İnsanoğlunun ilk şaheseri Paris'te

“Zamanötesi, evrensel bir sanat eseri” diyorlar Lascaux’daki duvar resimleri için.. İşte bu resimler bugün dünya turuna çıkmış bir sergiyle Paris’te görücüye çıkıyor. Sergi, 30 Ağustos’a kadar her gün, Porte de Versailles fuar alanında, 8 numaralı salonda Fransızca ve İngilizce olarak gezilebiliyor. Bunun için, kentteki 12 numaralı metro hattında, Porte de Versailles durağında inmeniz gerekiyor. Metro sonrası, maketler, interaktif oyunlar, kısa filmler ve bire bir kopyalar aracılığıyla izleyiciye sunulan dünyanın bu en eski resimleri, ‘sanatın doğuşu’ olarak tanımlanıyor. Genellikle hayvan resimlerinden oluşan bu desenlerin yapılış nedenini hâlâ tam olarak çözemeyen bilim dünyasının kafasını kurcalayan ayrıntılardan biriyse, mağaranın en ulaşılmaz noktasındaki, ereksiyon halindeki erkek figürü!

Her şey, dört gencin 1940’ta, Lascaux bölgesinde çıktıkları av sırasında bir mağara bulmasıyla başlıyor. Çok sayıda ve arka arkaya sıralanmış yüksek kalitedeki resimlerle Paleolitik dönemin bir çeşit ‘sergisalonu’ mağaranın keşfi, uluslararası bilim dünyasını sarsıyor. 1948’den itibaren toplam 1 milyon kişinin gittiği mağarada resimlerin zarar gördüğü fark edilince, 1963’te ziyaretçiye kapanıyor. İlginin devam etmesi üzerine, zeminin kalıpları ve resimlerin bire bir kopyaları çıkartılıp, SİT alanının birkaç metre ötesinde, yılda 300 bin turist çeken ‘Lascaux 2’ adında bir müze açılıyor. Üç boyutlu bir film sayesinde, mağarada gezme imkânı da veren ve duvar resimlerinin ‘taşınabilir’ kopyalarından oluşan ‘Lascaux 3’ise bugün, Paris’te!

Sanatçıların başyapıtları

Paris’teki serginin en çarpıcı bölümlerinden biri, mağaradaki resimlerden beşinin bire bir kopyası! On kadar attan ve bir büyükbaş hayvandan oluşan, üzerinde bir insan el izi bulunan ‘İz’ panosu; üç ayrı zamanda yapıldığı anlaşılan ‘Kara İnek’ panosu; arka arkaya dizilmiş geyik başlarından oluşan ‘Geyik süslemesi’ panosu; üreme döneminde birbirlerine meydan okumak amacıyla sırt sırta itişen iki bizon deseniyle ‘Sırt sırta vermiş bizonlar,’ panosu ile belki de en ilginci ve ilk kez ziyaretçiye gösterilen ‘Kuyu Sahnesi’ panosu. Mağaranın en ulaşılmaz noktasındaki, yaralı bir hayvan, bir kuş ve ereksiyon halindeki bir erkek figüründen oluşuyor bu pano! İlk dört panodaki bir başka ilginçlikse, söz konusu resimlerin altında bütünlük taşıyan, başka desenlerin kazınmış olması. Çeşitli ışıklandırmalarla her birini ayrıntılarıyla seçebildiğiniz bu desenler, mağaranın farklı zamanların ‘sanatçılarınca’ kullanıldığının göstergesi..

Genel hatlarıyla bugünkü insana çok benzediği düşünülen Kromanyon (Cro - Magnon) insanının elinden çıkma bu figürler, tam olarak neyi simgeliyor? Nasıl çizildiler ve ne anlatıyorlar? Dönemin ‘yarı göçmen’ insanı bu mağarada ne kadar süreyle kalıyordu ? Mağarada bulunan av aletleri ya da mutfak gereçleri burada sürekli yaşandığının işareti miydi ? Bu soruların yanıtları, mini filmler ve filozoflar da dahil çeşitli sosyal bilimcilerle yapılan söyleşi kayıtlarıyla bulunmaya çalışılmış. Sergi organizatörleri çocukları da unutmamış, son bölüm interaktif oyunlara ve bulmacalara ayrılmış. Meraklısına; 2016’da, Lascaux tepesinin dibinde açılacak ‘Lascaux 4’ ile tüm mağaranın, tamamen 3 boyutlu gezilmesi tasarlanıyor.