CHP, ‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’ için hazırladığı çalışmada sona geldi

Muhalefetin ortak söylemi “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem (GPS)” için siyasi partilerdeki çalışmalar devam ederken CHP’nin GPS taslağına ilişkin ayrıntılar netleşmeye başladı. Cumhuriyet’in edindiği bilgilere göre CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek başkanlığında hazırlanan GPS taslağı hazır. Taslak çalışması sırasında CHP’nin İYİ Parti, Saadet, DEVA ve Gelecek partilerinin kurmaylarıyla da yüz yüze ve çevrimiçi toplantılar yaptığı öğrenildi. CHP’li Erkek tarafından birkaç hafta önce MYK’ye sunulan taslak, önümüzdeki günlerde CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun başkanlığında yapılacak olan parti meclisi (PM) toplantısının önemli gündem maddelerinden biri olacak. Taslağın son şeklini bu toplantıda alması bekleniyor. Genel çerçevesi itibarıyla “yetkilerin tek elde toplanmasını önlemeyi amaçlayan” GPS taslağının “yasama” ayağındaki bazı maddeler şöyle:

- GURBETÇİYE SEÇİM BÖLGESİ: CHP’nin taslağı, “yurtdışı seçim bölgesi oluşturmayı, yurtdışında yaşayan vatandaşların da Meclis’te temsilini sağlamayı” öngörüyor. Bu kapsamda Türkiye’deki genel seçimler için yurtdışında sandığa giden seçmenlerin oyları, genel dağılıma dahil edilmeyecek. Gurbetçi seçmenler, kendi milletvekillerini seçerek TBMM’de doğrudan temsil edilebilme olanağına kavuşacak.

- HÜKÜMET, MECLİS’E HESAP VERECEK: Muhalefetin; ülke gündemini doğrudan ilgilendiren konularda TBMM’deki “Genel Görüşme” taleplerinin AKP iktidarı tarafından dikkate alınmaması da GPS taslağına şekil veren unsurlardan biri oldu. CHP’nin taslağına göre “her yasama yılında, toplamı 20 günü geçmeyecek şekilde gündemini muhalefetin belirleyeceği ‘Genel Görüşme’ gerçekleştirilecek.” Muhalefet, ülkenin önemli sorunlarını genel kurula taşıyacak, hükümet üyeleri ise muhalefetin yönelttiği sorulara milletin huzurunda yanıt verecek.

- VATANDAŞTAN YASA ÖNERİSİ: CHP’nin taslağında, TBMM’deki yasama çalışmalarını “katılımcı” hale getirmeye yönelik öneriler de yer alıyor. Bu kapsamda, “halkın Meclis’e yasa önerisi verebilmesi sağlanacak.” Yöntemi ilerleyen dönemde belirlenecek bu öneri ile vatandaşların TBMM’deki yasama süreçlerine doğrudan katılabilmesinin önünün açılması hedefleniyor.

- YASAMADA KATILIMCI YAPI: Taslakta yer alan, “Yasa yapım sürecinde meslek odaları, sendikalar ve sivil toplum örgütlerinin görüşü mutlaka alınacak” şeklindeki madde ise yasama süreçlerindeki katılımcı yapının genişletilmesini amaçlıyor. Yasaların muhatabı olan toplumsal kesimlerin, onları temsil eden kuruluşlar aracılığıyla görüşlerini TBMM’ye ulaştırmalarına olanak tanınacak. 

- TORBA YASALARA SON: CHP, yeni sistemde, “torba yasa uygulamasına son vermeyi” amaçlıyor. “Müzakereci demokrasiye aykırı olduğu” ve “hukukçuların dahi anlamakta güçlük çektiği” yönünde eleştirilere sebep olan torba yasalar GPS’de yer almayacak, yasama süreci “temel kanun yapımı” şeklinde ilerleyecek.

- KOMİSYONLARA YENİ ÖRGÜTLENME: Taslakta “nitelikli yasa yapımı” için öngörülen maddede, “yasama organının mutfağı olarak nitelendirilen komisyonlar, uzmanlık ilkesi temelinde işlevsel kılınacak” ifadesine yer veriliyor. Bu kapsamda, “yasaların TBMM’de ilk ele alındığı yasama organı olan komisyonların yeniden örgütlenmesi”, “güncel ihtiyaçlara göre farklı uzmanlık alanlarında yeni komisyonların oluşturulması” gibi düzenlemeler yapılması hedefleniyor.