Destek hizmeti alan bankalara bir yıl uyum süresi

İlişkin Yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlandı. Bankalarca destek hizmeti alımına ilişkin usul ve esasları düzenleyen Yönetmelikte yemek, ulaşım ve temizlik gibi konularda alınan hizmetler ile bankaların mülkiyetine veya kullanma hakkına sahip olduğu her türlü teknik ekipman ve demirbaşın temini, bakım ve onarımı ile eğitim hizmetleri kapsam dışı bırakıldı. Ayrıca Avukatlık hizmetleri ile hukuk danışmanlığı, danışmanlık ve reklam faaliyetleri, başka şirket bünyesinde istihdam edilmekle birlikte bankada geçici veya sürekli olarak, yemek, ulaşım ve temizlik gibi kapsam dışı işlerde çalıştırılacak personele yönelik hizmet alımlarında da bu yönetmelik uygulanmayacak.

Destek hizmetine ilişkin sınırlamalar

19 Ekim 2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 35, 36 ve 93. maddelerine dayanılarak hazırlanan Yönetmeliğe göre bankalar münhasıran banka yönetim kurulu ve bankanın iç sistemleri ile ilgili birimlerince icra edilmesi gereken faaliyetleri destek hizmeti kuruluşlarından alamayacak. Destek hizmeti alınamayacak alanlardan biri de nakdi, gayrinakdi her cins ve surette kredi verme ya da Kanunun uygulamasında kredi olarak sayılan işlemlerde müşterilerin kredi taleplerinin kredibilite, teminat, kredi koşul ve türleri, tutarı vb. açısından değerlendirilmesi, kredi tekliflerinin hazırlanması, yetkili komite veya birimlere sunulması ve krediye ilişkin kararın verilmesi olacak.

Bankaların destek hizmetine ilişkin sınırlamaların getirdiği diğer alanlar ise şöyle: "Bankaların işlemlerinin muhasebeleştirilmesi ve finansal raporlarının düzenlenmesi; Mevduat veya katılım fonu kabulü ile mevduat veya katılım fonu kabulüne yönelik pazarlama faaliyetleri; İstihbari nitelikte bilgilerin toplanması hariç olmak üzere, tahsis edilen kredilerin kullandırılmasından tasfiyesine kadar geçen süreçte, kullandırma koşulları ile banka ve mevzuat karşısındaki durumunun izlenmesine ve müşterilerin kredi değerliliklerindeki olası değişikliklerin tespit edilmesine yönelik çalışmaların yapılması suretiyle kredi riskinin izlenmesi ve değerlendirilmesi; Kiralık kasa ve emanete alma işlemleri ile saklama hizmetleri."

Yasal yükümlülüklerini yerine getirmelerini engellemeyecek

Alınacak destek hizmeti, bankaların yasal yükümlülüklerini yerine getirmelerini, ilgili düzenlemelere uymalarını ve etkin biçimde denetlenmelerini engelleyici nitelikte olamayacak. Destek hizmetine konu edilen bir faaliyet konusunda, ilgili mevzuatta banka için yükümlülükler getirilmesi halinde, bu yükümlülüklerin destek hizmeti kuruluşu tarafından yerine getirilmesinin sağlanacağının taraflar arasında imzalanacak sözleşme ile taahhüt edilmesi zorunlu olacak. Bu durum, ilgili bankanın sorumluluğunu ortadan kaldırmayacak.
 

Arşiv hizmeti bankaya ait bir ortamda sağlanacak

Kanunun 42. maddesi hükmü dikkate alınmak kaydıyla arşiv hizmeti, mülkiyeti ya da kullanımı bankaya ait bir ortamda sağlanabilecek. Arşiv konusunda, destek hizmeti kuruluşu nezdinde belirli müstakil bir bölümün kiralanması suretiyle destek hizmeti alınması, söz konusu müstakil bölüme sadece bankaların kendi personeli tarafından veya kendi personeli gözetiminde erişim sağlanması halinde mümkün olacak. Arşiv hizmeti alımına ilişkin olarak ilgili diğer mevzuat hükümlerinde yer alan usul ve esaslar saklı tutulacak.

Güvenlik hizmeti

Bankalarca dışarıdan temin edilen güvenlik ve her türlü nakit, kıymetli evrak ile kıymetli maden ve benzeri kıymetli malların güvenlikli şekilde toplanması, sayılması, dağıtılması ve teslimini içeren hizmetler ile bunların gerektiğinde geçici bir süre ile muhafaza edilmesi hizmetleri, otomatik vezne makinesi gibi makinelerin açılması, kapatılması ve tekrar hizmete sokulması, kapalı mühürlü para çantalarının teslim veya tesellümü gibi destek hizmetleri ancak 10 Haziran 2004 tarihli ve 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun kapsamındaki şirketler tarafından sağlanabilecek.
 

Çağrı merkezi hizmeti alınabilecek

Bankalarca, hatırlatma aramaları, teknik destek ve yardım masası, gecikmiş borç bildirimleri, müşteriye hesap bilgilerinin verilmesi, müşterilerin kişisel bilgilerinin güncellenmesi hizmetleri ile kredi kartı iptali, kapatılması, aktivasyonu, limit artış ya da azalışı ile bankacılık faaliyetlerine ilişkin müşteri taleplerinin bankaya aktarılması hususlarında çağrı merkezi hizmeti alınabilecek. Başka şirket bünyesinde istihdam edilen personel, Yönetmeliğin kapsam dışı kabul ettiği işlerde, çağrı merkezi, müşteri ziyareti şeklinde yapılanlar dahil pazarlama, veri girişi, dosyalama, arşiv, yönetici asistanlığı, bankanın idari işlerinin takibi gibi hizmet alanlarında, bankada geçici veya sürekli olarak çalıştırılabilecek. Bu kapsamdaki personele verilecek sisteme erişim, veriye erişim veya veriyi görme yetkisi işin gerektirdiği bilgiyi kapsayacak şekilde sınırlandırılması gerekecek.
 

Bireysel nitelikli ürün pazarlaması hizmeti alınabilecek

Başka şirket bünyesinde istihdam edilmekle birlikte bankada geçici veya sürekli olarak çalışan personel aracılığıyla yapılanlar hariç olmak üzere, destek hizmeti kuruluşlarından sağlanacak pazarlama faaliyeti mevduat veya katılım fonu kabulü hariç bireysel nitelikli ürün ve hizmetlerin ve kredi kartlarının pazarlanması ile sınırlı olacak. Bankalarca mevduat veya katılım fonu kabulü dışındaki faaliyetlerinden herhangi birinin pazarlanması konusunda destek hizmeti alınması durumunda, pazarlama faaliyetlerinin çağrı merkezleri kullanılarak, şube içerisinde hizmet sunularak veya internet, televizyon, telefon, elektronik hizmet birimleri ve mevzuat ile izin verilen diğer dağıtım kanalları yoluyla gerçekleştirilmesi mümkündür. Pazarlama hizmeti alımına ilişkin olarak ilgili diğer mevzuat hükümlerinde yer alan usul ve esaslar saklı tutulacak.
 

Kurul, destek hizmetleri belirlemeye yetkili olacak

Bilgi sistemleri, bankacılık faaliyetlerini destekleyen bir araç olarak değerlendirilmek suretiyle, bankacılık mevzuatının gerektirdiği bankacılık faaliyet ve yükümlülükleri bakımından yönetim, içerik tasarımı, erişim, kontrol, denetim, güncelleme, bilgi ve rapor alma gibi fonksiyonlarda karar alma gücünün ve sorumluluğun bankada olması şartıyla destek hizmeti alımına konu edilebilecek. Kurul, gerektiğinde bankaların destek hizmeti alabilecekleri konuları belirlemeye veya banka ya da banka grupları itibarıyla destek hizmeti alınabilecek konuları sınırlamaya, yasaklamaya ya da sorumluluk sigortası yaptırılmasını zorunlu tutmaya veya destek hizmetinin niteliğine göre bu hizmetlerin alınmasını izin koşuluna bağlamaya yetkili olacak.

Risk yönetimi programı oluşturulacak

Destek hizmeti alacak bankaların; faaliyet konuları itibarıyla ihtiyaç duydukları destek hizmetlerinin hangileri olduğuna, destek hizmetlerine geçiş aşamasında gerekli dönüşüm, iç düzenleme, altyapı ve eğitim çalışmalarına, destek hizmetlerine ilişkin denetim, ölçme ve değerlendirme, raporlama ve güvenlik konularında sorumlulukların koordinasyonuna ilişkin bir risk yönetimi programı oluşturacak. Bu programı yılda bir defe yönetim kuruluna sunacak. Bu programda, destek hizmetleri alımından doğabilecek riskler ile hizmetlerin herhangi bir surette kesintiye uğraması veya aksaması durumunda uygulamaya konulacak bir eylem planıyla birlikte bu risklerin yönetilmesine ve alınan destek hizmetinin ikame edilebilirliğine, destek hizmeti alınan konuların, ilgili olduğu faaliyet ve süreçlere ilişkin bankaca yapılacak iç kontrol, iç denetim ve risk yönetimi faaliyetlerinin yürütülmesine etkisine de yer verilecek.
 

Yazılı bir risk analizi programı hazırlanacak

Bankalar destek hizmeti almadan önce, alacakları destek hizmetinden doğabilecek riskler ile bunların yönetilmesine, beklenen fayda ve maliyetin değerlendirilmesine ilişkin, gerektiğinde Kuruma ibraz edilmek üzere, yazılı bir risk analizi raporu hazırlayacak. Bankaların destek hizmeti kuruluşlarıyla sözleşme imzalamadan önce ilgili kuruluş bünyesinde, destek hizmetini istenilen kalitede gerçekleştirebilecek düzeyde teknik donanım ve altyapı, mali güç, tecrübe, bilgi birikimi ve insan kaynağı bulunup bulunmadığı ile hizmet alınacak kuruluşun 6. maddede belirtilen şartları taşıyıp taşımadığı hususlarını da dikkate alacak şekilde inceleme ve değerlendirme çalışması yapmaları zorunlu olacak. Bu çalışma sonucunda, gerektiğinde Kuruma ibraz edilmek üzere, teknik yeterlilik raporu düzenlenecek.

Destek hizmeti kuruluşlarının veya alt yüklenici kuruluşların yurt dışında kurulu olmaları veya faaliyetlerini yurt dışı şube veya ortaklıkları üzerinden gerçekleştirmeleri durumunda, bu kuruluşların faaliyet gösterdikleri ülke düzenlemeleri ve uygulamalarında, Kurumun ihtiyaç duyduğu bilgi ve belgeleri zamanında, eksiksiz ve doğru edinmesine ve bu kuruluşlardan alınan hizmetle ilgili denetim yapmasına ilişkin herhangi bir engel bulunmaması zorunlu olacak.
 

Destek hizmeti alınması bankaların yükümlüğünü ortadan kaldırmayacak

Destek hizmeti alınması, bankaların tüm hesap ve kayıtları ile her türlü işlemlerine ilişkin bilgilerin kendi bünyelerinde tutulması ve saklanması yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacak. Destek hizmeti dahil her türlü hizmet alımlarında bankalar tarafından, banka ve müşteri sırrının güvenliğinin sağlanması için gerekli tedbirlerin alınması zorunlu olacak.
 

Destek hizmeti verecek kuruluşlarda aranacak özellikler

Bankalara destek hizmeti verecek kuruluşların sermaye şirketi şeklinde kurulmuş, ortaklık yapılarının şeffaf ve açık olması, destek hizmetini gerçekleştirebilecek yönetim yapısına, yeterli sayı ve nitelikte personele, gerekli teknik donanıma, belge ve kayıt düzenine, iş devamlılığı planına sahip olmaları; sözleşme konusu hizmeti kendi bünyesinde verecek ise, olası güvenlik risklerine, yangın ve doğal afetler gibi acil durumlara karşı gerekli önlemleri almış olmaları ve bu şartların sağlandığının banka tarafından yerinde tespit edilmiş olması, hizmet verdikleri bankalarca talep edilmesi ya da Kurulca gerekli görülmesi halinde, verdikleri hizmetlerden doğabilecek zararları karşılamak amacıyla sorumluluk sigortası yaptıracaklarını taahhüt etmeleri gerekecek. Ayrıca kuruluşlarda yurt dışında ya da Türkiye'deki yetkili otoritelerce faaliyette bulundukları alanla ilgili yetkilerinin iptal edilmemiş veya kısıtlanmamış olması, nitelikli pay sahiplerinin, yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile şirketi temsil ile yetkili yöneticilerinin belirlenen niteliklere sahip olması, işin gerektirdiği mali güç ve itibara sahip bulunmaları zorunlu olacak.

Rapor sunulması ve denetim

Destek hizmeti alımları ve destek hizmeti alınan kuruluşlar, bankalar tarafından yıllık olarak ve müteakip yılın üçüncü ayı sonuna kadar BDDK'ya raporlanacak. BDDKK, destek hizmeti kuruluşlarından Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri ile ilgili göreceği bütün bilgileri gizli dahi olsa istemeye, tüm defter, kayıt ve belgelerini incelemeye yetkili olup, destek hizmeti kuruluşları da istenilen bilgileri vermekle, sistem, süreç, defter, kayıt ve belgeleri incelemeye hazır bulundurmakla, tüm bilgi işlem sistemini denetim amaçlarına uygun olarak Kurumun yerinde denetim yapan meslek personeline açmakla, verilerin güvenliğini sağlamakla ve muhafaza etmek zorunda oldukları her türlü defter, belge ve karneler ile vermek zorunda bulundukları bilgilere ilişkin elektronik, manyetik ve benzeri ortamlardaki kayıtlarını ve bu kayıtlara erişim veya kayıtları okunabilir hale getirmek için gerekli tüm sistem ve şifrelerini inceleme için ibraz etmek ve işletmekle yükümlü olacak. Bu Yönetmelikle, 1 Kasım 2006 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Bankaların Destek Hizmeti Almalarına ve Bu Hizmeti Verecek Kuruluşların Yetkilendirilmesine İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.

İntibak süresi

Bu Yönetmelik kapsamındaki konularda destek hizmeti alan bankalar ile destek hizmeti kuruluşları imzaladıkları sözleşmeleri ve durumlarını bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden en geç 1 yıl içerisinde bu Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirmek zorunda olacak.