Demokrasiye 3 darbe

AKP, TBMM’ye sunduğu yasa önerisiyle, dinleme, mal varlığına el koyma ve teknik takip kararlarının kapsamını genişletti. Daha önce MİT’le ilgili yasa teklifini veren AKP Milletvekili Ramazan Can’ın verdiği öneri yasalaşırsa, “devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak, anayasayı ihlal, hükümetekarşı silahlı isyan” gibi devletin güvenliği ile anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suç işlendiği gerekçesiyle telefonlar dinlenecek, kişilerin mal varlığına el konabilecek, teknik takip yapılabilecek. Dinlemelerde “paralel yapının dinlemeyapmasını engellemek için” daha önce mahkemelerde oybirliği kriteri getiren AKP, soruşturma aşaması için tek hâkimin karar vermesini öngördü. Böylece, son dönemde Adalet Bakanlığı’nın atadığı sulh ceza hâkimleri, dinlemelerde tek belirleyici olacak. “Paralel yapıyla” mücadele gerekçesiyle getirilen öneri şu düzenlemeleri öngörüyor:

Yargıtay’a tırpana: Yargıtay 1. Başkanlık Kurulu’nun Yargıtay tetkik hâkimlerini atama yetkisi, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’na verilecek.

Avukatlıktan hâkimliğe geçişe kolaylık: Avukatların hâkim ve savcı olarak atanabilmesi için gerekli olan “5 yıl mesleklerinde fiilen çalışmış olma koşulu”ndaki süre 2 yıla düşürülecek.

Tehdite cezaya zarar kriteri: Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, hürriyetine, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibariyle büyük bir zarara uğrayacağından bahisle tehdit eden kişiye 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Aramada ‘makul şüphe’: Şüpheli veya sanığın üstü, eşyası, konutu, işyeri ve ona ait diğer yerlerin aranmasında “somutdelillere dayalı kuvvetli şüphe” kriteri “makul şüphe” biçiminde değiştirilecek.

El koymanın kapsamı: Şüphelilerin malvarlığına el konabilecek.

Dinlemenin kapsamı: CMY’de telefon dinleme için sayılan suçlara devletin güvenliğine karşı suçlar (devletin birliğini ve  ülke bütünlüğünü bozmak, düşmanla işbirliğiyapmak, devlete karşı savaşa tahrik, temel milli yararlara karşı hareket, yabancı devlet aleyhine asker toplama, askeri tesisleri tahrip ve düşman askeri hareketleri yararına anlaşma, düşman devlete maddi
ve mali yardım) ile anayasal düzene ve düzenin işleyişine karşı suçlar (anayasayı ihlal, yasama organına karşı suç, hükümete karşı silahlı isyan, bu suçlar için örgüt kurma) da eklenecek.

Soruşturmada tek hâkimle dinleme: Soruşturma aşamasında hâkim, kovuşturma aşamasında ise mahkeme karar verecek. Hükümet, dinlemelerin mahkemelerde oy birliğiyle alınması hükmünü getirmişti. Düzenlemeyle, ayrıca, ‘gizli soruşturmacı’ ve teknik izleme yaygınlaşacak.

Örgüt suçlarında sulh ceza hâkimine yetki: Örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlarda Cumhuriyet savcısı soruşturma için soruşturmanın yapıldığı yer sulh ceza hâkiminden de karar alabilecek.

HSYK düzenlemesi: Hâkim ve savcı adaylığı dönemi sonunda yapılan yazılı sınavda başarılı olduğu halde HSYK tarafından kabul edilmeyenler, önerinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 60 gün içinde kurula başvurarak mesleğe kabul edilmelerini isteyebilecek. Her yıl adli yıl açılışında yapılan törenler kaldırıldı.