Asırlık çınarı arkadaşları anlattı

Bülent Ecevit başkanlığında kurulan 37. Hükümet döneminde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı görevinde bulunan asırlık çınar Ömer Cahit Kayra önceki gün yaşamını yitirdi. Dostları Kayra için “Atatürk dönemini yaşamış sonuncu devlet insanıydı. Bir canlı tarih idi. Onu çok arayacağız” ifadelerini kullandı. Cahit Kayra, bir süre önce yolda yürürken düşmesinin ardından kalça kemiğini kırmış ve hastaneye kaldırılmıştı. Tedavi gördüğü hastanede böbrek yetmezliği teşhisi konulan Kayra, 104 yaşındaydı. Cumhuriyet gazetesi yazarları Ali Sirmen, Mine Kırıkkanat, Barış Doster, gazeteci Melih Aşık ve Tuba Emlek, Kayra’yı gazetemize anlattı.

Ali Sirmen: Türk siyasetine katkılarda bulunmuş siyaset adamı, bürokrat ve özellikle yazar olarak Türkiye’ye büyük hizmetleri geçmiş müstesna bir adamdı. Onun kaybıyla 104 yaşında genç bir delikanlıyı kaybettik. Cahit Kayra insanın ekşileşmeye başladığı bir yaşta onun yerine mizahını keskinleştirmesiyle doldurmuş, çok eser vermiş bir aydındı. Bir kurum göçtü. Yeri doldurulamaz. Onu çok arayacağız.

Mine Kırıkkanat: Cahit Kayra ile biz komşuyduk. 102. yaşındaydı, doğum gününde birlikte tango yaptık. O kadar dinç bir insandı. Kendi işini kendi görürdü, akıl zaten pırıl pırıldı. En son kitabını 2020’de yazdı. Kayra, Türkiye Cumhuriyeti’nin belleğini yazmış bir kişi. Nerde, ne yapılmış sorularını karşılayan muazzam bir bibliyografya oluşturuyor. Son olarak “Türkiye’nin Tarım Politikalarını” okumuştum. Bu vatan için yapılan milli yatırımların son 20 yılda nasıl mahvedildiğini aslında en güzel tanıklığını Kayra bu kitaplarıyla yazmıştır. Aynı zamanda muazzam bir kurgu yazarıydı. Romanları müthiştir. Zekâsı, mizahı olağanüstüdür. Atatürk dönemini yaşamış sonuncu devlet insanıydı. Kayra’yı tanımış olmaktan, onunla dostluk etmiş olmaktan çok mutluydum. Bir dostumu kaybettim, acımız büyük.

‘CANLI TARİH’

Melih Aşık: Cahit Kayra ağabeyimiz siyasete katkıda bulunduğu gibi Türkiye’nin tarihine ve edebiyatına da ciddi katkılarda bulundu. Varlık Vergisi üzerine yazdığı kitabı Cumhuriyet tarihinin mahkûm edilmek istendiği bir konuda somut gerçekleri ortaya koyar. “Cumhuriyet Ekonomisinin Öyküsü” adlı üç ciltlik kitabı bence ekonomi üzerine yazılmış en net ve tarafsız eserdir. 104 yaşında sapasağlam adamdı. Gözlük bile takmazdı. Geçmişi en ince ayrıntısına kadar anımsardı. Zihni pırıl pırıldı. Her sabah yürüyüşünü yapardı. Bir canlı tarih idi Cahit Ağabey. Cumhuriyetin yetiştirdiği en değerli insanlarımızdan biriydi. Saygıyla uğurluyoruz.

Barış Doster: Cumhuriyet aydını, dürüst, çalışkan bir bürokrat, üretken bir yazar ve araştırmacı idi. Hem yurduna ve kendisini yetiştiren Atatürk Cumhuriyetine hem de kendi sözleriyle “yaşama olan borcunu” ödemek için hayatı boyunca yazdı, araştırdı, fikir mücadelesi verdi. Tüm bu yönleriyle örnek bir kişilikti. Hepimiz üzerinde emeği, etkisi, izi büyüktür.

Tuba Emlek: Sadece eserleri ile değil, kişiliği ile de iz bırakan isimlerdendi Cahit Kayra. Türkiye Cumhuriyeti’nin yetiştirdiği en başarılı bürokratlardan, 38 kuşağının unutulmaz ismi, ufuk açıcı sohbetlerine katılmaktan onur duyduğum, bilgi ve birikimini paylaşmayı seven, hoş sohbet, tam anlamıyla eski İstanbul beyefendisiydi. Cumhuriyetimizin siyasi tarihiyle ilgilenler için tarihe not düşmüştür. Kitapları hep masamızda, ismi hep gönüllerde olacak.