Diyanet ve TÜİK'in dindarlık anketine büyük tepki

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) altyapı desteği ile yurttaşlara evlerinde anket uygulayarak “dindarlık düzeylerini” ölçtürmesi tepki çekti.
Diyanet’in Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) belirlediği örneklem üzerinden yapılan anketinde çarpıcı sorular ve seçenekler yer almıştı. Bu çerçevede katılımcılara “Kendinizi ne kadar dindar buluyorsunuz?” sorusu yöneltilmiş ve “Çok dindarım”, “Dindarım” “Ne dindarım, ne değilim”, “Dindar değilim”, “Hiç dindar değilim”, “Herhangi bir dine inanmıyorum” seçenekleri sunulmuştu. İşte bu seçenekler, ilahiyat çevrelerinde de tepkiyle karşılandı. Önde gelen bazı ilahiyatçıların yorumları şöyle:

Ege Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Nadim Macit: Demokratik toplumda insanların inançlarına saygı vardır, inanç alanlarını destekleme, koruma, özgür kılma vardır, ‘sen ne kadar inanırsın’, ‘ölçüsü nedir’ şeklindeki sorular o insanı baskı altına almanın otoriter şemasını üretmektir. Diyanet’in yaptığı bu anket esasen toplumu denetleme, biçimlendirme ve bunu da din aracılığıyla yapma arzusudur.

Akdeniz Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Şahin Filiz: Dindarlık ya da dindar olmamak, bir duygu ve histir. Bunların somut olgu yerine konulup sosyolojinin uygulama alanı olan anketlerde kullanılması ve alınan cevapların bilimsel olmasının beklenmesi hayaldir. Hayalin ötesinde toplumsal barışı ve dayanışmayı zedeler. Bırakın Diyanet İşleri Başkanlığı’nı, dindarlığı insanın kendisi de ölçemez, bir hissin beyan edilmesi onun ölçülmesi anlamına gelmez.

Eğitim ve öğretimin konusu olamayacak şeylerin bilgi diye sunulması, ilkokul mezunlarını ve ev kadınlarını daha fazla bilgi sahibi gibi gösterir. Dini, sosyal bilimlerin dalı olarak görmeden inanç ve duygu olarak görüyorlarsa zaten araştırma konusu olmaz.

 

‘Tartışılamaz’

İlahiyatçı CHP vekili İhsan Özkes: Dindarlık ölçüsü nasıl bir ölçüdür ki, iyi, orta, kötü şeklinde tespitler yapılsın? Diyanet’in böyle bir işe girişmesi hayret verecek bir durum. İnsanın ne kadar dindar olduğunu nasıl tespit edebilirsiniz? Kaldı ki, aynı soruya Diyanet İşleri Başkanı nasıl yanıt verebilir? Sayın Görmez, çok mu, orta mı, az mı dindar, bunu da mı tartışalım?