Emektarları Beyaz Ev'in 60 yıllık sırlarını açıkladı

“Biz burada kiracıyız” demişti ABD Başkanı Obama Beyaz Ev’e yerleştikten sonra. Başkanlar gelip geçiyor. Ama ABD’nin en tanınmış evinde bir de emektarlar var. Aşçı, hizmetçi, teşrifatçı, elektrikçi, çiçekçi, marangoz, kapıcı ve kahyalardan oluşan bu hizmetli ordusu Beyaz Ev’in ikinci ve üçüncü katlarındaki konut bölümünde çalışıyor. Tek bir amaçları var; Başkan ailesini rahat ettirmek. 

Kate Andersen Brower “The Residence: Inside the Private World of the White House” adlı kitabında işte bu emektarları anlatıyor. Göze çarpmadan tarihe şahitlik eden yüz kadar hizmetlinin portresini çizerken, bir taraftan da Beyaz Ev’den gelip geçen ailelerin özel yaşamlarını yakından görme şansı veriyor.

Brower, Bloomberg News’in eski Beyaz Ev muhabiri. Bu hizmetlilerin varlığını fark etmesi, Michelle Obama tarafından ailenin ikinci kattaki küçük yemek salonunda öğle yemeğine davet edilmesiyle gerçekleşmiş. Kim olduklarını merak edince de, Kennedy’lere kadar uzanan altmış yıllık bir zaman diliminde başkanlık konutunda çalışan 35 civarında hizmetliyle röportaj yapmış. 

1980’lerin popüler televizyon dizisi Aşağıdakiler Yukarıdakiler’i çağrıştıran bir ortamda yaşayan görevliler, her başkan değişiminde yeni bir rutine adapte olmak zorunda kalıyor. Değişen mobilyaların ve dekorasyonun yanı sıra, her aile Beyaz Ev’de farklı bir rüzgâr estiriyor. İşte kitabın anlattığı asıl şey bu rutinler, nasıl değiştikleri, bu değişim sırasında yaşananlar, çalışanların yeni aileye nasıl alıştığı. Clinton’lar için limon otu ve körili sebze yemekleri hazırlayan Şef Walter Scheib, Bush’lar gelince neredeyse bir gece içinde Teksas yemekleri ve domuz pastırmalı sandviçlere geçiş yapmak zorunda kalmış örneğin. 

Kitap şok açıklamalardan çok ilk ağızdan anlatılan detaylara yer veriyor. Barack Obama’nın iyi takılmamış kol düğmesi, Jackie Kennedy’nin çalışanların isimlerini hemen öğrenmesi, Nancy Reagan’ın 25 Limoges kutusunun tozu alınırken yerlerinden milim oynatılmaması gerektiği, Ronald Reagan’ın muhabbet ve çıplak dolaşma merakı, Hillary Clinton’a yanlış şampuan alınması Beyaz Ev’deki yaşama dair anılardan. En şok edici bölüm “Başkanın yatağı kan içindeydi” diye başlıyor. Hizmetliler, Monica Lewinsky skandalının hemen ardından bulmuşlardı kanlı yatağı. Bill Clinton banyo kapısına çarptığını söylemişti ama karısının kitap darbesine maruz kaldığını tüm görevliler çok iyi biliyordu. 

Çalışanlar arasında en çok sevilen Başkan ailelerinden de bahsediliyor kitapta doğal olarak. George H.W. Bush (Baba Bush) ve Barbara Bush hizmetlilere yakınlıklarıyla en sevilenler arasında. “Bush’lar yanlarında insan çalıştırmaya alışıktılar ve bu işin nasıl yapılacağını biliyorlardı” diyor Brower. “Clinton’lar ve Obama’lar ise orta sınıf ve daha mesafeliler.” Ama büyük oranda Afrikalı Amerikalılardan oluşan kahyaların, Amerika’da siyah olmanın anlamını bilen Obama ailesine karşı büyük bir anlayış ve saygı duyduğunu söylüyor. 

Beyaz Ev hizmetlilerinin anıları sadakat ve fedakârlık örnekleriyle dolu. kahya James Ramsey, Başkan George W. Bush’un ne zaman şakalaşmaya gereksinim duyduğunu biliyordu örneğin. Kapı görevlisi Preston Bruce başkanın öldürülmesinin ardından first lady Jackie Kennedy’ye sarılıp ağlayacak kadar aileye yakındı.

Kitabın en büyük özelliği, Beyaz Ev konutunun da aslında sıradan bir yer olduğunu ortaya koyması. Doğum günleri kutlanıyor, doğanlar ve ölenler oluyor. Sorunlar çıkıyor. Kimi aileler daha çok seviliyor. Başkanlar gidiyor. Hizmetliler kalıyor. Konutta hayat devam ediyor.  

OBAMA'LARIN BEYAZ EV'DE İLK GECE DANSI

Obama’lar da Clinton’lar gibi Beyaz Ev’deki görevli ordusuna alışmakta zorlanmaları ve mesafeli olmalarıyla tanınıyor. Ama çoğu Afrikalı Amerikalı kahyaların ABD’nin ilk siyah başkan ailesine büyük saygısı var. Teşrifatçı Worthington White, 2009’da Beyaz Ev’de ilk gecelerini geçirmeye hazırlanan Obama çiftiyle bir anısını anlatıyor. İkinci kata gazete bırakmaya çıktığında gecenin geç bir vakti olmasına rağmen çiftin hâlâ ayakta olduğunu görmüş. Mary J. Blige’ın hit R&B parçası Real Love eşliğinde, üzerlerinde rahat ev kıyafetleriyle dans ediyorlarmış. “Harika bir manzaraydı” diyor White. 

BUSH'UN SEVGİLİ KAHYASI

Tüm ABD Başkanlarının favori bir kahyası olması gelenekten. George W. Bush için bu isim, daha çok sadece James olarak bilinen James Ramsey’di. Dört dörtlük bir çalışandı ama aynı zamanda Başkan George W. Bush ile şakalaşmayı seviyordu. Çok yakındılar. Ramsey asla basınla konuşmaz, başkanla ilişkisine zarar vermemesi için diğer Beyaz Ev çalışanlarıyla konut dışında sosyalleşmezdi. George W. Bush hizmetlilerle dalga geçmeyi seviyordu, kahyalar görmeden fotoğrafları yan çevirir, içeride sinek varmış gibi kovalama numarası yapardı.

Bush’ların bir başka özelliği de Beyaz Ev’e en kolay taşınan aile olmaları. Yanlarında tek bir komodin ve fotoğraflarını getirmişlerdi. Laura Bush başkanlık sarayına yerleşmenin en hoş taraflarından birinin Maryland’deki depoya gidip Beyaz Ev koleksiyonlarından istedikleri eşyaları seçmek olduğunu söylemişti. 

NANCY REAGAN KORKUSU

Ronald Reagan çalışanlarla sohbet etmeyi fazlasıyla seviyordu. Çıplaklıktan çekinmemesi yüzünden hizmetlileri kimi zaman zor durumda bıraktığı da olmuştu. Eşi Nancy ise görevlilerin korkulu rüyasıydı, istediği her şeyin imkansıza yakın bile olsa yapılmasını istiyordu. Bir keresinde çiçekçi Ronn Payne’i çağırtmış, tavandaki lambayı göstererek “Ronn, lamba yanmıyor” demişti. Elektrikçilikle alakası olmayan Payne, “Elektrik düğmesini gördüm ama ne yapsam diye bir süre düşündüm. Düğmeye basıp onu utandırsam mı yoksa elektrikçi mi çağırsam?” Düğmeye basmayı tercih etmiş. Nancy Reagan hiç utanç belirtisi göstermeden teşekkür etmekle yetinmiş. “Fazla şımartılmıştı” diyor Payne.

NİXON'DAN AĞLAYARAK VEDA

John Kennedy’nin trajik ölümünün 11 yıl ardından, bu kez Watergate skandalı nedeniyle istifa eden Richard Nixon gözyaşlarına boğulmuştu asansörde. Ve onun da yanında yine Preston Bruce vardı ve yine birbirlerine sarılmışlardı. 

İstifa gününü hatırlayanlardan biri de Beyaz Ev’de çalışan elektrikçilerin şefi Bill Cliber. Başkan ile bahçede karşılaşmışlar. “Nereye gidiyorsun Bill?” diye sormuş. Konuta döndüğünü söyleyince “Birlikte yürüyelim” demiş. Cliber başkanı cesaretlendirecek birkaç kelime söylediğini, Nixon’un gözlerinin ‘cam gibi’ olduğunu anımsıyor. Konuta geldiklerinde birbirlerine veda etmeden ayrılmışlar.

KENNEDY'YE GÖZYAŞI

Beyaz Ev’de 1953-1977 yılları arasında kapı görevlisi olarak çalışan Preston Bruce, Kennedy ailesinin bir ferdi gibiydi. Onlarla birlikte Beyaz Ev sinema salonunda film seyreder, başkanla çocuklarının Oval Ofis’te oyun oynamasını izlerdi. 22 Kasım 1963’te radyoda F. Kennedy’nin öldürüldüğünü duyduğunda evinin mutfağında karısıyla birlikte öğle yemeği yiyordu. Hemen Beyaz Ev’e koşmuştu. Tüm geceyi orada geçirmiş ve sabaha karşı saat 4’te üzerinde hâlâ eşinin kanı olan giysileriyle konuta gelen Jackie Kennedy’yi karşılamıştı. Başkanın kardeşi Bobby Kennedy de yanındaydı. Asansörle üst kattaki konuta çıkarlarken birbirlerine sarılıp ağlamışlardı. Cenazeden sonra Jackie Kennedy, başkan vurulduğunda yanında bulunan yedek kravatını hediye etmişti Bruce’a. Bobby Kennedy de cenazede giydiği eldivenlerini...

TEŞRİFATÇI ALLEN: CLINTON'LAR GÖRDÜĞÜM EN PARANOYAK KİŞİLER

Clinton’ların gizlilik konusundaki aşırı dikkatleri, Beyaz Ev’de yaşadıkları sekiz yıl boyunca görevlilerle ilişkilerini etkilemişti. Onlara tam anlamıyla güvenmiyorlardı, hizmetliler işlerini kaybetme korkusu içinde yaşıyordu. O sırada Beyaz Ev’de teşrifatçı olarak çalışan W.F. ‘Skip’ Allen, Clinton’ları hayatında gördüğü en paranoyak kişiler olarak tanımlıyor. Görevlilerin Monica Lewinsky için hediye paketlemesi, çiftin kavgaları, kızları Chelsea’nin Gizli Servis ajanlarını dinlemeyip “domuzlar” diye bağırması gibi dışarı sızabilecek bir sürü sır vardı.

Clinton’lar hakkında anlatılanlar arasında gece yarısı uyuyamayınca vakit geçirmek için eşyaların yerini değiştirmeleri ve Hillary Clinton’ın özellikle kaotik geçen günlerde pasta şefi Roland Mesnier’den kahveli kek istediği de var. 1998 yılına dair duygusal bir anı ise teşrifatçı Worthington White’a ait. Bill Clinton’ın tüm ülkeye Monica Lewinsky ile yaşadığı ilişki konusunda yalan söylediğini açıklamasından birkaç gün önceymiş. Hillary Clinton teşrifatçı Worthington White’a hiç kimseyi görmeden ve hiç kimse tarafından görülmeden havuz kenarında vakit geçirmek istediğini söylemiş. Üç buçuk saatin sonunda asansörle yukarı çıkarken White’ın elini tutup teşekkür etmiş.