İran donanmasının en büyük gemisi 'Hark' battı

İran donanmasının en büyük gemisi olan Hark adlı askeri ikmal gemisinin çıkan yangın sonucu Umman Denizi’nde batmasını değerlendiren savunma politikaları uzmanı Arda Mevlütoğlu, “Bir süredir İran, böyle talihsizlikler, kazalar ya da farklı olaylarla gemi kaybediyor. Bu, üç yılda üçüncü gemi oldu” dedi. Gemide çıkan yangının sebebiyle ilgili “sabotaj” ya da “bakım-onarım ve personel eksikliği” olasılıkları bulunduğunu belirten Mevlütoğlu, “Bu tür olaylar, İran’ın askeri duruşuna zarar veren hususlar. Bunların tekrarlanması, İran’ın askeri kapasitesindeki caydırıcılıkların parça parça koptuğunu gösteriyor. Bölgedeki kuvvet dengesi içinde bu tür olayların devam etmesi İran’ı zayıflatır” dedi.

İran Deniz Kuvvetleri’ne ait Hark adlı askeri akaryakıt ikmal gemisinde, Umman Denizi’nde henüz belirlenemeyen bir sebeple çıkan yangında mürettebat yara almadan kurtulurken, yangına müdahalenin sonuç vermemesi üzerine gemi battı. Böylece İran, 1977 İngiltere yapımı olan en büyük tonajlı askeri gemisini kaybetmiş oldu. Konuyla ilgili Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan savunma politikaları uzmanı Arda Mevlütoğlu, gemideki yangının sebebine ilişkin iki olasılığın bulunduğunu belirterek “İlk olasılık; sabotaj. Bunu dışlamamak gerekiyor. Bir süredir İran’da sebebi açıklanamayan ilginç olaylar olabiliyor. Nükleer tesislerde patlamalar, suikastlar yaşanıyor. Bunlardan dolayı sabotaj ihtimalini dışlayamayız. Eğer öyleyse zaten çok fazla açıklanacak bir şey yok” dedi.

Yangına ilişkin ikinci olasılığın, bakım-onarım ve personel eksikliği olabileceğini belirten Mevlütoğlu, “Bir süredir İran, böyle talihsizlikler, kazalar ya da farklı olaylarla gemi kaybediyor. Bu, üç yılda üçüncü gemi. 2018’de Hazar Denizi’nde fırkateynleri kayalığa oturdu, geminin omurgası kırıldı. O fırkateyni daha sonra tamire çektiler, tamir edildi diye bir açıklama var ama inandırıcılığı tartışmalı. Geçen yıl bir tatbikatta bir İran fırkateyni, kendi hücumbotunu güdümlü füzeyle vurdu, 20 denizci hayatını kaybetti, şimdi de bu. Bunların hepsini alt alta koyduğumuzda şunu görüyoruz: İran’ın deniz kuvvetleri bir süredir ciddi anlamda sıkıntıda” diye konuştu.

‘BAKIM VE EĞİTİM EKSİKLİĞİ EMARELERİ’

İran’ın deniz alanındaki esas yatırımını Devrim Muhafızları’nın küçük, süratli hücumbotlarla kurduğu kuvvete aktardığını belirten Mevlütoğlu, “Personel, bakım, onarım gibi alanlarda ciddi bir gücü olmadığı için bu olay gerçekleşmiş olabilir. Bu gemi bakım eksikliğinden ya da personelin bu tür kaza durumlarında yapması gerekenlere ilişkin eğitiminin eksikliğinden dolayı yerinde ve yeterince müdahale edilememiş olabilir” ifadelerini kullandı.

İran’ın, askeri olarak asimetriye odaklandığına dikkat çeken Mevlütoğlu, “Balistik füzeler, Devrim Muhafızları’nın insansız hava araçları, hücumbotları, Kudüs Gücü başta olmak üzere bölgedeki unsurları; esas askeri gücünü bunlar ekseninde şekillendiriyor. Bölge ülkeleriyle özellikle simetrik dediğimiz askeri rekabette bunlar öne çıkıyor. Bu anlamda bu tür olaylar, İran’ın askeri duruşuna zarar veren hususlar. Çünkü İran’ın caydırıcı, etkili bir orduyu koruma yönünde zaaflar yaşadığına dair emareler” dedi.

İran’ın başkenti Tahran’da 2020 yılı başında Ukrayna’ya ait yolcu uçağının yanlışlıkla vurularak düşürüldüğünü anımsatan Mevlütoğlu, “Bu olay komuta-koordinasyon, iletişim anlamında ciddi sıkıntılar yaşandığına dair ciddi bir göstergeydi. Bu tür olayların tekrarlanması, İran’ın askeri kapasitesindeki caydırıcılıkların parça parça koptuğunu gösteriyor. Bölgedeki kuvvet dengesi içinde bu tür olayların devam etmesi İran’ı zayıflatır. Burada askeri anlamda gücün sürdürülebilmesi için lojistik ve eğitimin önemi ortaya çıkıyor” değerlendirmesini yaptı.