ‘750 ila 1000’ dolar arası bir satış değeri yakalayacağı öngörülüyordu. Ancak bu rakam, beklentilerin ötesinde tam 23 katına yükselerek 17.500 dolara alıcı buldu...”

Curtis LaFrance (solda) ve Atatürk'ün LaFrance'e gönderdiği imzalı resim (Fotoğraf: Özer Dindjer)

Dindjer’e göre bu durum, “Atatürk’e verilen yüksek değer ve onun prestijinin bir ifadesi”. İtalyan ressam Gentile Bellini’ye ait Fatih Sultan Mehmet tablosunun, Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu yönetimindeki İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından satın alınmasını hatırlatan Dindjer’e göre, ulusal kültürümüzle ilişkili daha fazla değerin, tespit edilerek ülkemize kazandırılması gerekiyor.

AMERİKALI KADININ ATATÜRK SEVGİSİ

Dindjer, müzayede boyunca kendisini en çok duygulandıran olayı şu sözlerle anlattı:

“Benimle iletişim halinde olan, müzayede görevlisi, Jane adlı Amerikalı bir kadın, bir ara kulağıma eğilip kırık Türkçesiyle, ‘Atatürk çok büyük bir adam … onu çok seviyorum’ minvalinde bir şeyler sözyledi. Bunun, Atatürk’ün mirasının gücü ve uluslararası arenadaki saygınlığının boyutları hakkında ipuçları verdiğini düşünüyorum...”