İranlı aktivist Panahi idam edildi

Uluslararası kampanyalar sayesinde idamı iki kez ertelenen Kürt aktivist Ramin Hüseyin Panahi’nin cezasının bugün sabah Raminşar cezaevinde infaz edildiğini kardeşi Amjad Panahi sosyal medya hesabından duyurdu.

<haber-dikey:1073543>

Avukatı Hüseyin Ahmedi Niyaz da idamı doğruladı. İran İnsan Hakları Örgütü idam haberini verdikleri için üzgün olduklarını belirterek, “İran yetkilileri, uluslararası ve BM uzmanlarının Panahi’nin idam kararını durdurmak için yaptıkları çağrıları önemsemedi. Çok üzücü, çok zalimce” dedi. İran İnsan Hakları İzleme Örgütü de,“Yas tutan anne ve babaları, Aile ve arkadaşları için yürekten başsağlığı diliyoruz” açıklaması yapıldı. Önceki gün aralarında Etienne Balibar, Michael Löwy, Antonio Negri ve Noam Chomsky’nin de olduğu düşünür ve akademisyenler Panahi’nin idamının durdurularak serbest bırakılması talebiyle İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Dışişleri Bakanı Muhammet Şavak Şerif ve Yargı Kurumu başkanı Ayetullah Sadık Larijani’ye hitaben mektup yazmışlardı. Öte yandan Türkiye ve dünyada Panahi’nin idamını durdurmak için başlatılan imza kampanyaları 100 bine yaklaşmıştı.

Panahi’nin 8 yıldır cezaevinde olan Enver adlı kardeşi de 6 yıl önce verilen idam cezası değiştirilerek Tahran’a sürgün edilmiş, diğer bir kardeşi öldürülmüş, Erşin adlı kardeşi de Panahi ile birlikte yakalanarak 9 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. İnfazından önce açlık grevine başlayan Panahi, görüşmeden kısa bir süre önce sesli mesajı yayınlanmıştı. Kendisinin sivil bir aktivist olduğunu belirten Panahi, İran halkının özgürlüğü için mücadele ettiğini söylemişti.

Panahi ile birlikte Moradi kuzenler de idam edildi
Cezalarının infaz edileceği açıklanan Zanyar Muradi ile kuzeni Luqman Muradi’nin de aynı cezaevinde Panahi ile birlikte idam edildikleri öğrenildi. Kuzenler, Ağustos 2009’da Sine şehrine bağlı Meriwan kentinde gözaltına alınmış, daha sonra Sine’de İtlaat’a ait cezaevinde tek kişilik hücrelerde işkencelere maruz kalmıştı. İran’ın Kürdistan eyaletinin Merivan kentindeki önde gelen bir din adamını öldürmekle suçlanan kuzenler Tahran Devrim Mahkemesi tarafından 2010 yılında idam cezasına çarptırılmıştı. Ayrıca Komala adlı Kürt muhalif grupta silahlı faaliyet yürüttükleri iddia ediliyordu. Uluslararası Af Örgütü, kuzenlerin, din adamı cinayetini işkence altında üstlenmeye zorlandıklarını söylediğini aktarmıştı. Zanyar Muradi’nin Doğu Kürdistan İnsan Hakları Örgütü aktivisti olan babası İkbal Muradi de 18 Temmuz’da, Pencevin’de öldürülmüştü.

Ne olmuştu?

24 yaşındaki Panahi, İran’da 23 Haziran 2017 tarihinde yaralı olarak gözaltına alınmıştı. 23 Haziran 2017 tarihinden bu yana Sine Cezaevi’nde olan 24 yaşındaki Panahi’nin Devrim Mahkemesi tarafından “Allah’a karşı gelmek ve silahlı örgüte üye olmaktan” idam cezasına çarptırılmış ve bu cezasının İran Yüksek Divan Mahkemesi tarafından onaylanması sonrası, 3 Mayıs 2018 tarihinde idam edileceği duyurulmuştu. Panahi’nin, idam edileceğinin açıklanmasından kısa bir süre sonra ise yeğeni Niştiman Hossein Panahi, intihar ederek yaşamına son vermişti. Birçok sivil toplum örgütü yaptıkları açıklamalarla İran devletini bir an önce idamı durdurmaya çağırdı. Özellikle idamdan bir gün önce yapılan kampanyalar neticesinde idam kararı askıya alınmıştı.

Açlık grevindeydi
Panahi’nin kardeşi, cezaevi yetkilerinin kendilerine ağabeyinin 4 Eylül salı günü idam edileceğini bildirdiklerini ifade etti. 2 hafta boyunca Panahi'den haber alamayan ailesi ve avukatları 4 Eylül günü Panahi'nin infaz edilip edilmediğini öğrenmek için yetkili makamlara başvuruda bulunmuş ve ailesi ise cezaevi önünde bekleyişe geçmişti. Ailenin ve avukatlarının ısrarlı talepleri sonrasında Panahi anne ve babasıyla görüştürülmüştü. Görüş sonrası açıklama yapan aile, Panahi’nin 26 Ağustos’ta, “yasadışı ve haksız mahkeme cezasını” protesto etmek ve “ailesi ve avukatları arasındaki her türlü bağlantının kesilmesinden” dolayı ağzını dikerek başlattığı açlık grevinin 12 gündür sürdüğünü ve sağlığının kötüleştiğini duyurmuştu. Aile, görüşme sırasında Panahi, “Açlık grevimi sonlandırdıktan sonra beni idam etmek istiyorlar. Ama ben ölüme kadar açlık grevinde kalacağım ve idam edeceklerse de beni öyle alsınlar” demişti. Ailesi son olarak mahkemenin Panahi’yi 6 Eylül Perşembe günü idam edileceği iddia edileceğini söylemişti.

Avukatı:Suçu 5 yıl hapis

Irak Kürdistan bölgesindeki Süleymaniye’den İran’daki Sine kentine giden bir aracın İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (Pasdaran) silahlı saldırısına uğramasının ardından yaralı olarak gözaltına alınan Ramin Hüseyin Panahi, Komala (İran Kürdistanı Devrimci Emekçiler Topluluğu) adlı sol partinin üyesiydi. Geçen yıl yaşanan saldırıda, araçtaki diğer üç parti üyesi hayatını kaybetmişti. İran rejimi Panahi’nin silahlı olduğunu iddia etti. Panahi ve avukatı ise savunmalarında silahı olmadığını belirtti. 24 yaşındaki Panahi’nin avukatı Hüseyin Ehmedi Niyaz, yaptığı açıklamada, “Ramin’in elinde silah yoktu ve silahla yakalanmadı. Fakat Ramin, İran İslam Cumhuriyeti’ni yıkmakla, ceza kanununun 182. maddesini ihlal etmekle suçlanarak tutuklandı. İran’da İslam Cumhuriyeti’ni yıkmaya silahlı teşebbüsün cezası ise idamdır” diyerek savunmasını şöyle özetlemişti, “Bir: Ramin, kendi aleyhine ifadelerde bulunması için işkenceye tabi tutuldu. İki: Elinde silah yakalanmadı. Üç: Ramin kimseyi öldürmedi. Dört: Ramin aleyhine şikâyetçi olan hiçkimse yok! Ezcümle, Ramin günahsızdır. Ramin, üç yıldır bulunduğu Süleymaniye’den 2017 yılında İran’a gelirken silahlı değildi. Bunun hilafına herhangi bir delil bulunmuyor”dedi. Avukatı, İran’da Komala üyesi olmanın cezası 5 yıl hapis olmasına rağmen suçlamanın ‘rejimi yıkmak’ olması nedeniyle hakkında idam cezası verildiğini belirtti. 

Panahi’nin kardeşi: Cenazesi bize verilmedi, tehdit ediliyoruz

Uluslararası kampanyalar sayesinde idamı iki kez ertelenen ancak bu sabah idam edilen Kürt aktivist Ramin Hüseyin Panahi’nin kardeşi Amjad Hüseyin Panahi, İran yetkililerinin kardeşinin cesedini ailesene teslim etmeyi reddettiğini ve açıklanmayan bir yere gömüldüğünü söyledi. Hüseyin Panahi ayrıca, İran İstihbarat Bakanlığı’nın kendisinin aile üyelerininin tutuklama ile tehdit ettiğini belirtti.

Uluslararası Af Örgütü: İdam haberini dehşetle karşıladık

Uluslararası Af Örgütü idamlara ilişkin yaptığı açıklamada, Zaniar Moradi, Loğman Moradi ve Ramin Hossein Panahi’nin idam edilmesi haberini dehşetle karşıladıklarını belirterek, “İranlı yetkililerin, ölüm cezalarının yaygın bir şekilde kınanmasına, BM insan hakları uzmanlarının ve diğer organların infazları durdurma çağrılarına rağmen, Zaniar Moradi, Loğman Moradi ve Ramin Hossein Panahi’nin idam edilmiş olmalarını dehşetle karşıladık” denildi.

Açıklamanın devamında,“ Ailelere en derin taziyelerimizi sunuyoruz. Her üç aktivistin davaları çok haksızdı. Tutuklandıktan sonra avukatlarına ve ailelerine erişim hakkı reddedildi ve hepsi “itirafta" bulunmaları için işkence gördüklerini söyledi" denilerek şöyle devam edildi:
Uluslararası toplumu bu infazları şiddetle kınamaya çağırıyor ve İran makamlarını uluslararası hukuka göre yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyoruz. İranlı yetkililer, işkence ve diğer kötü muamelelerin kesinlikle yasaklanmasını ve zorla itirafların uygulanmasının herkes için durdurulmasını sağlamak için gerekli adımları atmalıdır."

Uluslararası Af Örgütü’nün İranlı aktivisti Mansureh Mills ise idamları,“Bu ‘Adalet’ değil, cinayet” diye yorumladı.