Göbeklitepe, UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi’ne girdi

Bahreyn’in başkenti Manama’da gerçekleştirilen UNESCO 42. Dünya Miras Komitesi Toplantısında, Göbeklitepe’nin UNESCO Dünya Mirası Listesine kaydedilmesine karar verildi.

Geçtiğimiz aylarda UNESCO adaylığı için son hazırlıkların yapıldığı Göbeklitepe’nin, uzun yıllar daha iyi korunması ve sağlıklı kullanılması için yürütülen yaklaşık 4.000 metrekarelik çelik çatı çalışması tamamlanarak ziyaretçilere açılmıştı.

Her gün yerli ve yabancı turistlerin ziyaret ettiği, 1995’ten beri yürütülen kazı çalışmalarında, Neolitik döneme ait boyları 3-6 metre, ağırlıkları da tonlarca olan, yabani hayvan figürlü “T” biçimli dikili taşları ve 8-30 metre çapında dairesel ve dikdörtgen şekilli dünyanın en eski tapınak kalıntıları yer alıyor.

Bölgede yürütülen tadilat ve inşaat çalışmalarının sonra ermesinin ardından ziyaretçilere 5 TL olan giriş ücreti, Haziran başından itibaren 20 TL’ye yükseltilmişti.

Göbeklitepe’nin de Dünya Miras Listesi’ne kaydedilmesiyle Türkiye’nin bu listedeki varlık sayısı 18’e ulaştı.

Göbeklitepe kazısını yürüten Prof. Klaus Schmidt

UNESCO'nun kalıcı listesinde 18 kültür varlığı

Şimdiye kadar Türkiye’nin UNESCO Dünya Miras Listesi’ne kaydedilen kültür varlıkları şunlar:

1. İstanbul’un Tarihi Alanları (İstanbul)(1985)

2. Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir, Kayseri)(1985)

3. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas)(1985)

4. Hattuşa: Hitit Başkenti (Çorum) (1986)

5. Nemrut Dağı (Adıyaman)(1987)

6. Xanthos-Letoon (Antalya, Muğla)(1988)

7. Hieropolis-Pamukkale (Denizli)(1988)

8. Safranbolu Kenti (Karabük)(1994)

9. Troya Arkeolojik Siti (Çanakkale)(1998)

10. Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne) (2011)

11. Çatalhöyük Neolitik Kenti (Konya) (2012)

12. Bursa ve Cumalıkızık:Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (Bursa)(2014)

13. Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzajı (İzmir)(2014)

14. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri (Diyarbakır)(2015)

15. Efes (İzmir)(2015)

16. Ani Arkeolojik Alanı (Kars)(2016)

17. Afrodisyas Arkeolojik Alanı (Aydın) (2017)

18. Göbeklitepe (Şanlıurfa)(2018)

Göbeklitepe'nin tarihi

Kazıların başladığı 1995 yılından itibaren uygarlığın kökeni hakkındaki görüşleri değiştiren Göbekli Tepe, belki de tüm insanlığın tarihini baştan yazabilecek bir öneme sahip. Hayvan figürleriyle yontulmuş taşları ve T biçimli sütunlarıyla 12.000 yıllık dairesel yapılar, tarım devriminden ve hatta çanak çömlek yapımının icadından bile daha eski.

Uzmanlar, daha önce, avcı-toplayıcıların yerleşik düzene geçip tarım yapması sonucu anıtsal alanların yapıldığını düşünüyorlardı. Fakat tarıma geçilmeden önce avcı toplayıcı insanlar tarafından inşa edilen Göbekli Tepe, tüm bu düşünce sistemini altüst etti.

Göbekli Ttepe’deki T biçimli dikilitaşların en büyüğünün ağırlığı 16 tonu aşıyor. Bu taşları yontmak ve yakındaki taş ocağından taşımak, çok sayıda insan ve hepsini doyuracak miktarda yiyecek gerektiren zorlu bir organizasyon gerektiriyor.

Burada şimdiye kadar yapılan kazılarda bu insanların yerleşik bir hayat sürdüğüne dair bir kanıt bulunamadı. Bu yüzden Göbekli Tepe’nin dönemsel bir toplanma ve şölen yeri olduğu düşünülüyor.

(Kaynak: arkeofili.com)