AVM'lerde her adımınız izleniyor

TBMM Yasadışı Dinlemeleri Araştırma Komisyonu bünyesinde kurulan Teknik Al Komisyon Başkanı ve AKP İstanbul Milletvekili Mihrimah Belma Satır, alışveriş merkezlerindeki (AVM) güvenlik kameralarıyla ilgili yasal boşluk bulunduğunu belirterek, ''Kameralar bir yönetmeliğe dayanmadan konuluyor. Raporumuzda bununla ilgili de öneriler olabilir'' dedi.

Satır, alt komisyon olarak yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi verdi ve teknik alt komisyonun çalışmalarını tamamladığını bildirdi. Çalışmaları çerçevesinde Ankara'nın en büyük alışveriş merkezlerinden birindeki kameraların bağlı bulunduğu ve izlendiği sistem odasını gezdiklerini ve incelediklerini belirten Satır, alışveriş merkezlerinin güvenlikle ilgili yasal bir mevzuatı ve yönetmeliğinin bulunmadığına dikkati çekti. Satır, ''Herkes kendi istediği şekilde güvenlik kameralarını koymuş'' dedi.

AVM'lerdeki kameraların daha çok hırsızlık ve tacize yönelik bir güvenlik oluşturmak amacıyla konulduğunu ifade eden Satır, inceledikleri AVM'deki yetkililerin belirli yerlere konulan kameralarla 24 saat izleme yaptıklarını ve kayıtların 10 gün sonra silindiğini söylediklerini kaydetti.

Yetkililerin, bir suç oluştuğunda savcılıkların talebi halinde de kayıtları mahkemeye gönderdiklerini anlattıklarını belirten Satır, şunları söyledi: ''AVM'lerle ilgili bir yasal boşluk var. AVM'lerdeki güvenlik kameraları zaten koyuluyor, suç oranını belki azaltıyor ama bir yönetmeliğe dayanmadan konuluyor. Raporumuzda bununla ilgili de öneriler olabilir. AVM'ler kendi inisiyatifleri ile yapıyorlar. AVM'lere kamera konulmasının standardı yok. 'Şu kadar kamera olacak' veya 'günde şu kadar kişinin ziyaret ettiği AVM'nin şu bölgelerinde kamera olacak' diye bir şey yok. Dünyada ayrıca, 'kameraların bulunduğu yeri insanlar bilsin mi, bilmesin mi' tartışması da var. Yani önceden ruhsat alınırken veya inşaatlar yapılırken, 'AVM'nin şu caddesinde, şu sokağında, şu katında kamera vardır' gibi. Bu bilginin vatandaş tarafından bilinmesi mi yoksa bilinmemesi mi gerekiyor? Onun için de bunların bir yasal altyapı oturtulması belki yönetmelikle düzenlenmesi lazım.''

'Sesin arasına ses eklenebilir'

Satır, üniversitelerden akademisyenleri de dinlediklerini anlatarak, akademisyenlerin, ''sesin arasına ses eklenebiliyor. Görüntü arasına görüntü eklenebiliyor. Kes kopyala yöntemiyle ses ve görüntüde de yapılabiliyor. Bu bir ihtilaf veya bir suç duyurusu halinde bunun net olarak eklenmiş olduğu veya olmadığına dair net bir bilgide veremeyiz'' dediklerini ifade etti.

Bunun sorunlu bir alan olduğuna işaret eden Satır, ''Teknik ilerlemenin bu kadar fazla olduğu bir alanda sıkıntı var. Bunu yasaklarla çözmek de pek mümkün değil. Ama bir kontrol mekanizmasının da olması lazım. Bence en büyük sıkıntı, yasal izinlerle alınan dinlemeler ve takiplerde yasal olmayan bir şekilde konunun internet medyasına düşmesi, tapelerin anında yayımlanması. Bu en büyük insan hakları ihlali. Kişi yargılama sonunda istediği kadar beraat etsin. Ama o toplumun hafızasında kalıyor'' diye konuştu.

Satır, mevzuatla, dinleme ve izleme yapabilen ürünlerin Türkiye'ye girişiyle ve milli yazılımla ilgili çalışma yapmak gerektiğini vurguladı. Satır, ayrıca mağduriyetlerle ilgili de yasalara ciddi tazminat koyulması gerektiğini söyledi.

'İsteyen her yeri gözetleyemez'

Komisyon üyesi ve CHP İzmir Milletvekili Erdal Aksünger de AVM yetkililerin, hırsızlık ve yankesicilikle ilgili suçluların yakalanması çerçevesinde kamera kayıtları için Emniyet'ten 200'e yakın talep geldiğini ifade ettiklerini belirtti.

AVM'lerdeki güvenlik kameralarıyla ilgili yasal bir mevzuat bulunmadığını yineleyen Aksünger, şunları kaydetti: ''Kendi kendine düzenlenmiş bir şey. Yoksa yasayla belirlenmiş bir konusu, yasayla bağlanmış bir hükmü yok. Bu yasal boşlukla ilgili bazı öneriler getirmek lazım. Direk olarak bu işler buradan dönüyor denmez ama suistimale açık. Kendi kuralını kendi koyan bir hikaye var ortada. Güvenlik kameralarının tartışılması lazım. Bunların bir yasal dayanağa oturtulması gerektiği kesin. İsteyen istediği şekilde her yeri gözetleyemez.''

Aksünger, inceledikleri alışveriş merkezinde mağazaların içi hariç genel alanlarda 150'ye yakın kamera bulunduğunu dile getirerek, yetkililerin, bu konuda şimdiye kadar bir suistimal olmadığını, sistemin kendi içinde bir kapalı devre olduğunu, dışarıdan bağlanılmadığını, kayıtların 10 günde bir silindiğini söylediklerini ifade etti.