Çevrenin ölüm fermanı Resmi Gazete'de yayınlandı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yeni Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) yönetmeliğini bugünkü Resmi Gazete'de yayınladı. Yeni yönetmelik, "eski hileleri" içinde barındırıyor. Son yönetmelikte, çevre katliamlarına yol açan 3. köprü, 3. havaalanı gibi projeler için Anayasa Mahkemesi kararına karşın “ÇED'den muaf” tutulurken, toplu konut projeleri, AVM'ler ve golf sahaları için ÇED olumlu raporu aranmayacak.

Yeni yönetmelikte, Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği “23/6/1997 tarihinden önce kamu yatırım programına alınmış olup, 29/5/2013 tarihi itibariyle üretim veya işletmeye başlamış olan projeler ile bunların gerçekleştirilmesi için zorunlu olan yapı ve tesisler Çevresel Etki Değerlendirmesi kapsamı dışındadır” hükmü, aynen korunuyor. AKP, böylelikle çevre katliamlarına başladığı 3. havaalanı, 3. köprü, İstanbul-İzmir otoyolu gibi projelerini ÇED incelemesinden kaçırdı.

Yeni yönetmeliğe göre; 100 odanın altındaki oteller, 500 konutun altındaki toplu konut projeleri, yıllık üretimi 30 bin tonun altındaki balık çiftlikleri ve golf tesisleri için de ÇED aranmayacak.

Yeni yönetmelikte ÇED raporu gerektirmeyen, yalnızca proje tanıtım dosyası verilmesi istenen dikkat çekici bazı maddeler şunlar:

- Kentsel dönüşüm alanları

- 50 bin metrekarenin altındaki alışveriş merkezleri

- 100 odanın altındaki turizm tesisleri ve oteller

- 500 konutun altındaki toplu konut projeleri

- Yıllık üretimi 30 bin tonun altındaki balık çiftlikleri

- Golf tesisleri

- Toplam ısıl gücü 300 megavattan az olan termik güç santralleri ile diğer yakma sistemleri

- Pist uzunluğu 2 bin 100 metrenin altındaki havaalanları

- Kapasitesi günlük 1 tonun altındaki tıbbi atık yakma tesisleri

- Yıllık 10 milyon metrekübün altında yeraltı suyu çıkarma tesisleri

- Akarsu havzalarında yılda 100 milyon metrekübün altındaki su aktarma projeleri

- 10 milyon metrekübün altındaki baraj ve göletler

- 10 Megavatlık hidroelektrik santralları

- Yıllık 1000 tonun altında üretim yapılan kültür balıkçılığı tesisleri

- 100 kilometre altı demiryolu projeleri

- Yeraltından geçen demiryolları, metrolar

- Beyaz eşya boyama projeleri

- 3 milyon metreküp altındaki dip taraması ve denizden, göllerden ve nehirlerin dibinden malzeme çıkarılması

- 300 bin tonun altında seramik üreten tesisler

- 10 bin metrekarenin altındaki deniz doldurma projeleri

- Tuz çıkarılması

- Orman ürünleri ve selüloz tesisleri

- Sanayi ve enerji tesislerinin sökümü

- Seramik üreten tesislerde ÇED uygulama sınırı 100 bin tondan 300 bin tona çıkarıldı

Daha çok domuz inecek

Çevre Mühendisleri Odası Genel Başkanı Baran Bozoğlu, yeni yönetmelikle AKP’nin çevre katliamlarına devam edeceğini kamuoyuna duyurduğunu söyledi. Domuzların kente inmesinin uzun süre magazin gündemini meşgul ettiğini anımsatan Bozoğlu, “Yeni yönetmelikle bir yandan yaban hayvanlarının yaşam alanları yok edilirken, bir yandan da projelerin canlılar üzerine etkisinin araştırılması istenmiyor. Dolayısıyla yeni yönetmelik sonrasında daha çok yaban domuzu kente inecektir” diye konuştu.

Hükümetin yönetmelikte en üst mahkeme olan Anayasa Mahkemesi kararlarını bile görmezden geldiğini dile getiren Bozoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Benim için kanunlar önemli, hukuk değil” sözünü de anımsatarak, “Cumhurbaşkanı’nın sözleri, bu yönetmelikte vücut bulmuştur. Ne hukuk, ne kanun tanınmış. Artık herkes sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı için endişe duymalı. ÇED, halkın katılımını esas alır. Ancak projeleri halkın katılımından kaçırıyorlar. Bu, yeni Türkiye’de demokrasinin, halkın katılımının olmayacağının göstergesidir. Projelerde halkın görüşü alınmayacağı için bu düzenleme toplumsal olayları artıracaktır” dedi.

Yönetmeliğe karşı hukuki mücadelelerini sürdüreceklerini belirten Bozoğlu, “Özellikle inşaat sektörü için ‘her yol mübah’ yaklaşımı uygulanmıştır. Bu yönetmelik; çevre, doğa, halk yararına değil, belli başlı şirketler yararına çıkarılmıştır. HES, termik santrallar gibi projelerin, bırakın yapılmasına ilişkin kararı, etkilerinin değerlendirmesinden bile kaçıyorlar. Bu bilim dışıdır. Bu yönetmelik, bizi büyük bir felakete sürükler” diye konuştu.