Filistin’e 'barış gücü' çağrısı

İsrail’in Filistinlilere yönelik ölümcül ateşine tepkiler sürerken Ortadoğu sorununun çözümüne yönelik farklı cephelerden farklı planlar gündemde. İstanbul’da önceki gün dönem başkanı Türkiye’nin çağrısıyla olağanüstü toplanan İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) İslam Zirvesi Konferansı’ndan Filistin’e uluslararası barış gücü gönderme çağrısı çıktı.

Kuveyt de önceki gün İsrail’in Gazze’deki şiddet olaylarını kınayan, Filistin halkı için uluslararası koruma talep eden tasarıyı BM Güvenlik Konseyi’ne sunmuştu. Ancak yarın görüşülmesi beklenen tasarıya Konsey’de veto yetkisine sahip İsrail’in yakın müttefiki ABD’nin “hayır” kartı çıkarması bekleniyor.

Boykot çağrısı

ABD’nin Kudüs’ü İsrail başkenti kabul edip, elçiliği taşıma adımıyla birlikte artık barış görüşmelerinde arabuluculuk rolünün ortadan kalktığı çıkışları yükselen Trump yönetiminin Filistin- İsrail barışı için yeni planını ise gelecek ay açıklayacağı iddialar arasında.

İİT’nin önceki gün geç saatlere kadar süren toplantısından çıkan bildirgede iki devletli çözüme bağlılık yinelendi. “Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak kabul eden ülkelere karşı siyasi, ekonomik tedbirler getirilmesi gerektiği” vurgulandı. ABD, İsrail kınanırken Washington yönetiminin Kudüs’te büyükelçilik açmasının BM dahil, uluslararası düzene yönelik bir saldırı olduğu kaydedildi. BM’ye işaretle örgütün Güvenlik Konseyi, Genel Kurulu, Genel Sekreteri, İnsan Hakları Konseyi, İnsan Hakları Yüksek Komiserine Gazze Şeridi’ndeki son zulümlere ilişkin uluslararası bir soruşturma komitesi kurulması için gerekli adımların atılması talebinde de bulunuldu. ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararının reddedildiğinin bir kez daha altı çizildi.

İTT üyesi devletlere ve uluslararası topluma yasadışı İsrail yerleşimlerinde üretilen ürünleri boykot çağrısı yapıldı.

Öte yandan bölgeyi son kararlarıyla birlikte daha fazla ateşe sürükleyen ABD Başkanı Trump’ın, İran karşıtlığında birleştiği Riyad- Kahire cephesiyle “Ortadoğu barışına” yönelik yeni planlar üzerinde çalıştığı iddiaları sürüyor.

‘Dayatma yok’

Amerikan basınına yansıyan haberlere göre, bu çerçevede hem damadı hem danışmanı Jared Kushner, danışmanı Jason Greenblat tarafından hazırlanan plan iki devletli çözüm vurgusunda kapıyı açık bırakıyor. Filistin ve İsrail’in “bunun uygun seçenek olduğuna karar vermesi halinde iki devletli bir çözüme ulaşmak için bir yol haritasının sunulması” öngörülüyor.

Gazze için ‘bağımsız uzman’ önerisi

Planda sınırlar, güvenlik, Filistinli mültecilerin, Küdus’ün durumuna ilişkin ayrıntılara yer verilmesi bekleniyor. Wall Street Journal gazatesine konuşan ABD’li bir yetkilinin “Amacımız iki tarafa da herhangi bir planı dayatmak değil gerçekçi ve adaletli bir plan sunmak” açıklaması da dikkat çekiyor. Haaretz’e konuşan İsrailli diplomatik kaynaklara göre ise Mısır, Hamas ve El Fetih arasında uzlaşı sağlama, Gazze’de Filistin yönetiminin etkisini artırma, Katar ise Gazze’nin yönetiminin bağımsız uzmanlar kurulu tarafından devralınması amacında. Hem Kahire hem Doha’nın ortak amacı ise Hamas’ın aşamalı olarak silahsızlandırılması.