‘Bir arada yaşamanın yolunu bulmalıyız’

“Esaretin Bedeli” ve “Ölüm Yolunda” filmlerinden 20 yıl sonra yeniden hapishane ortamına dönen Oscarlı oyuncu, yönetmen ve yapımcı Tim Robbins, belgeseli “45 Seconds of Laughter” ile 76. Venedik Film Festivali’nde yarışma dışı bölümünde. “Actors’ Gang (Oyuncular Çetesi)” adını verdiği projesiyle mahkûmlara tiyatro atölyesi yapan Robbins gelişmelerden çok umutlu, Venedik’te bir yuvarlak masa sohbetinde buluştuğumuzda heyecanla anlatmaya başlıyor: “Dışarısı veya içerisi fark etmiyor. Her şey hayatta duygularımızı nasıl bastırdığımızla ilgili aslında. Bunları nasıl ortaya çıkaracağımız çok önemli. Hele ki hapishanedeyseniz daha da vahşi bir ortam var. Tek sığınabildiğiniz öfkeniz oluyor. Peki, dışarı çıktığınızda ne olacak? Çünkü hapiste olan çoğu kişi gayet hafif suçlardan içeri atılmış. Ama hapisteki koşullar onları azılı bir suçlu haline getiriyor. Son derece vahim bir durum”.

‘İtiraz etmekle olur’

Taviani biraderlerin 2012’de Altın Ayı kazanan “Sezar Ölmeli” filmini hatırlatan belgesel, sekiz aylık bir süreçte çekilmiş. Tim Robbins, mahkûmların hangi suçlardan hüküm giydiğini özellikle öğrenmek istememiş. “Kimseye karşı önyargılı olmak istemedim. Bu tiyatronun ruhunu, rehabilitasyonun amacını saptırırdı” diyor. Bastırılmış duyguları açığa çıkarmak kadar yaratıcılığı da teşvik etmek isteyen Robbins, “Birisinin hapiste olması onu insan olarak unutmamanız anlamına gelmemeli. Mahkûmlar hapishanede yalnız bırakılıyor. Bazıları hepimizin işleyebileceği basit suçlardan içeride ve maalesef ABD’de hapishane reformu şart. 90’lı yıllarda aniden en ufak suçlardan bile mahkûmiyetler verilmeye başlandı, hapishaneler çoğaldı, özelleştirildi. Burada bir yanlışlık var” diyor. Liberal görüşleriyle tanınan ve 2003 yılındaki Irak işgalini o dönemde birlikte olduğu oyuncu Susan Sarandon ile prostesto eden ve elbette ABD Başkanı Trump’la ilgili olumlu konuşmayan sinemacıya göre dünyanın çivisi çıkmış. Bunu “Çok acımasız bir kara komedi dönüyor ortalıklarda. Birileri bizimle oynuyor. Tüm dünyada geriye doğru bir gidiş ve vatandaşlık haklarında gerileme var. Aklımızın almadığı bir gariplikler âlemindeyiz. Bizi bölmeye ve ayırmaya çalışıyorlar, ırk, din ve dil meselelerini ortaya atıyorlar. Bir arada yaşamanın yolunu bulmalıyız. Buradan çıkmamız gerek. Bu da tanıklıkla ve hiç usanmadan itiraz etmekle olacak” ifadeleriyle diye getiriyor. l VENEDİK