CIA ile hesaplaşma... İşkence raporu yayınlandı

5 yılda 40 milyon dolar harcanan bir soruşturmanın sonucu olan 6300 sayfalık raporun Obama yönetiminin erteletme çabaları sonucunda kamuoyuna açıklanan 528 sayfalık özetine göre, Bush yönetimi dönemindeki sorgulamalarda bugüne dek bilinenden çok daha vahşi işkence yöntemleri çok daha geniş çapta uygulanmış. Bu şekilde alınan ifadelerden tek bir saldırı bile önleyebilen bilgi elde edilememiş. Tersine, bir kısmı zaten tümüyle “masum” olan esirler işkenceden canlarını kurtarmak için “uyduruk” hikâyeler anlatmış. Ancak CIA, bunları yıllarca Beyaz Saray ve Kongre’ye “hayatlar kurtaran çok değerli istihbarat” olarak takdim etmiş.

Rektal besleme işkencesi

Senato İstihbarat Komisyonu Başkanı Demokrat Partili Dianne Feinstein’ın kameralar önünde okuduğu özetin, işkenceyi insanlık suçu olarak ele almak yerine verimli olup olmadığına odaklanan üslubu dikkat çekti. Rapor, “kamuoyunu yanlış yönlendiren” CIA’nın tüm savlarını yerle yeksan etti. CIA’nın gizli hapishanelerinde 100’den az esir tuttuğu ve sadece üçte birine işkence uyguladığı iddiası da yalan çıktı. Ayrıca Afganistan, Irak, Bosna, Litvanya, Polonya, Romanya, Fas, Tayland’daki “kara delik” denen gizli hapishanelerde 119 esir işkenceden geçirilmiş, oysa en az 26’sı yanlış kimlik ya da kötü istihbarat kurbanı. CIA’ya yardım eden 47 ülke arasında Türkiye de var.

47 ülke arasında Türkiye de var. İşkence yöntemleri ise ortaçağ ile yarışıyor. Onlarca esire suda boğulma hissi yaratan “waterboarding” uygulandığı yansımıştı. Rapor sayesinde bilinmeyen bir yöntem de ortaya çıktı: Rektal sulama ve besleme. Örneğin bir esire rektumundan verilen öğle yemeği mönüsünde humus, soslu makarna, kabuklu yemişler, kuru üzüm var. Bunlar püre halinde rektumdan dökülmüş. Bu yüzden bazı esirler anal yarılma, rektal çökme yaşamış. Küçücük kutularda 300 saat tutulanlar olmuş.

Cheney: Zırvalık

Esirler başka işkencelerden de geçirilmiş: Dayak, uykusuz bırakma, acı veren poziyonlarda saatlerce tutma, saatlerce çok soğuğa maruz bırakma (bu yüzden ölen bir esir var), kendisine ya da eşleri ve annelerine tecavüz tehdidi, çocuklarını öldürme tehdidi, çalışır matkapla delme tehdidi.

'Yine yapardım’

Bush yönetimi tepki gösterir endişesiyle işkenceleri dönemin dışişleri bakanı Colin Powell’dan saklamış. 2009’da başkanlık koltuğuna oturunca selefinin “pekiştirilmiş sorgu teknikleri” dediği yöntemleri yasaklayan Barack Obama, dün raporu “Hiçbir ülke mükemmel değil” diye karşıladı. Obama, “Ulus olarak değerlerimize uymadığı gibi güvenlik çıkarlarımıza veya terörle mücadeleye de hizmet etmedi” dediği işkence döneminden ders çıkarılmasını istedi. CIA Başkanı John Brennan, hataları kabul etse de, “elde ettikleri bilgilerin saldırıları önlenmeye yaradığında” ısrar etti. İşkencelerin mimarı dönemin Başkan Yardımcısı Dick Cheney ise raporu “zırvalık” diye niteleyip “Doğru olanı yaptım, mecbur kalsam yine yaparım” dedi