'Covid-19 baş-boyun kanserlerinde tanı koyma sürecini geciktiriyor'

Avrupa Baş ve Boyun Cemiyeti'nce (EHNS) baş ve boyun kanseri farkındalığının artırılması, erken tanı ve tedaviye imkan sağlanabilmesi amacıyla yürütülen "Make Sense" kampanyası kapsamında, Türkiye, Almanya, İtalya, Polonya ve Portekiz'de Avrupa Kanser Hastaları Koalisyonu tarafından "Baş Boyun Kanserleri Farkındalık Anketi" gerçekleştirildi.

21-25 Eylül 8. Baş ve Boyun Kanseri Farkındalık Haftası dolayısıyla yapılan ankete, 18 yaş üstü 5 bin 725 kişi katıldı. Saha çalışması, 16-23 Haziran'da düzenlendi ve anket online olarak gerçekleştirildi.

Atılım Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak, Burun, Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Bölümü Öğretim Üyesi, Avrupa Baş ve Boyun Kanserleri Cemiyeti Genel Sekreteri ve Türkiye Baş ve Boyun Kanserleri Derneği Kurucusu Prof. Şefik Hoşal, anket sonuçları hakkında bilgi verdi.

Anketin, Türkiye'de hastaların baş ve boyun kanserinin bulgu ve belirtileriyle ne zaman doktora başvurmaları gerektiğini bilmediklerini ortaya koyduğunu belirten Hoşal, kamuoyunun tıbbi öneriler alma konusunda da isteksiz davrandığının belirlendiğini söyledi.

Prof. Dr. Hoşal, hastalığın farkındalık düzeyinde on yıl öncesine göre artış gözlense de Türkiye anket verilerinin, baş ve boyun kanseri farkındalık çalışmalarının sürdürülmesinin önemli bir gereksinim olduğunu gözler önüne serdiğini vurguladı.

"ANKETİ YANITLAYANLARIN YÜZDE 70'İ HASTALIĞIN BELİRTİLERİNDEN EMİN DEĞİL"

Türkiye'de anketi yanıtlayanların yüzde 70'inin hastalığın belirtilerinden emin olmadığına işaret eden Hoşal, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Yüzde 36'sı ise baş ve boyun kanserini hiç duymadıklarını ifade ederken, olası belirtiler listesini yanıtlayanların yüzde 62'si boyundaki şişliği bir belirti olarak tanımladı. Öte yandan katılımcıların sadece yüzde 18'i sürekli burun tıkanıklığının baş ve boyun kanserinin olası bir göstergesi olduğunu belirtti. Türkiye'de sigaraya bağlı en sık karşılaşılan gırtlak kanserinde hastaların ancak yüzde 39'u ses kısıklığının gırtlak kanseri ile ilişkili olabileceğini düşündüğünü ifade etti."

Hoşal, baş ve boyun kanserleri gelişimindeki yüksek risk etkenlerinin de çok az bilindiğine dikkati çekerek, şöyle konuştu:

"Baş ve boyun kanserlerinin en önemli nedenleri olmalarına karşın, sigara ve alkol kullanımı görece az oranda risk faktörü olarak tanımlandı. Öte yandan risk faktörleri arasında tanımlanan HPV (ciltten cilde temas ile geçen bir viral enfeksiyon olan insan papilloma virüsü) ve baş boyun kanserleri arasındaki ilişkinin çok düşük oranda bilindiği göze çarptı. Gençlerde bu farkındalık daha yüksek olmakla birlikte, yanıtlayanların sadece yüzde 19'u HPV'yi bir risk faktörü olarak tanımlıyor.

Yanıt verenlerin sadece yüzde 9'u baş boyun kanserlerine yakalanmakta cinsiyetin bir etkisi olduğunu belirtirken, uzmanlar erkeklerde baş ve boyun kanseri oranının kadınlardan iki-üç kat daha yüksek olduğunu kaydetti."

"COVİD-19 TANI KOYMA SÜRECİNİ GECİKTİRİYOR"

Covid-19 salgınının da sorunu alevlendirdiğini dile getiren Hoşal, şunları kaydetti:

"Anket bulgularına göre katılımcıların yaklaşık yüzde 40'ı pandemi nedeniyle bir doktora başvurmayacaklarını belirtiyor. Yani Kovid-19, hastalar üzerinde yıkıcı bir etkiye sahip olan ve geç tanı konulduğunda sağ kalım oranlarının düşük olduğu baş ve boyun kanserine ilişkin tanı konma sürecini de olumsuz etkiliyor. Maalesef olguların yüzde 60'ında tanı konduğunda hastalık ilerlemiş olarak karşımıza çıkıyor. Halbuki erken evrelerde teşhis edildiğinde tedavi başarısı yüzde 80-90'lara ulaşıyor."

Hoşal, Covid-19 nedeniyle insanların doktora daha az başvurmalarının "kaygı verici" olduğunu vurgulayarak, "Zaten yakalanması gerekenden daha geç yakalanan bu hastalık için yeni bir sorun eklendi" değerlendirmesinde bulundu.

BAŞ VE BOYUN KANSERİ

Baş ve boyunda bulunan herhangi bir kanseri tanımlamanın bir yolu olan baş ve boyun kanseri, ağız ve dili, boğazı, yutağı, gırtlağı kapsıyor. Bu tür kanser, genellikle baş ve boyundaki ağız içi, burun ve boğaz gibi nemli, mukozal yüzeyleri döşeyen skuamöz hücrelerde başlıyor.