Dünyadan Türkiye'ye ‘Hukuka uy’ çağrısı

Almanya Başbakanı Angela Merkel, Brexit’le ilgili Alman meclisinde yaptığı konuşmada, Türkiye’ye çok sert uyarı ve eleştiriler yöneltti. Referandumdan beri ilk kez Türkiye ile ilgili değerlendirme yapan Merkel, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) tarafından 13 yıl sonra tekrar siyasi denetime alınmasını Türkiye’nin göz önünde bulundurmasını istedi. AKPM ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gözlemcilerinin referandumunda “2.5 milyona kadar oyun manipüle edilmiş olabileceği”, “eşit şartlarda yarışa izin verilmediğine” dair raporlarına atıfta bulunan şansölye, “Türk hükümeti kendisini bu raporu temel alarak değerlendirmeli ve raporda gündeme getirilen sorulara yanıt vermelidir. Türkiye’nin olası seçim usulsüzlükleriyle ilgili raporları nasıl ele alacağını dikkatle takip edeceğiz” dedi. Ankara’nın referandum sürecinde Avrupa ile ilgili çıkışlarını “Alman-Türk ve Avrupa-Türk ilişkilerinin çok ağır zarar gördüğünden hiç şüphe yok” diye kınayan Merkel, diyaloğa geri dönmek ve ilişkileri düzeltmek için çaba gösterdiklerini söyledi.

Deniz Yücel vurgusu

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’de tutuklu Die Welt gazetesi muhabiri Deniz Yücel’i “ajan ve terörist” diye nitelemesine atıfta bulunan Merkel “Hiçbir yanlış anlaşılmaya yol açmayacak biçimde söylemek gerekirse, bir Türk hükümet yetkilisinin Deniz Yücel’de olduğu gibi kamuoyu önünde bir önyargıyı dile getirmesi hukuk devletiyle bağdaşmaz” diye konuştu. Yücel’in tutukluluğunun “anayasal bir devletle uyumlu olmadığını” vurguladı. Alman hükümetinin hukuk devletine riayet edilmesi için Türkiye’ye yönelik taleplerini sürdüreceğini, bunun Deniz Yücel, diğer tutuklular, basın ve ifade özgürlüğünün ihlali için de geçerli olduğunu belirtti. Merkel, “Türkiye’nin Avrupa’dan ve Avrupa’nın Türkiye’den kesinkes kopması ne Almanya’nın ne de AB’nin çıkarına” diyerek bununla ilgili AB içinde akıllı ve net biçimde istişarelerde bulunacaklarını belirtti.

AB’nin yarınki Brexit zirvesinde Türkiye ile gelinen son durum da ele alınacak. Zirvenin Türkiye ile ilgili bölümüne Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun da katılması gündemde.

Piri’den yine sert rapor

Avrupa Parlamentosu Türkiye raportörü Hollandalı parlamenter Kati Piri’nin taslak raporunda Türkiye’ye yönelik sert eleştiriler sıralandı. Raporda ilişkilerin devamında yaşanabilecek olası sorunlara da yer verildi. Piri’nin önceki raporlarını sert bir dille eleştiren Ankara’nın bu yılki rapora da aynı sertlikte tepki vermesi bekleniyor.

Amerika’nın Sesi’nde yayımlanan habere göre, Piri’nin taslak metninde Avrupa Birliği Komisyonu’na ve üye devletlere, anayasa paketinin değiştirilmeden uygulanması halinde Türkiye ile katılım müzakerelerini askıya alma çağrısı yapılıyor. Türkiye’nin büyük önem verdiği Gümrük Birliği’nin güncellenmesi konusunda “insan hakları ve temel özgürlüklerle ilgili siyasi kriterler” getirilmesi isteniyor. Türkiye’nin Kopenhag kriterlerine uymaması durumunda tüm katılım öncesi fonların askıya alınması çağrısında bulunuluyor.

“İdam cezasının yeniden getirilmesinin Türkiye’nin uluslararası yükümlülüklerini ihlal edeceğinin ve Avrupa Birliği müzakerelerinin derhal sona ermesine yol açacağının altını çizeriz” denilen belgede, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bazı AB ülkelerine yönelik “Nazi” söylemi kınanıyor ve “bu tür açıklamaların devamının bir siyasi ortak olarak Türkiye’nin kredibilitesinin altını kazdığı” uyarısında bulunuluyor.

Gazeteciler bırakın

İfade ve medya özgürlüğüne yönelik ciddi ihlallerin de güçlü şekilde kınandığı belgede, 150’den fazla gazetecinin tutuklanmasının endişe kaynağı olduğu vurgulanarak özgür ve çoğulcu bir medyanın her demokrasinin temel bileşeni olduğu hatırlatılıyor ve Türk hükümeti tüm gazetecileri derhal serbest bırakmaya teşvik ediliyor.

“Hâkim ve savcıların güçlü siyasi baskı altında olmayı sürdürmesinden endişe duyulduğu” belirtilen raporda, Türkiye’de gerçekleştirilen terör saldırıları ve PKK’nin şiddete dönüşü kınanıyor. ve Avrupa Birliği ülkeleri, Avrupa Birliği’nin terör örgütleri listesinde yer alan örgütlerin işaret ve sembollerini 

yasaklayan yasal düzenlemeleri güçlendirmeye davet ediliyor. Taslak rapor, 2 Mayıs’ta Avrupa Parlamentosu Dışişleri Komisyonu’nda görüşülecek.

NATO’dan ‘hukuk’ vurgusu

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye’yi 15 Temmuz darbe girişimi sonrası tutuklamalar, gözaltılar ve görevden uzaklaştırmalarla ilgili olarak uyardı.

AB Savunma Bakanları toplantısı için Malta’nın Valetta şehrinde bulunan Stoltenberg, “Türkiye’nin kendini koruma hakkı ve başarısız olan darbe girişiminin arkasındakileri yargılama hakkı vardır. Ama bu, hukukun üstünlüğüne saygı gösterilerek yapılmalıdır” dedi. BBC Türkçe’de yer alan habere göre Stoltenberg, “Ben bu değerlere çok büyük önem veriyorum. Bu meseleyi Türk yönetimiyle de konuştuk” diye konuştu.