Asghar Farhadi ile yeni filmi ‘Herkes Biliyor’u konuştuk

Asghar Farhadi’nin bu hafta vizyonumuza giren adıyla müsemma yeni filminde sırların pek saklanamadığı ama üstünün itinayla örtüldüğü küçük bir kasaba ortamındayız. “Herkes Biliyor” Oscarlı yönetmenin sevdiği temaları tekrarlıyor ve yine bir kayıpla yaşanan kriz karşısındaki tepkilerimizi ve ahlaki açmazlarımızı irdeliyor. Hollywood cenahında da yükselen İspanyol çift Penelope Cruz ve Javier Bardem’n yanı sıra Arjantinli şahane aktör Ricardo Darin’i bir araya getiren İranlı sinemacıyla son filmini konuştuk.

- Aldatıcı denli turistik sayılacak eğlenceli ve aydınlık bir İspanyol düğün sahnesiyle başlıyoruz, derken karanlık sırlar ortaya saçılıyor. Sizin için nerede olduğunuzdan ziyade yaşama dair çelişkileri vurgulamak önemli değil mi?

İspanya çok cazip bir ülke, İran ile benzerlikleri olduğu kadar farklılıkları da var ama dön dolaş benim için insanın özünü irdeleyen filmler yapmak önemli. Yani farklılarımız aslında sandığımız kadar çok değil. Dolayısıyla nerede olduğunuzun çok önemli olmadığı bir an geliyor. Sorunuza gelirsek, rüya gibi canlı ve renkli, dostlarla çevrili bir ortam yaratmak önemliydi. Çünkü hikâyenin gelişmesinde büyük önem taşıyordu. Hepimiz bize yansıtılan yani böyle ‘görünen’ resmi çok severiz ve göstermeye de bayılırız ama hayatımız bu kadar süslü değil her zaman. Dolayısıyla bu çelişkileri sinemasal bir duyguyla yansıtmak da önemli.

Geçmişin üstünü örtmek

- Dolayısıyla aydınlık görüntülerle karanlık mekânlarda paylaşılan sırlar var ve geçmiş dön dolaş bizi buluyor. Filmlerinizde geçmişin rolünü konuşsak?

Benim yaşadığım toplumda geçmiş daha önemli, hep oralarda bir yerlerde takılıyoruz. İran toplumunda özellikle bunun önemi büyük. Ama yine de evrensel bir duygu yakalayacaksak geçmişe takılmamızın nedenlerine bakmak gerek çünkü köklerini unutmamakla bağlantılı olarak geçmiş bir derece önemlidir ama aynı zamanda ayak bağı da olabilir. Belki de bu nedenle kadınların yüzü geleceğe daha yönelik. Geçmişle yüzleşmemek ve üstünü örtmek refleksi ise her toplumda bir ölçüde var. Suçluyu da her daim uzakta ararız, oysa ki genelde hep en yakınımızdaki, kardeşimiz, babamız, arkadaşımızdır. Bu bile başlı başına dram ve gerilim nedeni. En yakınımız yaralar bizi. Bunların hepsi insani tepkilerimiz.

- Filmin muhtelif katmanları var ama sizi bu senaryoyu yazmaya sürükleyen çıkış noktası nedir?

İlla belirli bir görüntü değil de bazen bulduğunuz bir bağlantı, bu bağlantının yönlendirdiği hissiyatı takip etmek istersiniz. Burada da taşra ortamının sükûnetinde saklı çalkantılı durumlar kurmak ilginç oldu. Çıkış noktam ise büyük ölçüde baba kız ilişkisini ortaya çıkaran aile dramı ve bununla mülkiyet mevzusu arasında kurduğum bağlantı oldu. Dediğim gibi dram, gerilim ve trajikomik anlar, bunların hepsi derdinizi anlatmak için birer araç oluyorlar. Bu nedenle zaten hep aynı filmleri yapıyor olabilirim, diyorum.

- Gerçek yaşamda evli olan iki İspanyol Hollywood starı Penelope Cruz ve Javier Bardem bu projeye nasıl dahil oldu?

Senaryonun taslağını bile henüz tamamlamamıştım ama yine de onları aradım. Her şey beş yıl önce başladı aslında. Madrid’de buluşmak için sözleştik ve şahane bir görüşme oldu. Her ikisi de son derece heyecanlıydı, bir yönetmen için bulunmaz nimet. Sadece oyuncu olarak değil rollerini ve senaryoyu zenginleştirecek donanımlarıyla geldiler ve bana çok yardımcı oldular.

‘Darin anlatılamaz'

- Arjantinli şahane aktör Ricardo Darin’in de katılmasıyla müthiş bir kadro olmuş. Gelgelelim filmin çoğunda çaresizce gördüğümüz Penelope Cruz’un omuzlarında epey yük var sanki..

Penelope (Cruz) bence müthiş! Abartıya kaçabilir ve gözyaşlarının ardındaki çaresizlik duygusunu izleyiciye veremeyebilirdi, dolayısıyla çok zor bir rol ama son derece iyi bir oyuncu olduğu için eli kolu bağlı kaldığı durumlarda dahi gayet dirençli bir kadın portresi çizebildi. Çaresizlik ve isyan duygularının ikircikliğini karşısındakine başarıyla hissettirdi. Evli bir çift olarak da Javier Bardem ile gayet profesyonel davrandılar. Penelope’nin kocası rolündeki Ricardo Darin ise tek kelimeyle anlatılamaz. Pasif görünümün altındaki bildiğini okuyan adamı çok iyi canlandırdı.