Glutamin nedir?

Sağlıkları ve formları değerli olanlar, Tavman'ın Fit Dünyasından merhabalar. Bu haftaki değerlendireceğim konu fitness ve sağlık dünyası için önemli bir yer tutan çok önemli bir amino asit olan, Glutamin.

Glutamin doğada en çok bulunan ve elzem olmayan bir amino asittir. Kaslarda depolanabilirken, aynı zamanda kan dolaşımındada bulunur. Kanda ve hücre-içi serbest amino asit havuzunda %65 oranında, toplam amino asit döngüsünün ise %20 sini oluşturur. Diğer amino asitlerin aksine sadece 2 nitrojen atomu vardır ve nitrojen donörü görevi görür. Elzem değildir. Yani vücut tarafından belli miktarda üretilir. Buna rağmen,  glutamin başta beyin olmak üzere vücut için bir yakıt kaynağıdır. Ayrıca, vücutta en çok bulunan amino asittir. Sistemden fazla amonyağın atılması içinde yardımcı olur. Diğer bir önemli özelliği ise, kan-beyin bariyerini direk olarak geçebilen tek amino asit olmasıdır.  Hastalık, yaralanma, rutin spor durumlarında elzem bir hal alır ve gıdalarla vücuda almak gerekir.

Neden Glutamin?

Glutamin protein sentezinde ve katabolizmaya (kas yakımı) karşı korunulmasında anahtar rol oynar. Nitrojeni vücutta ihtiyaç duyulan yere taşır. Pozitif nitrojen balansı, kasları yapılandırmak ve performansı arttırmak icin gerekli bir kriterdir. Vücut tarafından belli oranda üretilmesine rağmen, fitness egzersizleri ile birlikte vücudun 50% oranında glutamin seviyesi düşer. Bununla birlikte optimal seviye sağlanımı için, glutamin ihtiyacı artar. Her zamanki meşhur örneğim olan arz-talep ilişkisi. Bu yüzden vücudun azalmakta olan glutamin seviyesini desteklemek, vücuttaki glutamine değerlerinin korunmasında ve dolayısıyla egzersiz, hastalık gibi metabolik streslerden sonra vücudun bakım onarım ve iyileşmesinde yardımcı olur. Fitness, herzaman sağlık ile paralel bir yolda olduğu için, sadece fitness egzersizleri ile değil, günlük hayatın artan temposu, stres, hastalıklar, ameliyatlar, kısaca her türlü metabolik stres vücudun glutamin ihtiyacını arttırır. Glutamin depoları azaldıkca vücudun iyileşme gücü azalır. Bu yüzden, glutamin destekleri stres, travma ve ameliyat sonrası yenileyici ozelliği sebebi ile birçok hastanede ve hastada değerlendirilir.

Büyüme Hormonu & Glutamin ilişkisi

Büyüme hormonu (GH), hipofiz bezinden salgılanan oldukca kompleks yapılı bir hormondur. Görevleri arasında, yeni kas yapımını desteklemesi, vücut
yağının metabolize edilmesi, cinsel  performansı, hafızayı ve konsantrasyonu arttırması gelir.

Eğer vücudunuzu yapılandırmak ve şekillendirmek istiyorsanız, bu hormonu lehinize kullanmanız lazım. Glutamin, büyüme hormonu salgılama yeteneğinizi geliştirir.


Beyin & Glutamin ilişkisi

Glutamin, beyinde yüksek konsantrasyonda bulunan bir amino asittir. Kan dolaşımında bulunan konsantrasyonun 10 katı daha yüksek bir yoğunlukta bulunur.
Beyinin en önemli iki nörotransmitleri olan glutamik asit ve gamma-aminobütirik asidin(GABA) yakıtı olarak görev yapar. Nitrojen taşınımına yardımcı olur. Beyinde, amonyağın toksik yapılanmasını azaltır.
Beyin için önemli bir yakıttır ve glikoz eksikliginde beyne yeterli enerjiyi saglar. Bu özelliklerinden dolayı, konsantrasyon, hafıza, zihinsel durum, ilgi ve dikkati arttırır. Fitness dünyamızda, düşük karbonhidrat içeren diyet stratejilerinden doğabilecek olan mental isteksizlik, konsantrasyon eksikliği...vs glutamin takviyesi ile önlenebilir.

Doğal Glutamin Kaynakları

Glutamin yumurtada, sığır eti, tavuk, balık, süt ve süt ürünlerinde, lahana, brokoli, ıspanak, bazı bakliyatlar, fasulye ve maydonozda bulunur.

Elit Atletlerde,  zamanlama ve miktar

Glutamin, sıvı jel, toz, tablet veya çiğnenen tablet formunda eczaneler veya elit sporcu gıdaları mağazalarından temin edilebilinir.

Yatmadan önce – Yatmadan hemen önce 3-5 gram tüketilebilinir. Bu dozaj, sizin ne seviye bir spor ve beslenme planı içinde olduğunuza göre değişir. Yukarıdada bahsettiğim gibi, vücut sağlığı ve gelişimi için en önemli hormonlardan biri olan büyüme hormonu, uyurken yüksek miktarda salgılanır. Bir çok araştırma, yatmadan önce alınan glutaminin, büyüme hormonunu uyurken tetiklediğini göstermektedir.
Sabah uyanınca – Uyandıktan hemen sonra 3-5 gram arası glutamin tüketilinebilinir. Uyku esnasında, saatlerce aç kaldığınız için vücudunuz glutaminden yararlanabilir.
Spordan sonra – 3-5 gram arası glutamin tüketilebilinir. Spordan sonra aldığınız glutamin, spor süresince parçaladığınız kas dokularının onarımını ve kaslarda ki yıkımın daha çabuk toparlanmasını sağlayacaktır.

Yan Etkiler

Her zaman vurguladığım gibi, her bireyin genetik yapısı, medikal durumu, sindirim sistemi işlevleri, antrenman ve beslenme geçmişi, fitness seviyesi....vs farklıdır. Bu yüzden, yukardaki yazdığım bilgiler herkes için geçerli değildir. Eğer siroz, böbrek sorunları gibi problemler var ise glutamin kullanmamalısınız. Genel durumunuzu, uyguladığınız beslenme sistemi ve tükettiğiniz beslenme desteklei ve antrenman yoğunluğunuzu doktorunuza danışmadan lütfen uygulamayınız.

Herzaman kendinize iyi bakın, sağlıklı ve fit kalın.