Çocuk kendi başına kalmayı nasıl öğrenir?

Çocuğun yalnızlıktan zevk alması, bunu yararlı bir deneyime dönüştürmesi ve kendi başına kalabilme kapasitesini geliştirmesi, doğru anne-baba tutumuna bağlı.

Aileler, çocukları oyalamak ve gelişimlerini desteklemek için tüm boş zamanlarını ve hafta sonlarını doldurmaya uğraşıyor. O zaman da çocuklar küçük yaşlardan itibaren tek başlarına vakit geçirmeye neredeyse hiç fırsat bulamıyor.

Oysa bebeklikten itibaren her yaş grubundaki çocuk, farklı sürelerle kendi başına kalabilir ve kendini oyalayabilir. Çocukların bu beceriyi elde etmelerine yardımcı olmak gerek.

Hisar Okulları Rehberlik Bölümü’nün bu konudaki tespitleri ve önerileri şöyle: Çocukları kendilerini eğlendirme konusunda seçenekler yaratmaya yönlendirmek, hayal güçlerini ve yaratıcılıklarını besler, ilerleyen yaşlarda boş zamanlarını nasıl daha etkili kullanabileceklerini ve yönetebileceklerini öğrenirler. Bazı çocuklar küçük yaşlardan itibaren kendi başlarına oyun oynayabiliyorken bazıları sosyal etkileşim isteyebilir ve oyun arkadaşı arayışında olabilirler.

ANNE BABA İLETİŞİMİ ÖNEMLİ

Çocukları bağımsız oyuna alıştırmak mümkün. Bunun için öncelikle çocuğun kendi kendine oyun oynamayı keyifli bir etkinlik olarak algılaması önemli.

Çocukların bağımsız oyun oynamasını desteklemek için çocukların ilgisini çekecek ve yaşına uygun oyuncaklar alınması ve çok fazla oyuncağın aynı anda sunulmaması öneriliyor.

Küçük yaşlardaki çocukların kendi başına kalma konusunda isteksizlik göstermesinin birçok nedeni olabilir. Bu nedenlerin arasında anne ile kurduğu iletişim, korkuları ve çocuğun kendi kendini sakinleştirememesi gibi faktörler söz konusu olabilir.

Bu noktada ebeveyn tutumlarımızı gözden geçirmek çocuğumuzun yalnız kalma kapasitesini artırabilmek içine önemli bir adımın başlangıcı olabilir.

YALNIZLIK ZAMANLARI

Çocukların kendi başına kalma kapasitesini artırma önerileri:

• Bebeklikten itibaren, gün içinde yaşa uygun olarak yetişkinle, yaşıtlarıyla ve kendi başına kalabileceği zaman dilimleri belirlenmeli.
• Kendi başına kalma kapasitesini, her çocuğun gelişiminin ve ihtiyacının farklı olduğunu düşünerek adım adım artırma çabasında olunmalı.
• Çocuğun oyun esnasında yalnız kalma becerilerinin geliştirilmesi hedeflenirken unutulmaması gereken nokta verilen sözü yerine getirmek. Çocuğa kum saati ya da dijital saat kullanarak ne kadar süre kendi başına başına vakit geçireceği paylaşılabilir.
• Sürekli yapılandırılmış planlı etkinlikler sunmak, çocuğa sürekli eşlik etmek ve aşırı koruyucu bir yaklaşım yerine ilgi alanlarında seçenekler sunarak seçim yapmasını teşvik etmek, bağımsız olma becerilerinin geliştirilmesine yardım etmek. Örneğin ne giyeceği, ne yiyeceği, ne ile oynamak istediği, yatmadan önce kaç kitap okumak istediği gibi.

OLUMLU TUTUMLAR

• Tüm içtenlikle çocuğun yanında olmak.
• Zamanda ve mekânda çocuğa istikrarlı bir yaşam çerçevesi sunmak.
• Güven verici ve belirgin davranış kuralları belirlemek.
• Güven duyulabilecek bir ebeveyn olmak.
• Çocuğu güçlüklere karşı desteklemek.
• Arkadaş edinmesi ve çatışmaları kendi başına çözmesi için yüreklendirmek.
• Çocuğun sıkılmasına ve tek başına kalmasına izin vermek.
• Yaratıcılığını teşvik etmek.
• Çocuğun alanına saygı göstermek.
• Çocuğun alanına fazla müdahale etmemek.

BUNLARI YAPMAYIN

• Fiziksel olarak sürekli yanında bulunmak.
• İstikrarlı bir psikolojik eşlik sunmamak.
• Sabit bir yaşam tarzı sunmamak.
• Davranış kuralları belirlememek ya da kuralları uygulamada tutarsız olmak.
• Çocuğun ihtiyaçlarına ilgi göstermemek ve ihtiyaç halinde uygun olmamak.
• Çocuğu aşırı korumak.
• Çocuğun yerine çatışmaları çözmek.
• Çocuğa sürekli eşlik etmek ya da yapılandırılmış planlı etkinlikler sunmak.
• Yaratıcılığını görmezden gelmek ya da önemsiz görmek.
• Çocuğun alanına fazla müdahale etmek.