Amerikan Rüyası'nın öteki yüzü

31 Ocak 2011’de alçı pan talebi azaldığından ötürü USG şirketi, Empire, Nevada’daki fabrikasını 88 yıl sonra kapatmak zorunda kalır. Kocası Bo’da ölünce Fern(Frances McDormand) için kent hayalet kente dönüşür. Temmuz 2011’de Empire’ın posta kodu olan 89405 artık kullanılmıyordur. Karavanı hariç herşeyini yitiren Fern yola koyulur. Eski arkadaşı Linda May’in önerisiyle Amazon Campeforce’ta çalışmaya başlar, karavanını da Desert Rose’un parkına bırakır. 12 yaşından beri çalışan Fern, iki kız büyütmüştür, son zamanlarda çok yorulmuştur ama çalışmayı da çok seviyordur, boş durmaktan hiç hoşlanmaz.

Sosyal yardım parası 550 dolar olan Fern, Bob Wells’in ucuz karavan yaşamından yararlanmaya karar verir. Bob Wells, elden ayaktan düşen ve emekli olmaya mecbur edilen yaşlılara yardım eder. Bob’a göre onlar ölene dek çalışmak isteyen koşum atlarıdır. “Toplum bizleri emekli ediyorsa tüm koşum atları olarak biraraya gelip birbirimizi gözetiriz” der. Fern, yeni arkadaşlar edinir. 75 yaşındaki Swankie kanserdir, yedi-sekiz aylık ömrü kalmıştır. “Artık hastanede yatmak istemiyorum, Alaska’ya döneceğim orada iyi anılarım var,mus ailesi gördüm, kanoyla nehirde dolaşırken beyaz pelikanlar yanıma geldiler” diyen Swankie yeniden vahşi doğaya kavuşmak istiyordur.

Linda May’in yardımıyla karavan parkında çalışmaya başlayan Fern’in sağlığına dikkat etmesi gerekiyordur çünkü buraya dünyanın her tarafından çeşit çeşit insan gelir. Fern, Linda May ve Frankie güzel bir üçlü olurlar, birlikte çok güzel vakit geçirirler. Karavan parkından sonra bir eğlence parkında çalışan Fern evsiz olduğunu hiç düşünmez, çünkü karavanı onun evidir. Amerika’nın batısını karavanıyla dolaşır, geçici işlerde çalışır, Noel’i tek başına karavanında kutlar. Amerikan geleneğinin bir parçasıdır o, öncülerin ve göçebelerin yaptığı şeyleri yapar, cesurdur, dürüsttür.

Fargo (1996) ve Three Billboards Outside Ebbing, Missouri (2017) filmleriyle en iyi kadın oyuncu Oscar’larını alan, yönetmen Joel Coen’in eşi Frances McDormand “40 yaşımdayken Joel’e hep 65’ime bastığımda adımı Fern olarak değiştireceğimi, Lucky Strikes sigarasıyla Wild Turkey viskisi içeceğimi, karavanla yola çıkacağımı söylerdim” diyen oyuncu 2017’de Jessica Bruder’in Nomadland: Surviving America in the Twenty First Century kitabını okuduktan sonra bu evsiz kadına hayran kaldı. Songs My Brothers Taught Me (2015) ile The Rider (2017) adlı marjinal insanları anlatan iki şiirsel dram çeken, Beijing doğumlu, New York Üniversitesi film okulu mezunu Chloe Zhao, Dormand’la 2018’de Independent Spirit ödül töreninde karşılaşır.  Dormand (63) Zhao’ya (38) Nomadland’den bahseder.

Nomadland’e dek hep amatörlerle çalışan Zhao ilk kez Hollywood’lu bir oyuncuyu yönetir. Karavanlarıyla yola çıkan ekip mevsim değişimden dolayı gerilla tekniğiyle, doğçlamalar yaparak, hızlı çalışarak ABD’indeki 568 bin evsizin gerçeğini objektif bir anlatımla aktarır. Amerika’nın mitolojik Batı’sını çekerken Zhao, Charlie Chaplin’den Ang Lee’ye dek uzanan göçmen sinemacıların izinden gider, ustası Terrence Malick’in uçsuz bucaksız manzaralarına da gönderme yapar. “Yabancı olmanız size olguları apaçık ve objektif olarak gözlemleme olanağı veriyor” diyen Chloe Zhao, materyalist düzenden ve yaşamdan yorulan işçi Fern’in Eski Batı’ya özlemini gerçekçi, minimalist bir anlatımla irdeler.

Fern, Linda May, Swankie, Bob Wells gibi göçebeler hiç gitmedikleri yerlere giderler, birbirlerine hiç veda etmezler, yolda görüşürüz derler. Chloe Zao’nun senaryosunu yazıp yönettiği, Frances McDormand, David Straithain, Linda May, Charlene Swankie, Bob Wells, Peter Spears, Patricia Grier’in oynadığı yalnızlık, yoksulluk, dayanışma, nezaket, hüzün, çaresizlik, umut, yaşama sevinci, mizah dolu, Venedik Altın Aslan ödüllü Nomadland, 2020’nin en iyi bağımsız yapımlarından.