'Başkanlık anayasası' komisyondan geçti... Peki şimdi ne olacak?

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ile Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) üzerinde uzlaştığı 21'den 18 maddeye düşürülen Anayasa değişikliği teklifi görüşmeleri 20 Aralık Salı günü başladı. Teklifin geneli üzerindeki görüşmelerin 5 gün sürdüğü Anayasa Komisyonu'nda birinci maddenin görüşülmesine 26 Aralık'ta başlandı.

Komisyonda kabul edilen birinci maddeye göre; yargının 'bağımsız' ilkesine 'tarafsız' ibaresi eklenerek madde 'Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır.' şeklinde düzenlendi.

Teklifin kabul edilen diğer maddelerine göre:

-Meclis'teki milletvekili sayısı 550'den 600' e çıkarılacak.

-Milletvekili yaşı 25'ten 18'e indirilecek.

-Milletvekili ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri 5 yılda bir aynı günde yapılacak.

-Komisyon'da devam eden toplantılarda önceki günlerde 'Yedek Milletvekilliği' teklifini içeren beşinci madde ise iptal edildi.

-Anayasa değişikliği teklifine göre, Meclis'in denetim yetkileri şu şekilde düzenleniyor:
'Türkiye Büyük Millet Meclisi belli bir konuda Meclis araştırması ve genel görüşme yapabilir; milletvekilleri yazılı soru sorabilir. Meclis araştırması, belli bir konuda bilgi edinilmek için yapılan incelemeden ibarettir. Genel görüşme, toplumu ilgilendiren belli bir konunun Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda görüşülmesidir. Genel görüşme ve Meclis araştırmasına yürütme adına herhangi bir temsilci katılama. Yazılı soru; yazılı olarak gen geç on beş gün içerisinde cevaplanmak üzere milletvekillerinin, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılı olarak soru sormalarından ibarettir. Meclis araştırması, genel görüşme ve yazılı soru önergelerinin verilme şekli, içeriği ve kapsamı ile araştırma usulleri Meclis İçtüzüğü ile düzenlenir.'

-Anayasa değişikliğine göre, Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiği kesilmeyecek. Bu maddede yer alan 'Cumhurbaşkanı "doğuştan Türk vatandaşı" olanlar' ifadesi de “Türk vatandaşı" olanlar şeklinde değiştirildi.

-Değişikliğe göre, Cumhurbaşkanı ve TBMM'ye karşılıklı olarak fesih yetkisi veriliyor. Cumhurbaşkanı ve TBMM, yeni seçilen Cumhurbaşkanı ve milletvekilleri göreve başlayana kadar görevine devam edecek.

-TBMM, üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek.

-Cumhurbaşkanlığı seçimi ve genel seçimler birlikte yapılacak.

-Cumhurbaşkanı'na OHAL yetkisi veriliyor. Düzenlemeye göre, OHAL'de kararnamelerinde Meclis onayı süresi bir aydan üç aya çıkarıldı. OHAL gerekçelerine seferberlik hali de eklendi.

-Askeri yargıyı tamamen kaldırılacak.

-Askeri yargıdan gelen üyelerin çıkarılmasıyla Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) üye sayısı 15'e indirilecek.

-HSYK üye sayısının 13'e çıkarılmasını öngörülüyor.

-Cumhurbaşkanlığı ile TBMM milletvekilliği seçimleri 3/11/2019 tarihinde yapılacak.

Öte yandan, Teklifin 14 ve 15'inci maddelerin de iptal edilmesiyle teklifteki madde sayısı 21'den 18'e düşürüldü.

PEKİ ŞİMDİ NE OLACAK?

Anayasa teklifinin komisyondan geçmesinin ardından tüm gözler Meclis Genel Kurulu'na çevrildi. Teklifin ocak ayının ikinci haftasında TBMM Genel Kurulu'nda ele alınması bekleniyor.

Teklif, anayasa değişikliği için Meclis'te iki tur oylama yapılacak. Referandum sürecinin aralanabilmesi için oylamalarda teklifin 330 oy ve üzeri oy sayısıyla kabul edilmesi gerekiyor.