Büyük vergi soygunu

2017 yılına ilişkin açıklanan vergi rakamları, büyük adaletsizliği ortaya koydu. Kazanç değil harcamalar üzerinden ağırlıkla vergi toplayan hükümet, dolaylı vergiler yoluyla yükü zenginlerin değil yoksulların üzerine yıkarken, vatandaşın ödediği dolaylı vergilerin önemli kısmını patronlardan tahsil etmeyi bile başaramadı.

360 milyarı dolaylı vergi

2017’de devlet 536 milyar TL vergi topladı. Hedeflenenden 25 milyar TL fazla olan bu verginin yüzde 67.1’i yani yaklaşık 360 milyar TL’si dolaylı vergilerden, 176 milyar TL’si doğrudan vergilerden oluştu. 2000 yılında dolaylı vergilerin oranı yüzde 59 idi. Katma Değer Vergisi (KDV) ile Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) gelirinin toplamı 293 milyar TL’yi aşarken, vatandaşın ülke içinde ödediği her 100 TL’lik KDV’nin 50.5 TL’sini devlet aracılardan tahsil edemedi.

Ücretliler kurumları aştı

Vergi adaletsizliğine dair bir başka çarpıcı tablo, kurumlar vergisi ile ücretlilerden alınan gelir vergisi arasındaki farkta ortaya çıktı. Ücretliler 67.1 milyar TL gelir vergisi öderken, kurumların ödediği vergi 52.9 milyar TL’de kaldı. 2017 yılı bütçe gerçekleştirmelerini Muhesabat Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre gazetemiz için analiz eden Vergi Uzmanı Ozan Bingöl’ün açıklamalarından satır başları şöyle: 

-2016 yılına göre 2017 yılında toplam vergi geliri yüzde 17 artarak 536 milyar TL’ye ulaştı. Bu rakam hedeflenen rakamın 25 milyar TL üzerinde. Aynı dönemde vergi tahakkuk miktarı ise 670.7 milyar TL.

Tütün ve alkolden 47 milyar

-Dahilde 55.5 milyar TL, ithalde 99.6 milyar TL olmak üzere 155 milyar TL KDV toplandı.

-2016’da gelir vergisi tahsilatı 96.6 milyar TL iken 2017’de bu tutar yüzde 16.5’lik artışla 112.4 milyar TL’ye ulaştı. Gerçek kişilerin beyan ettiği (ticari kazanç, zirai kazanç vb) ile ücretliler yani bordrolu çalışanların maaşlarından kesilen gelir vergisi toplamı 112.4 milyar TL’yi ulaştı.

-Patronların ödediği kurumlar vergisi 2016’da 43 milyar TL iken 2017’de yüzde 23’lük artışla 52.9 milyar TL oldu.

-En yüksek vergi geliri yine ÖTV’den toplandı. 2016’da 120.4 milyar TL ÖTV tahsilatı varken bu tutar 2017 yılında 138.3 milyar TL oldu. Petrol ve doğalgaz ürünlerinden 63.6, tütün mamullerinden 37.4, motorlu araç satışlarından 22, alkol ürünlerinden 10 milyar TL vergi toplandı

KDV’nin yarısı aracıya

Tüketim üzerinden alınan dolaylı vergilerde çarpıcı bir sonuç ortaya çıktı. Dahilde alınan KDV’de 2017’de 112.4 milyarlık bir tahakkuk olmasına rağmen tahsilat 55.5 milyar lirada kaldı. Dahilde alınan KDV’de tahakkuk tahsilat oranı yüzde 49.5 ile diğer dolaylı vergiler içerisinde en düşük seviyede kaldı. Vatandaşın tüketim safhasında ödediği KDV’yi aracı olarak devlete yatırması gereken mükellefler bu paranın yüzde 50.5’ini yatırmadı. 2005 yılında KDV tahsil tahakkuk oranı yüzde 81 idi. Bu alanda çok büyük bir gerileme kaydedildi.