‘Acele aşı’ yarışı

900 binle dünyada en çok vaka görülen ülkeler arasında dördüncü sırada yer alan Rusya aslında başlarda iyi bir sınav vermedi. Yetkililerin önemsemez tavrı, salgının gerçek boyutu ortaya çıkınca halkta tepkiye yol açtı hatta bu nedenle Putin çok gerekmedikçe kamuoyu önüne çıkmamaya başladı. 

UZAY MÜCADELESİ GİBİ

Koronavirüsün bir anda dünyanın bir numaralı gündem maddesi haline gelmesiyle, bir zamanlar Sovyetler Birliği ile ABD arasında yaşanan “uzaya hangi ülke önce gidecek” ya da “en güçlü silahı kim üretecek” benzeri bir yarış aşı için başladı. Bazı iddialara göre iktidar, virüse karşı aşının en kısa sürede geliştirilmesi için ilgili kuruluşları baskı altına aldı.  Bunun insanlığa hizmet kadar bir prestij ve uluslararası alanda etkinlik yarışı olduğu, Putin’in aşının tescil edildiğini duyurduğu açıklamasında kullandığı bir cümlede de gizli. 

Rusya lideri, aşının ne kadar etkili olduğunu anlatırken, “Bunu çok iyi biliyorum çünkü kızlarımdan biri aşıyı yaptırdı” dedi. Oysa Putin, iktidara geldiği 2000 yılından bu yana ailesini kamuoyundan uzak tutmaya özen gösteriyor ve özellikle iki kızıyla ilgili hemen hemen hiçbir açıklama yapmıyor. Bu noktada, aşıya adını veren Sputnik’in hem “Uzay Yarışı”nı başlatan Sovyet uydusunun hem de Rusya’nın son yıllarda yurt dışındaki en güçlü propaganda silahı olan ajansın adı olduğunu da hatırlatmak gerekiyor. 

Konunun bir başka boyutu ise sadece Dünya Sağlık Örgütü’nün değil, bazı Rus kuruluşlarının da koronavirüse karşı geliştirilen aşının tescili için acele edilmemesi yolunda ısrarlı uyarıda bulunması. Örneğin, Rusya Klinik Araştırma Kuruluşları Birliği, aşıyla ilgili testlerin üçüncü aşaması tamamlanmadan tescil edilmemesi çağrısı yaptı ve aşının hızlı bir şekilde geliştirilmesinin “kahramanlık” olarak algılanmaması gerektiği uyarısında bulundu. 

Rusya’nın saygın gazetelerinden Kommersant’ta cumartesi günü Rusya’daki ve diğer ülkelerdeki aşı çalışmalarıyla ilgili kapsamlı bir değerlendirme yazısına yer verildi. Gazete, COVID-19’a karşı başarılı bir aşının geliştirilmesinin en iyimser tahminle bir buçuk yılı bulabileceğini, Batı’da buna en yakın kuruluşun Oxford Üniversitesi olduğunu belirtti. Tartışmalar ve soru işaretleri bir yana, koronavirüse karşı geliştirilen ve tescillenen aşı gerçekten başarılıysa Rusya sadece kendi vatandaşlarına değil insanlığa büyük bir iyilikte bulunmuş olacak.