Beyaz Saray’ın masrafları

ABD’nin eski First Lady’si Michelle Obama’nın milyonlarca satan “Becoming” kitabı çok satanlar listesinde yer almaya devam ediyor. 426 sayfalık kitapta ülkenin ilk siyah Başkanı Barack Obama ve ailesi hakkında çok şey yazıyor. Zamandan tasarruf edip araba kullanırken ya da bir koltuğa uzanıp radyo dinler gibi Michelle Obama’nın 1140 dakikada okuduğu kitap, telefona indirilip kendi sesinden de dinlenebiliyor. Obamaların Beyaz Saray yıllarıyla ilgili ilginç anılar var. Beyaz Saray’ın, Başkan ve ailesinin mülkü olmadığını sade bir dille anlatıyor.

Suşi faturası

Başkanlar sarayın sadece 3-5 odasını kendi evleri olarak kira, elektrik ve su parası ödemeden kullanabiliyor. Ancak mutfak masraflarını yıllık 400 bin dolar olan maaşlarından karşılamak zorundalar. Yani mutfak (patlıcan, biber, domates, et) ne yemek istiyorlarsa masrafları kendilerine ait. Michelle Obama iyi eğitim görmüş bir hukukçu. Kitabın ilginç bölümlerinden birinde Beyaz Saray’a girdiklerinden bir ay sonra önlerine konan faturayı yazıyor. Mutfak masraflarının da Saray bütçesine dahil olduğunu sanıyorlarmış. Çarşaf, havlu, yastık, havlu vs. kişisel malzemelerin harcamalarının kendilerine ait olduğunu bilmiyorlarmış. Aşçı ilk günler Başkan Obama’ya Japonya’dan getirilen balıklarla nefis bir suşi yapıyor. Maliyetinden habersiz Obamalar çok beğeniyor. Pahalı suşi menüdeki yerini alıyor. Aşçı “Başkanın hoşuna gitti” diye sık sık suşi yapıyor. Ta ki, ay başında mutfak masrafları önlerine konuncaya kadar. Mutfak masraflarının sarayın bütçesine ait olduğunu sanan Michelle Obama harcamalara el atıyor, suşiyi menüden çıkarıyor, tasarrufa başlıyor.

ABD’de Beyaz Saray bütçesi Başkanın resmi çalışma hayatının dışında özel hayatıyla ilgili masrafları karşılamaz. Ailesinin özel yaşantısıyla ilgili “açık ya da örtülü bir ödenek” yoktur. Yıllık tatil masraflarını kendi ceplerinden yaparlar. Sadece korumalar (Gizli Servis) ve ulaşım gibi masraflar Beyaz Saray bütçesinden karşılanır. Başkanın yaptığı tüm harcamalar Kongre’de denetlenir, kamuya açıktır. Yani halkın ödediği verginin her cent’inin nereye harcandığı bilinir. Air Force One Başkanlık uçağı, Katar Emiri’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hediye ettiği söylenen Boing 747 uçağı ile aynı model. Bir saatlik uçuşu 180 bin 811 dolar. Başkan karısı ve çocuklarıyla tatile çıktığı zaman ailesini bedava uçağa alamaz bir ücreti vardır, ayrıca tatil yerinde kaldıkları otel vs. yerin ücretini ödemek zorundadır. Bir hatırlatma daha ekleyelim. Başkan 375 doların üzerinde hediye alamaz. Gelen hediyeler doğrudan arşive gönderilir. Washington’daki 240 odalı Beyaz Saray’daki durum böyle. Ankara’daki bin odalı Saray’da durum nasıl acaba?

ypolat@aol.com