Ekonomide virüs ateşi

Koronavirüs insan hayatının yanında dünya ekonomilerini de tehdit etmeye başladı. Ölümcül koronavirüs, teknolojide geri dönüş sinyalleri ve ABD-Çin birinci aşama ticaret anlaşmasından faydalanmaya hazır görünen fakat halihazırda kırılgan olan dünya ekonomisinin istikrarının raydan çıkarmakla tehdit ediyor. 

Sanayi üretiminin de tıpkı özel yatırımlar gibi koronavirüs salgınının negatif etkilerinden zarar göreceği belirtiliyor. Bu durum, Çin talebine dayalı ekonomileri ve Bloomberg Economics’e göre, Çin’in Asyalı komşularını ve emtia ihracatçılarını da en büyük zorlukla yüz yüze bırakacak.

Honda Motors Co. ve Nissan Motors Co.’nun da aralarında bulunduğu küresel şirketler çalışanlarını virüsten etkilenen alandan çıkarıyor. Ayrıca eğlence parkı şirketleri, sinema salonları, perakendeciler ve restoran zincirleri çalışanlarını korumak için enfeksiyon bölgelerine operasyonlarını azaltıyor ya da erteliyor. Facebook personelinin Çin’e gidişine sınırlama getirdi. 

Business Insider’a açıklama yapan şirket, çok gerekli olmadıkça personelin Çin’e gitmesine izin vermeyeceklerini, Çin’e gitmesi gerekliliği bulunan personel için özel izin şartı olacağını ve konuya çok hassasiyet göstereceklerini belirtti.

YÜZDE 2 KÜÇÜLME 

Capital Economics’e göre de Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve yayılan koronavirüs salgınının ilk çeyrekte Çin’de GSYH büyümesini vuracağından artık hiç kimsenin şüphesi kalmadığını bildirdi. Bunun yanı sıra, salgının özellikle Hong Kong ve Tayland’da olmak üzere Asya’nın diğer parçalarında da Çinli turizm gelirlerinde bir düşüş yaratacağını belirten Capital Economics, turizm gelirlerinde düşüşün bu ülkelerde GSYH büyüme oranını 1.5-2 puan düşürebileceğini vurguladı.

Türkiye’nin daha fazla turist için umut bağladığı Çin’den gelenlerin sayısında ilk aşamada yarı yarıya azalma var. Türkiye kısa vadede Çin’den 1 milyon turist çekmeyi planlarken 2023 hedefi ise 2 milyon Çinli turist. 

TURİST SAYISI YÜZDE 50 DÜŞTÜ

Çin Türkiye’nin önemli ticari ortakları arasında bulunuyor. Türkiye 2019’da Çin’den 19.1 milyar dolarlık ithalat yaparken bu ülkeye 2.6 milyar dolarlık ihracat yaptı. 2002 yılından bu yana Çin’den Türkiye’ye gelen uluslararası doğrudan yatırım miktarı 1 milyar 38 milyon dolara ulaştı. Son bir yılda gelen Çinli Turist sayısı ise 450 bin. Koronavirüs nedeniyle ilk aşamada turizmin olumsuz etkilenmesi bekleniyor.

Cumhuriyet’e konuşan Türkiye Otelciler Birliği Başkanı Müberra Eresin’e göre, Çin’den dünyaya yılda 176 milyon turist çıkıyor. Bunun yılda 450 bin civarı Türkiye’ye geliyor. Doğal olarak Türkiye dahil tüm dünya turizminde çok büyük bir kayıp olacak. Eresin, “3 Şubat’a kadar süren dönemde, Çin’in yılbaşı döneminde çok fazla Çinli turist geliyordu. Bu akış şu anda durmuş durumda. Özellikle Kapadokya ve İstanbul’da turistik anlamda yüzde 50’ye varan bir kayıp yaşanıyor. Çin hükümeti Çin dışına paket turlara 1 ay boyunca yasak getirdi ve bu süre sonradan uzatılabilir. Ticari seyahatlerde herhangi bir kısıtlama yok. Çin hükümetinin bölgeyi karantina altına almasının ardından, Çin’e ait özel bir havayolu firması tarafından düzenlenen Vuhan-İstanbul seferleri durduruldu. Çin Halk Cumhuriyeti’nin diğer şehirlerinden ülkemize yapılan seferlerde herhangi bir aksama veya iptal söz konusu değil” ifadelerini kullandı.

APPLE ÜRETİMİ AKSAYABİLİR

Apple’ın 2020’nin ilkyarısında üretimini yüzde 10 artırma planlarında Çin’de ortaya çıkan koronavirüs salgını nedeniyle sapma olabilir. Nikkei Asian Review gazetesine göre, Apple’ın çoğu Çin’de üretim yapan anlaşmalı tedarikçi firmalardan 2020’nin ilk yarısında 80 milyon iPhone sipariş ettiği belirtildi. Ancak, şubatın üçüncü haftası başlaması beklenen seri üretim koronavirüs nedeniyle ertelenebilir.