İstanbul Üniversitesi'nin tarihi

18 Kasım 1933'te Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk ve tek üniversitesi olarak öğrenim hayatına başlamış olan İstanbul Üniversitesi aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'ndaki ilk Avrupa tarzı üniversite olarak kabul eden Darülfünun'un doğrudan devamıdır.

Alman tarihçi Richard Honig, Beyazıt Yerleşkesin'deki merkez binanın bulunduğu yerde Roma üniversiteleriyle eşdeğer nitelikte tıp,hukuk,felsefe ve edebiyat eğitimi veren bir kurumdan söz eder ve bu kurumun kurulduğu 1 Mart 1321 tarihinin bir bakıma İstanbul'da eğitiminin başlangıç tarihi olduğu belirtir fakat Türk tarihçiler İstanbul Üniversitesi'nin kuruluşunu 1453 olarak kabul ederler.

Osmanlı Devleti'nde Avrupa tarzında modern bir üniversite kurma girişimleri 1846'da başlamıştır.

Türkiye Cumhuriyeti 21 Nisan 1924 tarihli ve 493 sayılı kanunla İstanbul Darülfununu'nu tanıdı. Lağvedilen Fatih ve Süleymaniye Medreseleri, 7 Ekim 1925'de Darülfunun'a bağlı İlahiyat Fakültesi olarak ''reorganize'' edildi.Yönetim ile üniversiteyi karşı karşıya getiren ilk olay, 1923'te Cumhuriyet'in ilanı üzerine bir kutlama mesajı gönderilmesi teklifine, Darülfünun Talebe Birliği genel kurulunun, "üniversitenin siyasi akımların dışında kalması kanaatiyle" karşı çıkması oldu.İkinci bir olay, harf devrimi konusunda bazı Darülfünun hocalarının çekinceler ifade etmeleri idi. Ancak bardağı taşıran son damla, Atatürk'ün 1930'dan itibaren benimsediği Türk tarih ve dil tezlerine Darülfünun'un ilgi göstermemesidir.

1930 aralığındaki Darülfünun ziyareti sırasında, "Ankara, Ege, Aka, Eti, ata, arkeos, amiral, kaptan" kelimelerinin kökeni hakkında sınadığı bazı profesörlerin kuşkucu yaklaşımları, Atatürk'ü kızdırmıştır.

1960 yıllarına geldiğimizde 68 Öğrenci Hareketi olarak adlandırılan dönemin başını çeken olayların önemli bir kısmı İstanbul Üniversitesi'nde gerçekleşmiştir. Hareketin liderlerinden Deniz Gezmiş, İstanbul Hukuk öğrencisidir.

Abdullah Gül,Yitzhak Ben-Zvi,David Ben-Gurion, Moşe Şaret,Hasan Ali Yücel,Aziz Sancar,Orhan Pamuk, Atilla İlhan, Ahmet Hamdi Tanpınar, Cüneyt Arkın, Nihal Atsız üniversitenin mezunları arasındadır.

Şu an İstanbul'un çeşitli semtlerinde bulunan kampüslerde eğitim faaliyetleri göstermektedir.