Askeri doktorlara TUS'ta sicil müjdesi

Daire, Tabip Yüzbaşının TUS'a müracaatının uygun görülmemesi ve olumsuz nitelik belgesi düzenlenmesi işlemini iptal ederek manevi tazminat ödenmesine hükmetti. Tabip Yüzbaşının TUS'a katılma konusundaki başvurusu, Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nca (KKK) yapılan değerlendirme sonunda uygun bulunmadı ve izin verilmedi. Bunun üzerine Tabip Yüzbaşının avukatı Fatih Tepeaşan da Savunma Bakanlığı aleyhine GATA Yönetmeliği'nin 131. maddesinin, bu maddenin atıf yaptığı EK-A Belgesinin 2 numaralı kısmının, Üniversiteler Arası Kurulun TUS için belirlediği "son iki yıldır olumsuz sicil almamak" koşulunun iptali için Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'ne dava açtı.
 

Acı ve üzüntüyü hafifletmek üzere

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başsavcılığı, 2955 sayılı Kanunun 44'üncü maddesinde, TUS'a giriş için lisans düzeyinde öğrenim görmüş olmak dışında her hangi bir şart öngörülmediği ve bu konuda alt hukuki normlarla düzenleme yapılmasına da imkan verilmediğini belirterek, söz konusu yönetmelikte değişiklik yapıldığı kaydetti. Düzenlemenin Anayasaya aykırı bir yönünün bulunmadığı bu nedenle Anayasaya aykırılık iddiasının ciddi görülemeyeceği görüşünü savunan Başsavcılık, şu görüşlere yer verdi: "Tabip yüzbaşı rütbesinde bulunan ve 2955 sayılı Kanunun 44'üncü maddesinde gösterilen "lisans öğrenimini tamamlamış olmak" şartını taşıyan davacının TUS'a müracaat dilekçesinin YÖK ve ÖSYM'ye gönderilmesinin gerektiği halde, düzenlenen olumsuz nitelik belgesi ve bu doğrultuda tesis edilen olumsuz idari işlemin sebep unsuru açısından hukuka aykırılıkla sakatlandığı ve iptalinin gerektiği, davacının hakkında tesis edilen hukuka aykırı işlem nedeniyle duymuş olduğu acı ve üzüntüyü hafifletmek üzere, takdir olunacak bir miktar manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerektiği yönünde düşünce bildirilmiştir."

 

Hukuka aykırılık

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi İkinci Daire'si ise GATA Yönetmeliği'nin 131. maddesiyle, sadece TUS'un ne şekilde icra edileceğine ilişkin ilke ve esasların belirlenmesi mümkünken, sınava girecek personelin seçimine ilişkin bir takım farklı şartlar öngörülmüş olmasının yasal bir dayanağının bulunmadığına dikkat çekti. Daire, ayrıca bu durumun Anayasada koruma altına alınan "Bilim ve Sanat Hürriyeti" ile "Eğitim ve Öğretim Hakkı"nın yönetmelik ile sınırlanması sonucunu doğurduğunu belirterek, sözü edilen 131'inci maddenin TUS'a giriş koşullarını düzenleyen ve davacı hakkında uygulanan hükümlerinin hukuka aykırı olduğuna ve iptalinin gerektiğine karar verdi.

 

Lisans öğrenimini tamamlamış olmak

GATA Yönetmeliğinin 131'inci maddesinin, TUS'a giriş için çeşitli şartlar öngören hükümlerinin ve EK-A Nitelik Belgesinin hukuka aykırı olduğuna dikkat çekilen kararda, "Tabip Yüzbaşı rütbesinde bulunan ve 2955 sayılı Kanunun 44'üncü maddesinde gösterilen 'lisans öğrenimini tamamlamış olmak' şartını taşıyan davacının TUS'a müracaat dilekçesinin YÖK ve ÖSYM'ye gönderilmesinin gerektiği halde, düzenlenen olumsuz nitelik belgesi ve bu doğrultuda tesis edilen davacının TUS sınavına alınmaması işleminin sebep unsuru açısından hukuka aykırılıkla sakatlandığı ve iptalinin gerektiği sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır" denildi.

 

Acı ve ıstıraplarının giderilmesi için manevi tazminat

Daire, Tabip Yüzbaşı'nın TUS'a müracaatının uygun görülmemesi ve olumsuz nitelik belgesi düzenlenmesi işlemini iptal ederek manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
İdarenin kendi eylem ve işlemlerinde doğan zararları ödemekle yükümlü olduğuna dikkat çekilen kararda, "İdarenin sorumluluğu Anayasa prensibi olarak kabul edilmiştir" denildi.

Anayasa'da idarenin sorumluluğunun hangi esaslara göre belirleneceğinin yer almadığına bunun yargı kararlarına bırakıldığının belirtildiği kararda, Tabip Yüzbaşının idare işlemleri sonucunda TUS'a giremediği, tesis edilen işlemle zararlı sonuç arasında doğrudan illiyet bağının bulunduğu, davacının hukuka aykırı bu işlem nedeniyle uğramış olduğu zararların hizmet kusuru ilkesi uyarınca davalı idarece karşılanmasının gerektiği kaydedildi.

Kararda, "Davacının, olay nedeniyle duyduğu acı ve ıstıraplarının kısmen de olsa giderilmesi amacıyla işlem tarihi, davacının askerlik statüsü, sosyal durumu, paranın alım gücü ve işletilecek yasal faiz dikkate alınarak uygun miktarda manevi tazminat verilmesi kabul edilmiştir" denildi.

İptal edilen maddeler

GATA Yönetmeliğinde iptal edilen hükümler şöyle: "GATA Yönetmeliğinin 131'inci maddesinin 1 'inci fıkrasının (a) bendinin "Kuvvet Komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığınca şahsi dosyasının ve nitelik belgesindeki kanaatlerin incelenmesi sonucunda sınava girmesi uygun bulunmak", 6'ncı fıkrasında yer alan "Sınavlara girebilmek için birinci, ikinci ve üçüncü sicil amiri tarafından bu Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-A'da verilen örneğe uygun olarak nitelik belgesi düzenlenmesi gerekir", 3. fıkrada yer alan "Haklarında olumsuz nitelik belgesi doldurulanlar için olumsuz nitelik belgesini de içeren gerekli belgeler eklenir", 5. fıkrada yer alan "Müracaat eden subayların sınavlara girip giremeyeceği hakkındaki nihai karar, Kuvvet Komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığındaki şahsi dosyalarının ve nitelik belgelerindeki kanaatlerin incelenmesinden sonra ilgili kuvvet komutanlığınca ve Jandarma Genel Komutanlığınca verilir" hükmü ile ve 6'ncı fıkrada yer alan "Yapılacak değerlendirme sonucunda sınava girmesine izin verilen muvazzaf personelin kimlikleri, Genelkurmay Başkanlığına ve müracaat eden subaylara tebliğ edilmek üzere, birliklerine bildirilir" cümleleri ile 4'üncü cümlesinde geçen, "...ve nitelik belgeleri" ibaresi, 7'nci fıkrasının ilk cümlesinde geçen "Sınava girmesine izin verilen..." ibaresi ile aynı fıkranın son cümlesi olan "Sınava girmesine izin verildiği Genelkurmay Başkanlığınca bildirilen personel haricinde, izin almadan müracaat etmiş olanların başvuruları kabul edilmez" ve 11'inci fıkrasının 2'nci cümlesi "İzin verilmediği halde, sınava girerek başarılı olanların, sınav sonuçları geçersiz sayılır ve uzmanlık öğrencisi olarak atamaları yapılmaz."