Haftanın ardından neler konuştuk? (05.01.2020)

Akdeniz’de enerji savaşlarından yeni yıl coşkusu, tezkere oylamasından Ortadoğu gerilimine inişli çıkışlı geçen bir haftada yağmur altında itiraz dilekçeleri ve kanal istemeyenlerin direnişi gündem oldu.

ENERJİ SAVAŞI TEZKERE GETİRDİ

Doğu Akdeniz’deki doğalgaz kaynakları üzerinde egemenlik mücadelesi, Türkiye ve bölge ülkelerinin hamleleriyle gergin bir hal almaya başladı. Libya’da BM tarafından tanınan Ulusal Uzlaşı Hükümeti’nin askeri destek talebi üzerine bu hafta Cumhurbaşkanlığı tarafından TBMM’ye sunulan tezkere kabul edildi. Olağanüstü toplanan Meclis Genel Kurulu’nda oylanan Libya tezkeresi Erdoğan’a Fizan’a kadar yetki ile kabul edildi. 509 milletvekilinin katıldığı oylamada, 325 “kabul” ve 184 “ret” oyu çıktı. Öte yandan, İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi liderleri bölge doğalgazını Avrupa’ya taşıması öngörülen EastMed adlı projenin önünü açan imzaları Atina’da attı. 

Siyasetteki bir başka gelişme Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin mühürlediği TOGO Kuleleri ve rüşvet iddiaları ile gündeme gelen ve disipline sevk edilen eski CHP milletvekili Sinan Aygün’ün partiden istifası oldu.

PATRONLAR ÖDEMEDİ İŞÇİ İŞİNİ KAYBETTİ

1 milyar liradan fazla teşvik almalarına karşın çevre yatırımlarını 31 Aralık’a kadar tamamlamayan patronlar santralları kapattı. 13 santraldan 5’i tamamen, biri kısmen kapatıldı; 4 santral geçici izin belgesi alırken, 3 santrala gerekli çevre izinleri verildi. Soma’daki kısmen kapatılan santraldan ısınma ihtiyacını karşılayan Somalılar, yılbaşı gecesi soğukta kaldı. İşçiler işsizlikle karşı karşıya kaldı.

YARGIDA İKİ KARAR

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, ortaokul ve liselerde türban serbestisi getiren yönetmeliğin iptali istemini reddeden dairenin kararını onadı. Kararla, ortaöğretimde türbanın serbestisi kesinleşti. 

Yargıtay 5. Ceza Dairesi, “futbolda şike” davasında, aralarında eski Fenerbahçe Spor Kulübü Başkanı Aziz Yıldırım’ın da bulunduğu 36 sanık hakkında yeniden yargılama sonucu verilen beraat kararlarını usulden bozdu. 

IRAK ÜZERİNDEN SAVAŞ

Washington-Tahran hattında nükleer anlaşma ve Ortadoğu’da nüfuz mücadelesi eksenindeki gerilim, Irak’ın Kerkük kentinde bir ABD’li vatandaşın öldürüldüğü roket saldırısının ardından zirveye tırmandı. ABD, saldırıya ilişkin suçladığı İran bağlantılı Haşdi Şabi’nin içerisindeki Hizbullah Tugayları güçlerini vurdu. Ardından ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği önünde şiddetli protestolar patlak verdi. ABD’nin yanıtı sert oldu. Kasım Süleymani, bir suikastla öldürüldü.

LİRA DEĞER KAYBETTİ

Dünyada 2020’nin ilk haftasına damga vuran ABD-İran gerilimi, Türkiye ekonomisini de etkiledi. Suriye ve Libya’daki çatışmalar nedeniyle zaten fazlasıyla var olan ekonomi üzerindeki jeopolitik riskler daha da arttı. Dış şoklara karşı en kırılgan para birimlerinden olan TL’de yine değer kaybı görülürken, dolar/TL kuru cuma kapanışta 5.98’e yakın seviyelerde yer aldı. Cuma günü Borsa İstanbul’da da yüzde 2’ye yaklaşan kayıp yaşandı. Gerilimin bir diğer sonucu Brent tipi ham petrolün varil fiyatının 70 dolara dayanması oldu.