ATAK’ta ihraç engeli

Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı, 13 Temmuz 2018’de Pakistan’a 30 adet ATAK helikopteri satışı için anlaşma sağladı. O dönem bu ihracatın 1.5 milyar dolar tutarında olacağı ve böylece Türkiye tarihinin tek seferde en büyük savunma sanayii ihracatının gerçekleştireceği belirtilmişti. Pakistan’a ilk ATAK helikopterinin 2019 yılı içinde teslim edileceği yönünde planlamalar yapılmış ancak ihracatın önünde helikopterin en önemli parçalarından olan motor engeli ortaya çıkmıştı. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ/TAI) tarafından üretilen ATAK helikopterinde Amerikan Honeywell ile İngiliz Rolls Royce’un ortak girişimi olan LHTEC şirketinin ürettiği CTS800 tipi motor kullanılıyor. Bu motorun kullanılması sebebiyle helikopterin başka bir ülkeye ihracatında ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) izni gerekiyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, daha önce ATAK helikopterinde kullanılan motoru yapan şirketlerden İngiliz Rolls Royce nezdinde de girişimlerde bulunulduğunu ancak buradan da sonuç alınamadığını söylemişti. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, dün katıldığı bir televizyon programında “‘Pakistan’a ATAK satamazsınız’ diye bir cevap gelmedi henüz. Başvuru var sonuç daha çıkmadı” derken yerli helikopter motoru konusundaki çalışmaların sürdüğünü, yerli motorun 2 yıl sonra ATAK helikopterinde kullanılmasının planlandığını söyledi.

YERLİ MOTOR ÇABASI

TUSAŞ Motor Sanayii’nin (TEI) yerli helikopter motoru olarak tasarladığı turboşaft motorunun ilk testi 2018 sonunda yapıldı. Bu motorun seri üretim aşamasına geçilmesinin ardından ATAK helikopterinde kullanılması planlanıyor.

Türkiye’nin ATAK için LHTEC motoruna Fransa ve Polonya’dan alternatif aradığı yönünde geçen yılın sonunda haberler çıkmıştı. Ancak Pakistan ATAK helikopterinde ABD dışındaki bir ülkeden motor kullanılması durumunda Himalayalar’da yeniden test uçuşu yapılmasını şart koşuyor. Savunma Sanayii Başkanı Demir’in açıklamaları, alternatif arayışından vazgeçilerek yerli motora yoğunlaşıldığı anlamına geliyor. 

54 ATAK ÜRETİLDİ

ATAK T-129 taarruz helikopteri projesi, TUSAŞ/TAI tarafından İtalyan AgustaWestland A-129 helikopteri üzerinden TSK’nin ihtiyaçlarına göre yeniden geliştirilerek 2007’de ortaya çıktı ve ilk helikopter teslimatı 2014’te yapıldı. Helikopterde yerli aviyonik ve silah sistemleri kullanılırken iki adet LHTEC-CTS800 motoru kullanılıyor. Halihazırda Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na 48, Jandarma Genel Komutanlığı’na 6 olmak üzere toplam 54 ATAK helikopteri teslim edildi.