ABD’de Biden yönetiminin selefi Donald Trump’ın kararlarını geri çevirme hamlesi sürüyor. Buna son alarak Trump yönetiminin Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) yetkililerine getirdiği yaptırımların kaldırılması kararı eklendi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, UCM Başsavcısı Fatou Bensouda ile Yargı Yetkisi, Tamamlayıcılık ve İşbirliği Bölümü Başkanı Phakiso Mochochoko’ya yönelik yaptırımların geri çekildiğini duyurdu. UCM ile halen Afganistan’daki Amerikan askerleriyle ilgili konularda ve Filistin’in İsrail’e yönelik suçlamalarıyla ilgili hususlarda farklı düşündüklerini kaydeden Blinken, bununla beraber yaptırım yerine diyalog yoluyla anlaşmazlıkların masaya yatırılması gerektiğine inandıklarını kaydetti. UCM, Washington’ın adımını yeni bir dönem olarak nitelendirdi. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise AB’nin UCM’ye desteğinin süreceğini vurguladı. Borrell, “Bu önemli adım ABD’nin uluslararası kurallara dayalı sisteme döndüğünü gösterdi” ifadelerini kullandı.
Trump yönetimi, merkezi Hollanda’nın Lahey kentinde bulunan mahkemenin ABD ve müttefiki İsrail hakkında, savaş suçu iddialarını içeren dava soruşturmalarına onay vermesi nedeniyle yetkililere yaptırım uygulama kararı almıştı. İlk olarak 2019’da Bensouda’ya ABD’ye seyahat yasağı getirilmiş, ardından Bensouda ve Mochochoko’nun ABD’deki varlıklarının dondurulmasına karar verilmişti. Dönemin Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Bensouda ve Mochochoko’ya destek veren kişi ve kuruluşlara da yaptırım uygulanacağını belirtmişti. UCM Savcılığı, İsrail’in Filistin’de işlediği savaş suçlarıyla ilgili geçen ay resmi soruşturma başlattığını duyurmuştu. Washington ve Tel Aviv karara sert tepki göstermişti.
‘FİLİSTİNLİLER EŞİT DERECE ÖZGÜR OLMALI’
Öte yandan ABD Dışişleri Bakanı Blinken’ın önceki gün İsrailli mevkidaşı Gabi Aşkenazi ile telefonda görüştüğü belirtildi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Blinken’in Aşkenazi’ye “Biden yönetiminin İsrailliler ile Filistinlilerin eşit derecede özgürlük, güvenlik, refah ve demokrasiye sahip olması gerektiği inancına bağlı olduğunu söylediğini” belirtti. Blinken’in bunun yanında, ABD’nin İsrail’in güvenliğine yönelik taahhüdüne sıkı sıkıya bağlı olduğunu ve iki ülke arasındaki ortaklığı güçlendirmeyi amaçladıklarını da vurguladığı kaydedildi. Görüşmede iki bakanın ABD’nin Filistin’e yönelik insani yardımlarını ve İsrail ile bazı Arap ve Müslüman ülkeler arasındaki normalleşme süreçlerini görüştüğü bildirildi.
RAPORA TEPKİ
ABD’de ocak ayında göreve gelen Biden yönetimi, Trump döneminde askıya alınan Filistin yardımlarını yeniden devreye sokmuştu. İki devletli çözüm yolunda çaba gösterileceği açıklanmıştı. Geçen salı yayımlanan Dışişleri Bakanlığı’nın insan hakları raporunda İsrail ve Filistin bölgeleri tanımlanırken “İsrail, Batı Şeria ve Gazze” isimleri kullanılmıştı. Her yıl yayımlanan raporda daha önce “İsrail ve İşgal Altındaki Bölgeler” diye tanımlanan bölge Trump’ın döneminde “İsrail, Batı Şeria ve Gazze” olarak değiştirilmişti. Raporda da Trump döneminde kullanılan isimlerin kullanılması tepkilere yol açmıştı. Bunun üzerine açıklama yapan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Price, İsrail’in “uluslararası hukuka aykırı şekilde kontrol ettiği Batı Şeria’yı işgal altındaki bölge” olarak kabul ettiklerini söylemişti.
