Filler ve eşekler...

Zeki olan mı kazanır, yoksa kuvvetli olan mı? Ya da şöyle sorayım. Fil mi kazanır, eşek mi? ABD’de 6 Kasım’da seçim var. Temsilciler Meclisi’nde 435 milletvekilinin tamamı, 100 üyeli Senato’nun da üçte birinde (35) senatör yenilenecek. Milletvekilleri 2 yılda, senatörler ise 6 yılda yenileniyor. Milletvekili olma yaşı 25, senatör yaşı ise 30. Başkan olmanın şartları ise farklı. ABD’de doğmak, en az 35 yaşında olmak ve 14 yıl bu ülkede oturmak. Oy kullanma yaşı ise 18. Amblemi eşek olan Demokratlarla, amblemi fil olan Cumhuriyetçiler arasında çok önemli bir ara seçim var. Başkan Trump olunca seçim daha da önemli hale geldi. Çünkü Kongre seçimi 2020 yılında yapılacak Başkanlık seçimini de etkileyecek.

Demokratlar sembolleri olan eşeği 1800’lerde benimserken eşeğin “zeki” bir hayvan olduğunu düşünerek aldılar. Cumhuriyetçiler ise “gücü, kuvveti” temsil eden fili benimsedi. İki parti sembolünün ilginç bir hikâyesi var. 1828 yılında başkan adayı olan Demokrat Andrew Jackson, rakipleri kendisine hakaret edip eşek anlamına gelen “jackass (a donkey)” yakıştırması yapınca, kampanyasında zeki hayvan imajını kullanmaya başladı. Karikatürüst Thomas Nast, Harper’s Weekly gazetesinde hayvanat bahçesinde aslan postuna girmiş bir eşeği çizerek eşek figürünü demokratların sembolü haline getirdi. Nast, Cumhuriyetçi Parti’nin amblemi “fil”in de yaratıcısı. Nast’ın hayvanat bahçesindeki karikatüründe, filin üzerinde “Cumhuriyetçiye Oy” yazdı. Böylece fil Cumhuriyetçilerin sembolü haline geldi.

Gözler Sanders’te

Şu sırada birçok evin bahçesinde bu sembollerden birine rastlamak mümkün. Demokrat ve Cumhuriyetçi adaylar için çalışan gönüllüler adayları anlatıyor, broşürler dağıtıyor. Sadece Kongre’ye aday olan siyasetçiler değil, vali, belediye meclisi üyesine kadar seçime katılan herkes seferber oldu, kampanya yapıyor.

Cumhuriyetçi Parti, Temsilciler Meclisi ve Senato’da çoğunlukta. 435 üyeli Temsilciler Meclisi’nde Cumhuriyetçilerin 240 milletvekili var. Demokratların sandalye sayısı ise 195. 218’i bulan çoğunluğu sağlayacak. Senato’da şu anda Cumhuriyetçiler 51, Demokratlar 49 sandalyeye sahip. 35 aday yarışacak. Seçime girecek adayların 9’u Cumhuriyetçi, 26’sı Demokrat. Bu tabloda Demokratlar, Senato seçimlerinde çoğunluğu sağlamada fazla avantajlı görünmüyor. Demokrat senatörler arasında seçime girecek en renkli aday Bernard Sanders. Vermont Eyaleti’nden katılacak olan Sanders, Demokrat Başkan aday adaylığı yarışında Hillary Clinton’la mücadele etmişti. Sol görüşleriyle özellikle gençlerin sempatisini kazanan Sanders’ın yeniden kazanması bekleniyor.

Demokratların Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu sağlama avantajları daha fazla. ABD’de 200 milyonun üzerinde seçmen var. Birçok kolaylık sağlanmasına rağmen oy kullanma oranı yüzde 50 civarında oluyor. Demokratlar genellikle siyah, Hispanik, Asya ve öteki azınlıklarla genç seçmenin büyük bölümünün oyunu alıyor. Cumhuriyetçilere giden oyun çoğu Beyaz Amerikalı seçmenden. ABD’de yaşayan Türklerin seçimi etkileyecek bir çoğunluğu bulunmuyor. Resmi kayıtlar Türklerin daha çok New York, New Jersey ve Washington civarında toplandığını gösteriyor. Bu bölgelerde yaşayanların sayıları bile bölgelerinde seçim sonucunu etkileyecek kadar yeterli görünmüyor. Türk asıllı seçmenin siyasi tercihi konusunda da yapılmış sağlıklı bir araştırma yok. 6 Kasım Salı günü yapılacak başkanlık seçimi için oy verme işlemi başladı. Yasalara göre, seçmen 40 eyalette erken oy kullanabiliyor.

Birçok seçmen erken oy kullanmayı tercih ediyor, Sandık başına gitmek istemeyenler ise resmi formları doldurarak postayla oy kullanıyor. Kongre seçimleri Başkan Trump’ın geleceğini de belirleme açısından önem taşıyor. Cumhuriyetçiler Kongre’de çoğunluğu kaybederse Trump’ın “azil” durumu gündeme gelecektir. Demokratlar bir kanatta kazansalar bile 2020’de yapılacak başkanlık seçimi öncesi Trump’ı ikinci dönem seçtirmemek için “azil” yolunu deneyecektir.