Bir 'düşünür merkezi'

Aralarında kimler yok ki... Fotoğraf sanatçısı Ara Güler, yazar Mıgırdiç Margosyan, müzisyen Hayko Cepkin, Çıplak Ayaklar Dans Kumpanyası’nın kurucularından Mihran Tomasyan’ın mezun olduğu bir lise... 1886 yılında Patrik Nerses Varjabedyan’ın önderliğinde, halktan toplanan bağışlarla kurulan Özel Getronagan Ermeni Lisesi, 125. yaşını bir dizi etkinlikle kutluyor.

125. yıl için oluşturulan kutlama komitesi, önümüzdeki öğretim yılı boyunca, okulun tarihi, bugünü ve geleceğine ilişkin çeşitli sosyal-kültürel etkinlikler düzenleyecek. Etkinlikler, dün, Getronagan Lisesi mezunlarından Şahan Arzruni’nin Boğaziçi Üniversitesi Albert Long Hall’da verdiği piyano resitali ile başladı. Ayrıca okul, yakında Ermeni liseleri arasında Ara Güler’in adını taşıyan bir de fotoğraf yarışması düzenleyecek.

Karaköy’de, bulunduğu konumdan kaynaklı Ermencide “merkezi” anlamına gelen Getronagan, İstanbul’daki beş Ermeni lisesinden biri. 1886 yılında Patrik Nerses tarafından kurulan okul, Ermenice - Türkçe çift dilli bir okul. Bugün sadece 12 dersliği ve 230 öğrencisi var.

Okulun koridorlarında Ara Güler’in okula armağan ettiği fotoğraflarının arasından geçerek müdür odasına yöneliyoruz. Bizi, okulun 31 yıllık Müdiresi Silva Kuyumcuyan karşılıyor.

- Getronagan Lisesi’nin tarihine baktığımızda belirgin özellikleri neler?

Getronagan’ın kuruluş amacı halkın her kesiminden düşünür ve öğretmen yetiştirmek. Özellikle de Anadolu’daki okullara... Çünkü o dönemde Anadolu’da birçok Ermeni okulu bulunuyor. Okulun ilk müdürü yazar, düşünür Minas Çeraz. Öğretim kadrosu ise dönemin yazar, bilim adamı ve düşünürlerinden oluşuyor.

- O dönem Anadolu’da yaklaşık kaç tane okul vardı?

Patrikhane’nin 1901’deki istatistiğine göre Anadolu’da 818 okul, 920 bin öğrenci. İstanbul’da ise 40 okul 4923 öğrenci vardı.

- Ermenice kaynak konusunda sıkıntı çekiyor musunuz?

Türkçe kültür dersleri dışındaki dersler Ermenice de verilebiliyor ancak Ermenice eğitim verecek öğretmen yetiştiremediğimiz için derslerin tümü artık Türkçe veriliyor. Ayrıca kitap sorunu da var, nitelikli Ermenice kitap hazırlayacak öğretmenler yok.

- Okula iz bırakmış ünlü Getronaganlılardan bahseder misiniz?

Getronaganlılar okullarına çok bağlı olur, çoğunluk iyi anılarla anar. Sadelik, mütevazılıktır Getronaganlılık aynı zamanda. İlk ve önemli mezunları arasında çevirmen, tiyatro yazarı Arşak Çobanyan, dilbilimci Hraçya Acaryan var. Bu isimleri şairler Vahan Tekeyan, yazar Hagop Mıntzuri, Türkiye’de halen faaliyet gösteren gazete Jamanak’ın kurucusu Ara Koçunyan, deri ve cilt hastalıklarının efsanevi uzmanı Prof. Dr. Hagop Gotoğyan, astronom Hagop Terzan gibi isimler takip ediyor.