Bazı kişilerde Covid-19 belirtilerinin neden aylarca sürdüğü araştırılıyor

Bu duruma “uzun Covid” adı veriliyor. Bilim insanları ve doktorlar uzun süren şikâyetlerin nedenlerini araştırıyor. ABD, İngiltere ve İsveç’te 4 milyon Covid hastasının kullanmakta olduğu Covid Symptom Study olarak bilinen bir uygulama kanalıyla gelen şikâyetleri değerlendiren King’s College London’dan Tim Spector, “Bu uygulamayı kullananlar uzun süren nefes darlığı ve koku/tat kaybından yakınıyor. Aynı zamanda ciltte kızarıklıklar, ateş, saç dökülmesi, kas ağrıları, ishal ve karıncalanma gibi şikâyetler de uzun sürebiliyor” diyor.

BEYİN SİSİ

Spector, uzun süren bir önemli semptoma daha dikkat çekiyor. Beyin sislenmesi (brain fog) denilen bu durum hafıza kaybı, bilinç bulanıklığı, konsantrasyon bozukluğu, baş dönmesi, sersemlik gibi semptomlara neden olabiliyor. Bu belirtiyi yaşayan kişiler, hastalık sürecini hatırlamıyor, günlük yaptıkları aktivitelerde kafaları karışıyor, kelimeleri unutabiliyor. Kısacası demans (bunama) benzeri bir durum yaşıyorlar. Bilim insanları, Covid-19’dan sadece hafif derecede etkilenen, daha önce bir kronik hastalığı olmayan insanların da “beyin sisi” yaşadığını belirtiyor. Ancak buna neyin neden olduğu henüz net değil. Uzun Covid’in kimlerde ortaya çıkacağı konusunda henüz kesin bir bilgi yok. Bugüne dek hastalığı ağır geçirenlerde görülme sıklığının daha fazla olduğu düşünülüyordu, ancak şimdi hastalığı hafif geçirenlerin de uzun süren belirtilerden mustarip olduğu gözleniyor. Leicester Üniversitesi’nden Louise Wain, kimlerin risk taşıdığı konusunda şu faktörlerin etkili olduğunu açıklıyor: “Covid’den önce var olan altta yatan hastalıklar, yaşam şekilleri, alınan tedavi veya genetik yapıları uzun süren belirtilere yol açabilir.” Uzun Covid ayrıca sürü bağışıklığının gerçekleşme olasılığını tamamen ortadan kaldıran bir diğer olgu. Uzun covid birkaç sendromun bileşimi olabilir mi? Şimdi doktorlar nefes darlığı, kas ağrısı, yorgunluk, beyin sisi, kanda pıhtılaşma, organ hasarı gibi farklı semptomları içeren uzun covid’in nedenlerini araştırıyor.

OLASI NEDENLER

- Covid-19 tanısı ile yoğun bakımda uzun süre yatan hastalarda “yoğun bakım sonrası sendromu” oluşabiliyor. Uzun yatış ve invaziv (girişimsel) tıbbi müdahaleler sonrası kas zayıflığı, beyin sisine benzer bilişsel sorunlar, anksiyete bozuklukları, depresyon ve travma-sonrasıstres-sendromu uzun tedaviler gerektiren hasarlardır. 

- Bu semptomlar her viral enfeksiyondan sonra görülebilir 

- Organ hasarlarının düzelmesi uzun zaman alabilir. 

- Uzun Covid tek başına da bir sendrom olabilir.

RAKAMLARLA UZUN COVID

- İtalya’da yapılan bir çalışmada COVID-19 nedeniyle hastane tedavisi gören hastaların yüzde 88’inde semptomların iki aydan fazla sürdüğü saptandı. 

- Fransa’da yapılan bir diğer araştırmaya göre COVID-19 nedeniyle hastane tedavisi gören hastaların yüzde 55’inin 110 gün sonra kendilerini aşırı yorgun hissettikleri görülmüş. 

- Covid testleri pozitif çıktıktan 2 ay sonra hastaların yüzde 5’inde semptomların devam etmesi bekleniyor 

- Hastane tedavisi gören her üç hastadan biri semptomların başlamasından 110 gün sonra bellek kaybı yaşadığını bildirmiş. 

- Şu anda 3.8 milyon insanda uzun covid semptomlarının görüldüğü tahmin ediliyor.