Gün, faizi sıkı tutma günü

DenizBank Genel Müdürü Hakan Ateş, doların rekor üstüne rekor kırdığı dönemde piyasaların üç kritik gündemi olan Merkez Bankası’nın faiz kararı, Fed toplantısı ve Fitch’in not güncellemesi ile ilgili öngörülerini Cumhuriyet’e açıkladı. Uludağ Ekonomi Zirvesi’nde sorularımızı yanıtlayan Ateş, hem küresel ekonomi hem de Türkiye ekonomisi üzerine değerlendirmelerde bulundu.

Merkez iyi yönetti

ABD’de faiz artışı yaklaşırken gelişen piyasalar da çalkantılı bir döneme girdi. Türkiye’de kurun çok artmasını neye bağlıyorsunuz?

Küresel ezber bozan gelişmeler oluyor. Avrupa da Amerika da Avro/doların bu kadar baş aşağı gideceğini beklemiyordu. Büyümenin düştüğü bir ortamda yaşıyoruz. Avrupa’da halen yapısal reformları hayata geçirecek bir dirlik ve dirayet yok. Dünyada mahir yönetimin önemi çok arttı. Türkiye’ye gelirsek para politikaları doğru yönetiliyor ve yerli yerinde. Para politikası tamamen beklenti yönetimi ile ilgili bir şeydir. Münakaşaların yarattığı köpüğü artık bir tarafa bırakırsak Merkez Bankası bu işi iyi yönetti. Sepet bazında TL’deki aşınma yüzde 6’lar civarında. Dolarda yükselme oldu ama Avro da çok değer kaybetti.

Kurlardaki oynaklık ekonomiye nasıl yansıyacak?

Her ne kadar petrol fiyatları düştü, cari açığımız da çok azaldıysa da çok iyi yansımıyor. Enerjiyi dolarla ithal edip malı ağırlıklı olarak Avro ile satıyorsunuz. Dolayısıyla Türkiye şöyle bir açmazla karşı karşıya. Eskiden ‘Türkiye 60-70 milyar dolarlık bir cari açığı yönetir’ diyorduk çünkü ihracatımız artıyordu. En büyük alıcımız Avrupa’da sorunlar var. ‘İhracatımız artar mı?’ sorusu sormaya başladığımız bir noktaya gelirsek 50 milyar dolarlık cari açığı yönetmek bile sorun yaratabilir. Onun için yurt dışı yatırımcıya daha fazla muhtacız. Onları cezbetmek için de ekonomik ve politik stabilite gerekiyor. Geleceğini görmesi gerekiyor ve hukuk gerekiyor.

Salı günü Merkez faiz kararını açıklayacak. Beklentiniz nedir?

Para Politikası Kurulu’nda ne olacağını kestirmek zor ama gün faizi sıkı tutma dönemidir. Her şey stabilize olduğunda faizlerde düşecektir. Bizim mali göstergelerimize göre 100 baz puan ve üzerinde düşecek gibi duruyor.

Merkez Bankası ile ilgili faiz tartışmaları şu anda durulmuş görünüyor. Bu işin tatlıya bağlanması en çok size mi yaradı?

Şüphesiz. Gerilim kimin işine yaramış ki. Herkese zarar. Birlik- beraberlik, tek seslilik son derece önem taşıyor.

Faiz indirimine hazırlayan şartlar sizce neler?

Enflasyon beklentisi 6’larda kalırsa faiz artışı beklenmez. Faizlerin topyekun aşağı hareket etmesi beklentiyi yönetmek ve enflasyonun bunu desteklemesi ile mümkün.

Fed’in çarşamba günkü toplantısından nasıl mesajlar çıkar?

Doların birdenbire çok güçlenmesi öyle sanıyorum ki Fed Başkanı Janet Yellen’in bu defa yapacağı toplantıda daha da yumuşamasına ve tapering ya da faizlerin yükselme olasılığının biraz daha ötelenmesine yol açacaktır. Avro/doların 1.0’ın altına düşmeye devam etmesi Amerika’dan tedbir getirir. Bu kadar güçlü bir dolar kimsenin işine gelmez. Müdahale ederler diye düşünüyorum. Avro/dolar, 1.0-1.1 arasındaki bölgede gidip gelecektir.

Kredi talebi zayıf

Sanayi üretimi ve kapasite kullanımı da çok düşük geldi. Bu durum kredi talebine nasıl yansıyor?

Üretim dataları da çok iyi gelmiyor. Kredi talebi çok kuvvetli değil. Biraz zayıflama eğilimi var. Hane halkında borçlu olan kesim borcunu çevirmek için talebi var. Bireysel kredilerde ve kredi kartlarında ciddi bir artıştan söz edemiyoruz. Zaten taksitli kart bakiyesi küçülüyor. KOBİ’lerde de hareketlilik zayıfladı. Büyük projeler dışında sanayide kredi talebi o kadar canlı diyemem.

Fitch cuma günü Türkiye ile ilgili ne karar verecek sizce?

Nota dokunulmasının olanağı yok. Daha iyiye gitmeyeceği açık, daha kötüye de gitmez.