İnsan onuru zedeleniyor

İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi Başkan Yardımcısı Metin Çorabatır, İstanbul başta olmak üzere büyükşehirde çok kötü koşullarda yaşayan Suriyeli sığınmacılar konusunda geçici düzenleme ve yönetmeliklerin çözüm sağlamayacağına dikkat çekti. Türkiye’nin Cenevre Sözleşmesi gereği uyguladığı coğrafi çekince nedeniyle Avrupa dışından gelenlere “mülteci” statüsü veremediğini belirterek, “Dilenmeye kadar insan onuruna yakışmayacak şekilde yaşıyorlar. Birçok yerde ucuz işgücü olarak kullanılıyor ve toplum içinde tepki çekiyor” dedi.

Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiserliği’nden emekli olan Çorabatır, Suriyeli sığınmacıların hukuki statülerine ilişkin sorularımızı yanıtladı. Türkiye’nin geçen yıl çıkardığı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamında İçişleri Bakanlığı bünyesinde Göç İdaresi Genel Müdürlüğü oluşturulduğunu belirten Çorabatır, “Türkiye sınır kapılarını açtı ama sığınmacı sayısı beklenenin çok üzerinde olduğu için gerekli temel koşulların büyük bir kısmı sağlanamadı” diye konuştu.

Coğrafi çekince

Çorabatır, Türkiye’nin Cenevre Sözleşmesi kapsamında coğrafi çekince uygulamak durumunda kaldığını belirterek şöyle devam etti: “Avrupa dışından gelene mülteci statüsü tanılınmıyor, geçici barınmaya izin veriliyor. Türkiye, uluslararası sözleşmelere göre sınır kapılarının açık tutulması zorunluluğuna uyuyor. Fakat coğrafi çekince hakkını kullandığı için o insana eğitim, çalışma, ulaşım ve sosyal hizmetlere erişim hakkını kısıtlı olarak sunuyor. Suriyeli insanlara bir an önce geçici statüsünün dışında statü verilmeli.”

İsteyerek gelmediler

Çorabatır, Kahramanmaraş ve Adana’daki Suriyeli sığınmacılara saldırı olaylarında kışkırtma olabileceğini ifade ederek “Birçok yerde ucuz işgücü olarak kullanılıyor ve toplum içinde tepki çekiyor. Böyle aç, 30 liralık işi 10 liraya yapan insanlarla yerli halk arasında gerginlikler yaşanıyor.

Bunun olmaması için bu insanların yaşamının normalleştirilmesi gerekiyor. Farklı kültürlerin uyuşamaması durumu var ve durumun siyasi olarak negatif olarak algılanması mevcut” dedi.

“Muhalefetin ‘bu insanları neden aldınız’ sorusunu doğru bulmuyorum” diyen Çorabatır şöyle devam etti: “Bu insanlar savaştan kaçtı, isteyerek gelmedi. Sınır kapılarını açmak bir görevdi. Çoğu işkence görüyor, savaştan kaçıyor, yakınlarını kaybediyor ve büyük tramvalar yaşıyor. Türkiye toplumu onlara hoşgörüyle yaklaşmıyor. Bu duruma dair iktidar ve muhalefet milletvekilleri bir girişimde bulunmuyor. İktidarı ve muhalefetiyle, hükümetin yasalar çıkarması lazım.”

Çorabatır, Irak-Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) Musul’u ele geçirmesinin ardından çok sayıda Iraklının Türkiye’ye geldiğini ve Suriyeliler yaşanan toplumsal ve hukuki sorunların benzerinin Iraklılar ile de yaşanabileceğini vurguladı.