Dünyanın en iyi gökkuşaklarının sırrı

İşe gökkuşaklarının kültürel önemini vurgulayarak başlayan araştırmacı, sonrasında gökkuşaklarının bilimini inceliyor ve Hawaii’yi gökkuşağı cenneti haline getiren özel şartların bileşimini araştırıyor.

Hawaii Üniversitesi Manoa Okyanus ve Dünya Bilimi ile Teknolojisi Fakültesi’nde profesör olan Steven Businger, şu şekilde açıkladı:

"Gökkuşaklarının kültürel önemi, çeşitli özellikleri tanımlamak üzere pek çok kelime ile deyişin bulunduğu Hawaii dilinde kendine yer buluyor. Başka gökkuşaklarının yanı sıra Dünya’yı saran gökkuşakları (uakoko), kalıcı gökkuşağı ışınları (kahili), zor görülen gökkuşakları (punakea) ve Ay kuşaklarını (anuenue kau po) tanımlayan kelimeler var. Hawaii mitolojisinde gökkuşağı, dünya çapındaki pek çok kültürde olduğu gibi Dünya ile Cennet arasında bir dönüşümü ve güzergâhı simgeliyor."

HAWAII NEDEN DÜNYANIN GÖKKUŞAĞI BAŞKENTİ?

Yağmurdan sonra oluşan gökkuşakları için elbette yağmur ve güneş ışığı gerekiyor. Düz bir zeminde gökkuşağının görülmesi için; Güneş’in, ufkun yaklaşık 40 derece civarı içerisinde olması gerekiyor. Güneş sabahleyin daha yüksek açılara çıktıkça, gökkuşağının yüksekliği azalıyor ve sonrasında kayboluyor. Bu kalıp, Güneş öğleden sonra aşağı indikçe tersine dönüyor ve yağmurdan sonra oluşan gökkuşakları doğuda yükselirken, en uzun gökkuşakları ise gün batımından hemen önce ortaya çıkıyor.

Hawaii’nin konumu, tropik altı Pasifik’te bulunuyor. Bu sebeple genel hava durumu kalıbında alize rüzgarları baskınlık gösterirken, sağanak yağmurlar sık yaşanıyor ve bu yağmurlar arasında gökyüzü açık oluyor.

Businger, gökkuşaklarının adalar boyunca yaygın şekilde görülmesinde dört ilave etmenin daha olduğunu belirterek, "Sıcak deniz yüzeyi, geceleyin atmosferi alttan ısıtıyor ve uzaya giden ışınım, bulutların üstünü soğutuyor. Sabahleyin daha derin sağanak yağmurlar meydana getiren bu durum, kahvaltı vaktinde gökkuşakları oluşturuyor" ifadelerini kullandı.

Hawaii Takımadaları içinde bulunan ikinci büyük ada Maui Adası / Pixabay

Hawaii’nin dağlarında sık sık gökkuşakları meydana getiren bir diğer önemli etmen de, alize rüzgarlarının yukarı doğru itilip bulutların oluşmasına ve yağmur yağmasına sebep oluyor. Hawaii, dağlar olmasaydı çöl olurdu çünkü yılda 43 cm’lik yetersiz bir yağış düşüyor.

Gökkuşaklarının gündüz vakti görülmesini sağlayan bir diğer etmen ise, ada çapındaki sirkülasyonlara yön veren ısınma. Hafif rüzgar dönemlerinde, Oahu ve Kauai üzerindeki sırt kretlerinde öğleden sonra sağanak yağmurlar meydana geliyor ve bu durum, güneş batarken bereketli gökkuşaklarıyla sonuçlanıyor.

Hawaii Adaları’nın uzak olması yüzünden kirletici, kıtasal toz ve polen bulunmayan hava, sıra dışı şekilde açık ve temiz. Bu da, tam renk tayfına sahip çok sayıda parlak gökkuşağının oluşmasına katkıda bulunan dördüncü etmen.

Kaynak: Popular Science Türkiye