Ay'ın 3 boyutlu bilinmeyen yüzü

NASA'ya ait Ay Keşif Uydusu (LRO) adlı robotik uzay aracının, Ay'ın hiç güneş ışığı almamış bazı bölgelerine ilişkin gönderdiği görüntüler, NASA'ya bağlı "Goddart Space Flight Center" adlı uzay uçuş merkezine bağlı Bilimsel Görüntüleme Stüdyo'su tarafından yayımlandı.
NASA'nın yayınladığı görüntüler, "Jansen K", "Aristarchus" ve "Tycho" kraterleri, Korolev Yuvarlak Çukuru, Apollo 17 sahasının da aralarında bulunduğu, Ay'ın karanlık kesimlerine ilişkin, 3 boyutlu yüksek çözünürlüklü 49 resimden oluşuyor.

Uzay aracında, Ay'ın renk kabartmalı 3 boyutlu görüntülerini çekmek için gerekli olan stereo kameranın bulunmaması nedeniyle, elde edilen 3 boyutlu resimler, LRO'nun aynı bölgeye ilişkin değişik açılardan ve yörüngelerden çektiği resimlerin bilimadamlarınca bir araya getirilerek tutturulması suretiyle, suni bir şekilde elde edildi.

Bu yeni 3 boyutlu ay fotoğrafı oluşturma tekniği, Arizona Üniversitesi'nden Sarah Mattson'un başkanlığındaki, Arizona Eyalet Üniversitesi bilim ekibince geliştirilmişti.

Ay'daki milyarlarca yıldır güneş görmeyen bölgeler

Güneş'e 23,4 derecelik bir açıyla eğik bir konumda olması, Dünya'nın, kuzey ve güney kutupları dahil olmak üzere, her tarafının en azından yılın bazı zamanlarında güneş ışığı almasını sağlıyor.

Ay'ın ise Güneş'e sadece 1,6 derecelik açıyla bakıyor olması, güneş ışıklarının yüzeye, hemen hemen dik bir açıyla gelmesine yol açıyor. Bu durum, Ay'ın kutuplarına yakın kesimlerindeki bazı kraterlerin güneş ışığı almasını engelliyor. Bilim adamlarının hesaplamalarına göre, bu bölgelere yaklaşık 2 milyar yıldan beri hiç gün ışığı değmemiş durumda.

LRO 2009'dan beri Ay'ı gözlüyor

Görevi, Ay'daki güneş ışığı almayan kraterlerdeki sudan oluşan buz tabakalarını incelemek olan, Ay Krater Gözlemleme ve Algılayıcı Uydusu (LCROSS) adlı robotik uzay aracı ile beraber 18 Haziran 2009'da uzaya gönderilen LRO, halen Ay'ın 50 kilometre üzerindeki yörüngesinde kutupların haritalanması çalışmalarını sürdürüyor.

Ay'ın yüzeyinin 3 boyutlu haritasını çıkarmayı amaçlayan LRO'nun yerine getirdiği görev, NASA tarafından Ay'da gerçekleştirilecek insanlı görevlerin ilk adımını oluşturuyor.

LRO'nun katkısıyla yapılan Ay'ın detaylı haritasının çıkarılması programı, Ay yüzeyinde uzay araçları için güvenli iniş bölgeleri ve Ay'daki potansiyel kaynaklarının belirlenmesi, radyasyon ortamının özelliklerinin saptanmasını sağlayacak.