Aydın... Topuklu Efe rüzgârı

İzmir ve Denizli’nin gölgesinde Aydın, Heredot’a bakılırsa, “Yeryüzünün üstündeki en güzel gökyüzü, gökyüzünün altındaki en güzel yeryüzü”...

Coğrafi özellikleri, bozulmaya, kirlenmeye direnen doğal koşulları açısından haklıdır tarihin babası. Dünyanın en iyi pamuğunun yetiştiği, incirde marka, yaşam iksiri zeytin ve yağının fışkırdığı bereketli topraklar diyelim...

Öyle de AKP’nin tarıma bakışı ve yarattığı sonuçlar ortada. Yüksek tarımsal girdilerle, dünyanın en pahalı mazot, gübre ve ilacını kullanan üreticinin adeta beli kırıldı. Pamuk para etmeyince, mısır, nar, şeftali denendi, bir yıl para etti sonraki yıl ağaçlar söküldü. Ovada 250 dönüm pamuk eken üretici Erkan Semerci, “Üretim maliyetlerimiz bu denli yüksekken en düşük desteğini alıyoruz. Artık piyasalarda rekabet etme şansımız kalmadı” diyor.

Haksız mı? Dünyanın en iyi pamuğunu üret, sonra önemli bir satıcıyken komşu Yunanistan’dan, taaa Amerika’lardan ithal et. Pamukçuyu bitirdi AKP; Türkiye’yi Çin’den sonra ABD pamuğu ithal eden en büyük ikinci ülke yaptı.

Peki, tarımsal üretimde kullanılan, Aydın Tabip Odası Başkanı Metin Aydın’ın “ölüm nehri” ilan ettiği Büyük Menderes’teki kirliliği de hesaba katarsak, bunun sonuçları ne olacak iktidar partisi açısından?

Söke Ziraat Odası Başkanı Kemal Kocabaş, pamukta 65 kuruş olarak açıklanan desteğin, yüksek girdiler karşısında yetersiz kaldığını söylüyor. Tarım üreticisinin mutsuz olduğunu, bunun da seçimlere yansıyacağını düşünüyor. Kısaca bu alanda AKP açısından sorun görünüyor.

Çerçioğlu çekmiş kotu, sıvamış kolları, sokağa inmiş. CHP’den aday Tayfun Talipoğlu’yla birlikte...

Rakip tanımıyor...

Öte yandan Aydın, 30 bin öğrencisiyle üniversite, turizm ve emekli kenti aynı zamanda. Göç var, yüksek oranda işsizlik de. Kuşadası, Didim kıyısında turizm ite kalka gidiyor.

Parti adayları açısından “bizim oğlan” , “bizim kız” deyimleri çok hassas Aydın seçmeninin gözünde. “Bizim oğlan”, Adnan Menderes’ten geliyor. Bugün hâlâ CHP’ye oy verenlerin evlerinde bile Menderes’in resimleri asılı. Ne de olsa siyasal tarihe damga vurmuş, başbakan çıkarmış bir kent. Yıllarca sağın kalesi olması boşuna değil..

Gel gelelim “bizim kız” dengeleri bozdu. Özlem Çerçioğlu, milletvekilliği ve belediye başkanlığının ardından Aydın’ın büyükşehir olmasıyla, yerel yönetimin tepesine oturdu. İki seçimdir rakiplerini duman ediyor adeta. Bu yüzden boşuna değil, “Topuklu Efe” diyorlar ona.

Özlem Çerçioğlu’na rakipleri bile hakkını teslim etmek zorunda kalıyor. İncirliova pazaryerinde halka, insanlara dokunuşundan belli. Çekmiş kotu, sıvamış kolları, sokağa inmiş. Yanında milletvekili adaylarından 5. sıradaki Tayfun Talipoğlu’nu da seçtirme çabasında. CHP’nin 2. sıra adayı eski rektör Metin Lütfi Baydar, Talipoğlu’nun kazanmasının sürpriz olmayacağını söylüyor.

Yerel yöneticilerin genel seçimlere etkisi açısından belli ki Topuklu Efe, ülke çapında önde gelen bir aktör. Halk ekmek kurmuş, her gün yüz bin ekmek üretiyor. 50 kuruşa satıyor, üstelik kepekli undan. Et ve süt ürünlerinin satıldığı “Ege et” mağazalarında kuyruklar. Yerli üreticiden canlı hayvanı alıyor, aracısız doğrudan halka satıyor. Kıymanın kilosu 26 lira. 65 yeni otobüs almış, hepsini kadın sürücüler kullansın istiyor, yedi kadın bulabilmiş şimdiye değin. Patates pahalı ya, yerel yönetimlerin arazilerine patates ve diğer ürünleri ekecek haftaya. Yoksullara ücretsiz dağıtılacak ürünler.

AKP’nin müfettişlerle, denetleme- inceleme baskısı Çerçioğlu’nu yıldıramıyor. 150’yi geçmiş soruşturma sayısı. Mobbing boyutuna varan baskılara dikkat çekiyor, “Boşuna uğraşı” ona göre. En son valilik ucuz ekmek satıyor diye inceleme başlatmış...

CHP önde

Geçen seçimlerde birbirine yakın oy alan 3 milletvekiliyle CHP, aynı sayıda AKP ve bir milletvekiliyle MHP çekişiyor.

CHP’de ilk sıra kontenjan adayı Bülent Tezcan, ardından önseçimle gelen Metin Lütfi Baydar ve Hüseyin Yıldız rahat. Mehmet Fatih Atay’la dört olabilir. Talipoğlu, “Sloganım 3’ü 5 yapıcam. Ben seçildim, göreceksin” diyor.

AKP’nin sıkıntısı çok belirgin. Çözüm süreci pazarlıkları, Aydın seçmeni açısından önemli bir handikap. Geçen yılki milletvekillerinin hiçbirini aday göstermedi. Kentin zengin ailelerinin temsilcisi 1. sıra adayı Mehmet Sadık Atay, seçim çalışmalarında yoksullar, işsizler ve emekliler tarafından yer yer sıkıştırılıyor. 3. sırada, kendini Şanlıurfa’da ağa kızı, Aydın’da efe torunu olarak tanıtan ithal kadın aday Zeynep Armağan Uslu’nun seçilmesi kritik bence. Kentin “bizim kız” profiline de denk düşmüyor üstelik.

MHP, Ali Uzunırmak’ın ardından Hayri Güleç’le milletvekili sayısını en az bir artırma peşinde. MHP’nin kentte uzun yıllardan belli bir tabanı var. Ali Uzunırmak, çözüm pazarlıkları nedeniyle AKP’den çok önemli oranda oy alacaklarını söylüyor.

İstanbul’dan aday

HDP’ye gelince, Kürt nüfusuyla belli gücü var. Geçen seçimlerde yüzde 3.1’lik oy kapasitesi Selahattin Demirtaş’ın Cumhurbaşkanlığı adaylığında 6.96’ya yükseldi. Merkez, Nazilli, Kuşadası ve Ortaklar’daki Kürt nüfusuyla yüzdeyi yükseltme peşinde. 1. sıra adayı Filiz Koçali İstanbul’dan. Bir yanıyla o da Aydınlı’nın gözünde “bizim kız” değil, İstanbul’da yaşasa da uzun yıllar bölgede politik çalışmalar yürüten isim. Koçali, AKP’deki Kürt seçmenler, CHP içindeki “özgürlükçüler” ve HDP’nin barajı geçmesini isteyen seçmenlerden oy alacaklarını savunuyor. “Bir milletvekilliği garanti” diyor.

Kişisel izlenimime gelince...

Kişisel izlenimime gelince... CHP’nin dört yapması süpriz sayılmayacak. AKP’nin bir koltuğu kaybetmesi, MHP’nin 2’ye çıkması beklenen bir sonuç. HDP’nin bir koltuk kazanması ise büyük sürpriz olur.