Hadi hemşehrim sandığa sahip çık

Seçimlere sayılı günler kaldı. Pek çoğumuzun aklında aynı sorular var. Trafoya kedi girer mi? Oylar yolda düşer mi? Bütün bu soruların cevaplarını kendimiz verebilmek için yapabileceğimiz en kolay şeylerden biri sandıkta görevli olmak ve seçim sürecini tarafsız bir şekilde gözlemlemek. Bu amaçla 2013 yılında kurulan Oy ve Ötesi, 30 Mart 2014 yerel seçimlerinden beri sandık başına binlerce gönüllü toplayarak seçimlerin daha şeffaf ve güvenilir geçmesine katkıda bulunmaya çalışıyor.

Memleketi artık sadece masa etrafında kurtarmak istemeyen sekiz arkadaş, zaten her daim şaibeli ama aynı zamanda demokrasinin de en büyük sembollerinden biri olan seçimlerin daha şeffaf ve güvenilir geçmesini sağlamak için bir şeyler yapmaya karar vererek, 2013 yılında Oy ve Ötesi’ni kurdu. 2014 yılında dernekleşen Oy ve Ötesi'nin koordinasyon ekibinde bugün 50'ye yakın kişi çalışıyor. Çalışanların yanında bir de 800 dernek üyesi var. Yönetim Kurulu Üyesi Yasemin Örs kapılarının herkese açık olduğunu ancak başvuru için referans sunulması gerektiğini belirtiyor. Üye olmanın gönüllü olmaya göre avantajı ise iki yılda bir gerçekleştirilmesi gereken kurul toplantılarında dernek kararlarına dahil olma şansının elde ediliyor olması.

TOPLAMDA 50 BİN KİŞİ SANDIK EĞİTİMİ ALDI 

Dernek olmak, Oy ve Ötesi'nin maddi açıdan işlerini çok kolaylaştırmamış. Yasemin Örs dernekler kanunu çerçevesinde bağış toplayabilmek için pek çok izin başvurusunun şart olduğunu ancak kendilerinin çok hızlı hareket etmeleri gerektiği için bunları alacak vakit bulamadıklarını belirtiyor. Genel Koordinasyon Büyüme Sorumlusu Serdar Çepniler bu duruma rağmen uzun vadeli bir şey yapılmak isteniyorsa dernek olmanın gerekli olduğunun altını çiziyor. Öte yandan, maddi olarak çok getirisi olmasa da manevi olarak dernek olmanın iyi yanları var. Örs derneğin bir parçası olmanın, buraya ait hissetmenin üyelere güven verdiğini söylüyor. 

Oy ve Ötesi bugüne kadar 30 Mart 2014’te yapılan (ayrıca daha sonra Yalova'da tekrar edilen) belediye ve 10 Ağustos 2014’teki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde binlerce gönüllüyle sandık gözlemciliği yaptı, toplamda 50 bine yakın insanı sürece hakim olacak şekilde eğitti. Gönüllü sayılarındaki artışta tabii ki seçimden seçime farklılıklar olmuş. Yasemin Örs özellikle Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adayların beğenilmemesi, bu seçime olan genel ilgisizlik ve seçimin yaz aylarına gelmesi sebepleriyle gönüllü sayısında düşüş olduğunu belirtiyor.  

HEDEFLERİ 45 İLDE 120 BİN GÖNÜLLÜ 

Yaklaşan 7 Haziran 2015 genel seçimlerinde ise hedef büyük: 45 ilde toplam 120 bin gönüllü. Bu hedef başta agresif gelebilir ancak durum pek öyle değil. Serdar Çepniler hesaplamayı yaparken illerdeki seçmen yoğunluğuna, ilk iki parti arasındaki oy farkına ve hangi şehirlerde olmalarının katma değer sağlayacağına dikkat ettiklerini söylüyor. Şu anda 30-35 ilçede katılım oranlarının gayet iyi gittiğini ve seçime yaklaştıkça da bu oranların artacağına inandıklarını belirtiyorlar. Eğer beklenen sayıya ulaşılırsa 7 Haziran’da Oy ve Ötesi gönüllüleri toplam 162 ilçede sandıkların şeffaflığı ve tarafsızlığını denetleyerek oyların yüzde 62'sinin güvenliğini ve doğruluğunu sağlamış olacak. 

45 il çok büyük ama bir o kadar da ulaşılabilir bir hedef. Bunun için Ağustos 2014'ten beri çalışıyorlar. Seçime kadar 100'e yakın toplantı yapmayı amaçlıyorlar. Bunların yarısına yakını tamamlanmış bile. Yasemin Örs toplantıların her zaman çok kalabalık geçtiğini ancak özellikle seçimlere iki hafta kala yaptıkları toplantılara katılımın çok arttığını söylüyor. 

Toplantının temel mesajı, gönüllülerin kendileriyle beraber üç kişiyi daha sandık gönüllülüğüne çağırmaları. Bu çağrı aynı zamanda Twitter’da da #hadihemsehrim etiketiyle yapılıyor. Sosyal medya kampanyaları ve toplantılar dışında Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde olduğu gibi bu sene de internet üzerinden eğitimler sunacaklar.  

Neden gönüllü olmak gerek?

1.Bazı şehirlerde üç oyun bile %1'lik değişim yaratacağı bir
seçim yaklaşıyor. ---ne demek? Bu sebeple sandık başında bağımsız ve tarafsız duracak gönüllülere ihtiyaç var. Dolayısıyla en azından bu seçimler için eğitimden geçmek ve gönüllü olarak sandıkta görev yapmak kritik.

2. Bunlardan en önemlisi T3 denen yazılım sistemi. Bu sistemi Oy ve Ötesi kendi merkezinde oluşturdu ve geçmiş seçimlerde başarısı kanıtlandı. Bu yazılım ile hem Yüksek Seçim Kurulu'nun Seçim Bilişim Sistemi'nden (SEÇSİS) çıkan sonuçların sağlaması yapılabilecek hem de olası bir yanlışlıkta 24 saat içerisinde itiraz imkanı doğacak. Bu yazılımın çalışması için gereken en önemli şey ıslak tutanak. Sistemin işleyişi ise şu şekilde: Gönüllüler tarafından taranan ve merkezde birleştirilen tüm tutanaklar dışarıya kaynak olarak açılıyor. Yani tüm Türkiye'de isteyen herkes bu sayede tutanaklara ulaşabiliyor. Tutanak üç rastgele insana düşüyor ve üzerindeki sayılar dünyanın dört bir yanındaki bu kişiler tarafından sisteme giriliyor. Bu sayede 3 kişi tarafından da aynı rakamlar girilince tutanağın doğruluğu yüzde 100 kanıtlanmış oluyor. Yani YSK ile aynı anda, doğruluğundan emin olunan tutanaklarla seçim sonuçlarının sağlaması yapılabiliyor. Ancak bunun için ıslak tutanağa yani gönüllüye ihtiyaç var.  

3. Ancak artık oy vermekten bir adım ileri gidip onun yerine ulaştığından emin olmak gerekiyor. Oyların arkamızdan ağlamaması için bu fazlasıyla önemli.  

4. Oyların geçerli ya da geçersiz olduğunun takibi, olası bir aritmetik probleminin önüne geçiş, istemli ya da istemsiz yapılan hatalara müdahale gibi pek çok sebep gönüllü olmayı zorunlu kılıyor.