AKP 'kardeşini' kaybetti

Arabayla Urfa’dan Diyarbakır’a doğru gidiyorum. Yolda kartona yazılmış bir yazı: Taze kenger. Kenger; dikenli bir bitkidir, zahmeti çoktur. Ama ayıklandığında ortaya çıkan lezzeti nefistir. Yıllar önce üzerine yumurta kırıp ikram ettiklerinde önce tereddüt edip sonra tadına doyamamıştım. Tezgâhın yanında duruyorum. Hem bir soluklanmak için hem az sohbet. Orta yaşlı bir adam. Seçimden değil ama geçimden konuşuyor. “Zor hayat, zor şartlar” diyor “bak” diye arka tarafı işaret ediyor. Küçük çocuklar... Biraz daha sohbet ediyoruz, arabaya yürüyorum. Peşimden “şunu al da ye” diyor. Elinde “ışgın”... Mayıs ve Haziran’da çıkan, 1000 metreden aşağıda yetişmeyen bir bitki. O da zor soyuluyor ama içinden çıkan ekşi kısım öyle güzel ki... Para vermek istiyorum, almıyor: “İkramdır”... Zor toprağın, bonkör evlatları...

Çözüm ve işsizlik

Geçen yıl seçimler ve Nevruz için gelmiştim önce. Ardından neredeyse üzerinden 1 yıl geçen Lice’deki olaylar sırasında. 12 gün kalekol yapımına karşı direnen Lice halkının yaşadıklarını yakından görmek için bölgedeydim. O günlerede bile şehirde (Diyarbakır- Lice arası hariç, Hani üzerinden ulaşım vardı) özellikle girişinde bu gidişimdeki kadar yoğun güvenlik önlemi görmemiştim. Şehirde kaldığım sürede merkezde ve ilçelere giderken de önlemler dikkat çekiyordu. “6- 8 Ekim sonrası sıkılaştı işler” diyordu şehirde yaşayanlar ve durumdan hoşnut değillerdi.

İlk sıralar başka şehirlere

Partilerin seçim çalışmalarına gelince... Bir cümlede özetle derseniz “AKP bürokratik alanlarda, otellerde, HDP meydanlarda”... Konuyu biraz açayım. AKP’nin birinci sıra adayı, Devlet Bakanı Cevdet Yılmaz. Şehirde partisi adına en yoğun çalışan o gözüküyor. Koruma ordusuyla beraber sık sık esnaf ziyaretinde bulunuyor. Partinin diğer adayları ağırlıklı olarak seçim ofislerinde ve otellerde düzenlenen toplantılarda görülüyor. Aslında ikinci sıra adayı Selim Ensarioğlu ilin tanınan ailelerinden. Geçen dönem aynı aileden Galip Ensarioğlu vardı. Şu bir gerçek ilde Galip Ensarioğlu; akrabası AP-DYP kökenli Selim Ensarioğlu’ndan daha popüler. Üçüncü sıra adayı ise Refah Partisi döneminden beri bölgede belediye başkanlığı (1989- 1994) ve vekillik yapan (1995- 1999) Haşim Haşimi.

AKP’li adaylar bölgede “barış” ile ilgili en önemli adımların kendileri tarafından atıldığını söylüyor, anayasa değişikliği ile birlikte sorunun kalıcı çözüme ulaşacağını vaat ediyor.

Çözüm ve işsizlik hem AKP hem HDP’nin propagandalarının hem de karşılaştıkları soruların başında geliyor.

Bir pazar sabahı erken vakitte Ulu Camii önündeki kürsülerde oturan “yaşlı dedelerin” arasına karışıyorum. Sohbete başlıyoruz. İlginçtir; ilk yakındıkları konu “Ne HDP, ne AKP ilk sıraya Diyarbakırlı koydu” oluyor. “Bu kadar önemli mi?” diye soruyorum, “Evet, Amed’in çocuğu olaydı iyiydi” diyorlar. AKP birinci sıra adayı Cevdet Yılmaz Bingöl, üçüncü sıra adayı Haşim Haşimi Şırnak Cizreli. HDP’nin birinci sıra adayı İdris Baluken de Bingöllü. HDP sokakta daha etkin demiştim. Gerçekten de özellikle akşam saatlerinde “dengbej”lerin katıldığı seçim çalışmaları çok renkli.

Diyarbakır’da 2011 seçimlerinde AKP 231 bin kişinin oyunu alarak yüzde 32.95’lik bir orana sahip olmuş, 5 milletvekili çıkarmıştı. Seçimlere bağımsız adaylarla katılan Kürt Hareketi’nde (Emek, Özgürlük ve Dayanışma Bloku) Hatip Dicle 78 bin oy (yüzde 11.16), Leyla Zana 71 bin oy (yüzde 10.16), Altan Tan 69 bin oy (yüzde 9.8), Şerafettin Elçi 66 bin oy (yüzde 9.43), Nursel Aydoğan 65 bin oy (yüzde 9.2), Emine Ayna 61 bin oy (yüzde 8.7) almış, 6 milletvekilliği kazanmıştı. Ancak hareketin önemli isimlerinden Hatip Dicle’nin vekilliği “kesinleşen hapis cezası nedeniyle” YSK tarafından düşürüldü. Yerine AKP’li Oya Eronat mazbata aldı. 2014 yerel seçimlerinde BDP olarak girilen yarışta yüzde 55 oy alırlarken, AKP yüzde 35’te kaldı.

‘Düştü düşecek’

Bu seçimlerde HDP’nin oyunu artırırken AKP’nin düşmesi beklentisi hâkim. İstanbul merkezli bir araştırma şirketi de “AKP 200 bin oyun altına gerileyebilir” diye araştırmasını paylaştı. AKP’yi gerileten en önemli sebeplerden biri başta Tayyip Erdoğan’ın ve partililerin Kobani ile ilgili çıkışları. “Düştü, düşecek” cümlesi adeta yüreklerine işlemiş. “Oradakiler bizim kardeşlerimiz, akrabalarımız” diyorlar. Şehre gittiğimde DTK öncülüğünde iki günlük “Kobani toplantısı” vardı. Adeta bir harabeye dönen ve acil yardıma ihtiyacı olan Kobani’nin ihtiyaçlarının yalnız Kürtlerin gündeminde olması duygusal kopuşun bir başka nedeni. Erdoğan’ın “Benim Kürt kardeşim” hitabı Diyarbakır’da gönüllerde her geçen gün daha az yankı buluyor.

Tahminlere gelince... HDP barajı geçerse seçim sonucu “HDP 7 AKP 4” olabilir. Barajı geçemezse AKP’nin yanına 1 bağımsız aday (HÜDA-PAR) ile CHP eklenebilir.

CHP’nin birinci sıra adayından da bahsetmek gerekir. Muhsin Koçyiğit Erganili ve burada blok oyu var. Uzun süre sonra CHP ilde yeniden konuşulur olmuş.

HÜDA-PAR'ın bağımsız adayı sürpriz yapabilir

Gittin, gördün, Diyarbakır’da seçimin sürprizi ne olur?” diye soranlara aynı yanıtı veriyorum: Hür Dava Partisi’nin (HÜDA-PAR) eski Genel Başkanı, Diyarbakır bağımsız milletvekili adayı Zekeriya Yapıcıoğlu Meclis’e gidebilir. HDP barajı aşamazsa bu neredeyse kesin. HDP barajı aşarsa bile küçük de olsa şansı var. Seçimlere Doğu ve Güneydoğu’daki 9 ilde bağımsız adaylarla girecek partinin Diyarbakır sokaklarında yoğun çalışmasına şahit oldum. Batman’da da şans tanınan hareketin adayı Yapıcıoğlu bir süredir akciğer enfeksiyonu nedeniyle çalışmalara katılamasa da taraftarları pek çok mahallede aktif. Diyarbakırlılar 6-8 Ekim olaylarını unutmuş değil. HDP ile HÜDA-PAR’ın karşı karşıya geldiği o süreç seçim nedeniyle şimdilik donmuş gözüküyor. HÜDA-PAR’lılar her ne kadar “HDP’den de bize oy gelecek” dese de, ilde AKP’den çözülen “muhafazakar Kürt oyları” esas kaynakları.

'HDP barajı geçemezse Kürt parlamentosu kurulur'

Herkesin aklında aynı soru? HDP barajı aşacak mı? Anketlere baktığımda, seçim nabzı için gittiğim illerde sokağın nabzını tuttuğumda benim yanıtım “evet”. Ama siyaset bu ne olacağı belli olmaz. Diyarbakır’da aslında Türkiye genelinde HDP barajı aşar mı sorusuna bir soru daha ekleniyor. HDP barajı aşamazsa ne olacak? Bölge siyasetinde etkin isimlerle konuşuyorum. Bilgisine güvendiğim bir kişi şunu anlatıyor: Baraj geçilemezse Diyarbakır’da Kürt parlamentosu kurulur, Hatip Dicle de başkanı olur. Parlamentonun yeri için Demokratik Toplum Kongresi’nin (DTK) binası düşünülüyor. Zaten biliyorsun Hatip Dicle şu an DTK’nin eşbaşkanı. Ancak bu parlamento barışçı bir amaçla oluşur. Herhangi olumsuz bir paranoyaya kapılmaya gerek yok yani.

Başka bir isimle buluşuyorum. Baraj aşılmazsa bölgede sivil itiatsizlik eylemlerinin yaygınlaşacağını, Parlamentonun hemen kurulmayabileceğini söylüyor.